0 လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စားလွယ္ ေဒၚစုေရွ႕ေန ၄ ဦးနဲ႔ ရန္ကုန္မွာ ေတြ႕ဆုံ

ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး စုံစမ္း စစ္ေဆးေရးမႉး မစၥတာ ေတာမတ္စ္ အုိေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) ဟာ ဒီေန႔မနက္ ၉ နာရီမွာ မဂၤလာဒုံ ႏုိင္ငံတကာေလဆိပ္ကုိ ဆုိက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၅ ရက္ၾကာခရီးစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ ကုလသမဂၢ သတင္းနဲ႔ ျပန္ၾကားေရးဌာန တာ၀န္ခံ ဦးေအး၀င္းကို ဗီြအိုေအက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းတဲ့အခါ အခုလိုေျပာပါတယ္။

“မစၥတာ ကင္တားနား ေရာက္ကတည္းက ကုလသမဂၢ ဒီမွာရွိတဲ့ အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေတြ႕တယ္။ ေတြ႕ၿပီးေတာ့ ေစာေစာက ေရွ႕ေန ဦးၾကည္၀င္းရယ္၊ ဦးဉာဏ္၀င္းရယ္ အဖြဲ႕ အားလုံး ၄ ေယာက္၊ သူတုိ႔နဲ႔ ေတြ႕တယ္။ ေနာက္ တရားသူႀကီး ဦးေသာင္းၫြန္႔၊ ဦးညီညီစုိးတို႔နဲ႔ပါ တခါတည္း ေတြ႕သြားတယ္။”

မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ဒီေန႔ ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ ႏုိင္ငံျခားသံ႐ုံးေတြက သံတမန္ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႕ဆုံခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ကို မနက္ျဖန္ အဂၤါေန႔ မနက္ေစာေစာမွာ သြားေရာက္မွာျဖစ္ၿပီး ဗုဒၶဟူးေန႔မွာေတာ့ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕ကို သြားေရာက္မယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို ၾကာသပေတးေန႔မွာ ျပန္လည္ေရာက္ရွိဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ဦးေအး၀င္းက ဗြီအိုေအကုိ ေျပာျပပါတယ္။

မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းနဲ႔ ေတြ႕ဆုံႏုိင္ဖို႔အတြက္ ေနျပည္ေတာ္ကို သြားေရာက္ဖို႔လည္း စီစဥ္ထားတဲ့အေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႕ဆုံဖို႔ စစ္အစိုးရကုိ ေမတၱာရပ္ခံထားေၾကာင္း၊ ေတြ႕ခြင့္ရမရ မသိရေသးတဲ့အေၾကာင္း၊ ေသာၾကာေန႔မွာ ျပန္လည္ထြက္ခြာဖို႔ စီစဥ္ထားေၾကာင္းနဲ႔ မျပန္ခင္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ က်င္းပမယ္လို႔ ကုလသမဂၢ ျပန္ၾကားေရးဌာန တာ၀န္ခံ ဦးေအး၀င္းက ဗြီအုိေအကုိ ေျပာျပပါတယ္။

တဆက္တည္းမွာပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဥပေဒအက်ဳိးေဆာင္ အဖဲြ႕ကေန ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိ တရားစီရင္ေရး စနစ္ရယ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ ဥပေဒေၾကာင္းအရ သုံးသပ္ခ်က္ေတြကုိ မစၥတာ ကင္တားနားကို ဒီေန႔ ရွင္းလင္း ေျပာဆုိခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဥပေဒ အက်ဳိးေဆာင္ အဖြဲ႕ထဲက တဦးလည္းျဖစ္၊ NLD ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ တဦးလည္းျဖစ္တဲ့ ဦးဉာဏ္၀င္းကို ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။

“ဒီေန႔ ညေန ၃ နာရီကေန ၄ နာရီအထိ ျမရိပ္ညိဳဟုိတယ္မွာ ေတြ႕ပါတယ္။ မစၥတာ ကင္တားနားနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ လက္ေထာက္ ၂ ေယာက္၊ ဒီဘက္က ဦးၾကည္၀င္း၊ က်ေနာ္၊ ဦးလွမ်ဳိးျမင့္၊ ေဒၚခင္ေဌးႂကြယ္ပါ။ က်ေနာ္တို႔ အဓိက ဒီေန႔ေျပာခဲ့တာကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အမႈ၊ မၿပီးျပတ္ေသးတဲ့ ဒီအမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒ အယူအဆေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာခဲ့တယ္။

“ေနာက္တခုက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လက္ရွိ က်င့္သုံးေနတဲ့ တရားစီရင္ေရး စနစ္က ေကာင္းတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း လက္ေတြ႕ က်င့္သံုးတဲ့ေနရာမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တာေတြ ရွိေနတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာခဲ့တာက Open Court မဟုတ္ဘူး၊ အမ်ားျပည္သူ ၾကားနာခြင့္ မရတဲ့ တရား႐ုံးေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ေဆြမ်ဳိး၊ မိသားစုေတာင္ လုံး၀ နားေထာင္ခြင့္ မရဘူး။ အဲဒီအေျခအေနကို က်ေနာ္ ေျပာျပခဲ့တယ္။

“ေနာက္တခုက ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အမႈေတြမွာ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားၿပီး ရဲလက္မအပ္မီမွာ တခ်ဳိ႕ ရက္နဲ႔၊ တခ်ဳိ႕က လနဲ႔ကို ၾကာတယ္။ အဲဒီကာလေတြကို အခ်ဳပ္အျဖစ္ မသတ္မွတ္ဘူး။ အဲဒီလို မသတ္မွတ္တဲ့ ကာလေတြအတြက္ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပုိင္ေတြ အေနနဲ႔ အဲဒီလို ေခၚယူ ဖမ္းဆီးထားခြင့္ကလည္း ဘယ္ဥပေဒမွာမွ မေပးဘဲနဲ႔ ဒါဟာ အေလ့အက်င့္လို ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာ ေျပာခဲ့တယ္။ အဲဒါေတြပါပဲ၊ ဒီေန႔က။”

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ မစၥတာ ကင္တားနား ဘက္က ဘာေတြ တင္ျပသြားတာမ်ဳိး ရွိပါသလဲ။

“မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာပါတယ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေပၚမွာ အေရးယူခဲ့တဲ့ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံေတာ္အား ေႏွာင့္ယွက္ ဖ်က္ဆီးလုိသူမ်ား ေဘးအႏၲရာယ္မွ ကာကြယ္တဲ့ ဥပေဒဟာ ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္အတန္းနဲ႔ မကုိက္ညီဘူးတဲ့။ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဥပေဒနဲ႔လည္း မညီၫြတ္ဘူးတဲ့။ အဓိက အေၾကာင္းကေတာ့ တရား႐ုံးရဲ႕ အမိန္႔၊ တရား႐ုံးရဲ႕ စစ္ေဆးမႈ မပါဘဲနဲ႔ လူေတြကို ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားခြင့္ကို အဲဒီ ဥပေဒက ေပးလုိ႔ပါလုိ႔ သူ အဲဒီလို ေျပာျပသြားပါတယ္။”

အခု ေနာက္ဆုံး ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ၁၈ လ ထပ္ခ်ထားတဲ့ အမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ။

“သီးျခားေတာ့ အဲဒီလုိ မေျပာဘူး။ ဒီ ၁၈ လ ဆုိတာလည္း အဲဒီအမႈက ေပါက္ဖြားလာတာပဲေလ။ အဲဒီဥပေဒအရ အေရးယူလို႔ ေပါက္ဖြားလာတာပဲ။ အဲဒီဥပေဒကိုက ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္အတန္း မရွိဘူး၊ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒနဲ႔လည္း မကုိက္ညီဘူး။ ေနာက္ Without Trial တရား႐ုံးရဲ႕ စစ္ေဆး စီရင္မႈ မရွိဘဲနဲ႔ လူေတြကို ခ်ဳပ္ေႏွာင္တာ လုံး၀ မွန္ကန္မႈ မရွိဘူးလုိ႔ အဲဒီလုိ ေျပာတာပါ။”

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေတြ႕ဆုံမယ္လို႔ အန္ကယ္တို႔ကုိ ေျပာသြားပါလား။

“ဟုတ္ကဲ့၊ ေျပာပါတယ္။ သူက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႕ဆုံဖို႔ သူ႔အစီအစဥ္ထဲမွာ ပါပါတယ္တဲ့။ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရရင္ေတာ့ သူ ေတြ႕ရမွာပဲတဲ့။ အဲေတာ့ သူ႔အစီအစဥ္ကေတာ့ ၁၈ ရက္ေန႔မွာေတြ႕ဖုိ႔ အစီအစဥ္ ဆြဲထားပါတယ္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။”

ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အန္ကယ္တို႔နဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခ်ိန္မွာ ဘာေတြမ်ား ေျပာသြားတာ ရွိပါသလဲ။

“ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူ ေမးခြန္းတခု ေမးပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေပၚမွာ ဘယ္လိုသေဘာထားလဲတဲ့။ ဆုိေတာ့ က်ေနာ္ သူ႕ကုိေျပာျပတယ္။ ၂၀၁၀၊ ၂ လပိုင္းေရာက္ၿပီ။ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အစီအစဥ္၊ ဥပေဒ ဘာညာ အခုထိ မသိဘူး၊ ဘယ္သူမွလည္း မသိဘူး။ အကယ္၍ ၂၀၁၀ ႏွစ္ထဲမွာပဲ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ္ဆုိရင္ အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ တရားမွ်တမႈ၊ လြတ္လပ္မႈ၊ လုံး၀ မရွိႏုိင္ဘူးလို႔ ယူဆတယ္လို႔ က်ေနာ္ အဲလိုေျပာခဲ့တယ္။”

ေရြးေကာက္ပြဲအျပင္ အန္ကယ္တို႔ တျခား ေဆြးေႏြးတာမ်ဳိးေရာ ရွိပါသလား။

“မရွိပါဘူး။ က်န္တာကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ တရား႐ံုးဆုိင္ရာ ကိစၥေတြကုိပဲ ေဆြးေႏြးပါတယ္။”

အခု မစၥတာ ကင္တားနားနဲ႔ အန္ကယ္တို႔ ေရွ႕ေန ၄ ဦးနဲ႔ ေတြ႕ခြင့္ေပးတဲ့ အေပၚမွာ အန္ကယ့္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုအျမင္ ရွိပါသလဲ။

“မစၥတာ ကင္တားနား အေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ေရွ႕ေနမ်ားဟာ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို နီးနီးစပ္စပ္ ေတြ႕ႏုိင္တယ္ ဆုိတဲ့ အယူအဆနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ကုိ ေတြ႕တာလုိ႔ပဲ မွတ္ယူပါတယ္။”(voa)