0 လူသတ္သမား နိဗၺာန္ပုိ႔တဲ့ ဦးညြန္႔ေရႊသို႕ ျပန္ၾကားခ်က္ (အိတ္ဖြင့္စာ-)

"လူသတ္သမား နိဗၺာန္သြားသတဲ့ မိုက္လုံးႀကီးေပ ေမာင္ညြန္႔ေရႊ" ဦးညြန္႔ေရႊရဲ႕ စာေတြ ကိုဖတ္ ၿပီး အလိုလိုေခါင္းထဲ၀င္လာတဲ့ သံေပါက္ပါ။

မိတ္ေဆြတခ်ဳိ႕ရဲ႕ တိုက္တြန္းခ်က္နဲ႔ ဦးညြန္႔ေရႊရဲ႕စာေတြကို လိုက္ဖတ္မိပါတယ္။ အစ ပိုင္းေတာ့ ဟုတ္မလိုလိုနဲ႔ အဆုံးသတ္က်ေတာ့ ဦးညြန္႔ေရႊဟာ ဟင္းအိုးေမႊတဲ့ ေယာက္မျဖစ္ သြားတယ္။ ေယာက္မဆိုတာက ေမႊေနတဲ့ဟင္း ဘယ္ေလာက္ ေကာင္းေကာင္း ဆိုးဆိုး ခ်ဳိ၊ ခ်ဥ္၊ ငန္၊ ဖန္၊ စပ္၊ ခါး ဘာအရသာမွ မသိႏိုင္ဘူးေလ။

သူစာေတြက ၾကည့္လိုက္ရင္ က်မ္းကိုးက်မ္းခံေတြနဲ႔ဆိုေတာ့ အေတာ္ဟုတ္သလိုပဲ။ အႏွစ္ခ်ဳပ္ ေတာ့မွ ေျပာပုံက ဗုဒၶဘာသာေကာင္းပီပီ တဖက္သားကို သိသြားပါေစေတာ့ဆုိတဲ့ ေစတနာထက္ ငါသိငါတတ္ မာနသံထူလြန္းသလို၊ တရားေကာက္ပုံက ခါးေတာင္းက်ဳိက္ တျခား ဖင္တျခားပဲ။ အေၾကာင္းနဲ႔အက်ဳိးကို ဆက္စပ္ဆင္ျခင္တာမဟုတ္ပဲ ကိုယ္ေျပာခ်င္တဲ့ အခ်က္ကို အေထာက္အခံျဖစ္မဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကိုပဲ လိုသလို ဆြဲစပ္ထားတဲ့ ဆင္ေျခေတြ ပဲ။ ယုတၱိေဗဒသေဘာနဲ႔ ေျပာရရင္ အေဖါက္ျပန္ဆုံး ဆင္ေျခတည္ေဆာက္မႈပဲ။ ဆင္ေျခဆိုတာ အခ်က္အလက္ (နိဒါန္း) ေတြကို အေျခခံတြက္ဆ ဆင္ျခင္ၿပီး အက်ဳိးတရား (နိဂုံး) ဆြဲယူရ တယ္။ ဦးညြန္႔ေရႊကေတာ့ ကိုယ္ေျပာခ်င္တဲ့ နိဂုံးအတြက္ အခ်က္အလက္ နိဒါနး္ေတြကို ရွာၿပီး ျဖည့္ထားတဲ့ ဆင္ေျခယုတၱိေတြပဲျဖစ္တယ္။ လူဗိန္းေျပာ ေျပာရရင္ေတာ့ ႏြားေရွ႕ထြန္က်ဴး ဆင္ေျခယုတၱိေတြပဲ။

လူသတ္သမား ဒုစ႐ုိက္ေကာင္ေတြလည္း နိဗၺာန္ေရာက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ ေျပာခ်င္ေဇာ နဲ႔ ေလာႀကီးၿပီး မွားသြားတယ္ထင္ပါတယ္္။ န၀တ/ နအဖ စစ္မိစၦာ မင္းဆရာေတြရဲ႕ အယူ အေကာက္ နဲ႔ တထပ္တည္း သြားတူေနတယ္၊ မဆီမဆို္င္ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ၊ ဘာသာမဲ့ေတြကိုပါ ဆြဲထည့္ပုတ္ခတ္လိုက္ေသးတယ္။ တကယ္ေတာ့ မိစၦာစစ္အုပ္စုဟာ ႏိုင္ငံေရးႏုိးၾကားတဲ့ ရဟန္းသံဃာတို႔ ကြန္ျမဴနစ္တို႔ကို ေသမေလာက္ ေၾကာက္ၾကတယ္။

ဦးညြန္႔ေရႊရဲ႕ စာေတြကိုသတၳဳခ်ၾကည့္လိုက္ေတာ့ႏွစ္ခ်က္ပဲေတြ႕ပါတယ္၊တိုက္ဆိုင္စြာပဲ အဲဒီႏွစ္ခ်က္စလုံးက ဒုစ႐ုိက္ဆယ္ပါးကို ေျပာင္ေျပာင္ေျမာက္ေျမာက္ ထမင္းစားေရေသာက္ က်ဴးလြန္ေနၾကတဲ့ သန္းေရႊ႔စစ္အုပ္စုရဲ႕ သေဘာစရိုက္နဲ႔ဆႏၵကို ထင္ဟပ္ေနတယ္။ ဗိုလ္ေန ၀င္း ကစလို႔ ယေန႔အထိ စစ္အာဏာရွင္ အဆက္ဆက္ကို သူတို႔ရဲ႕ ဘာသာေရး အေပၚက်ဴး လြန္ေဖာက္ဖ်က္မႈေတြအတြက္ ဒိုင္ခံဆင္ေျခရွာ တရားေထာက္ ေပးေနရတဲ့ လူပ်ံေတာ္ ဘုန္းႀကီးလူထြက္ သာသနာဖ်က္ ဦးအံ့ေမာင္ရဲ႕ အယူအေကာက္ေတြနဲ႔ အတူတူပါပဲ။

(၁) ဒုစရုိက္ဆယ္ပါး ႀကိဳက္ရာက်ဴးလြန္ တရားက်င့္ၿပီး ကြ်တ္ခ်ိန္တန္ကြ်တ္မယ္။ (၂) ရဟန္းသံဃာေတြ ႏို္င္ငံေရးမလုပ္ရဆိုတာပဲ ျဖစ္တယ္။
ဦးညြန္႔ေရႊ ေက်ာင္းသားဘ၀က ကြန္ျမဴနစ္ေတြကို အထင္ႀကီးၿပီး ဘာသာမဲ့ လုပ္ဖူး တယ္လို႔ ၀န္ခံထားတယ္၊ အခုေတာ့ အဲဒီအရာေတြကို ဆန္႔က်င္ ကဲ့ရဲ႕လာတယ္။ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ ကြန္ျမဴနစ္ စနစ္ရဲ႕အေျခခံ မာ့က္စ္၀ါဒကို ဘယ္လုိသေဘာေပါက္ထားလို႔ ဒီလိုျဖစ္သြားရ တာလဲ။ အေတြးအျမင္ ယုံၾကည္ခ်က္ ေျပာင္းလဲတယ္ဆိုတာ (၁) အမွန္တကယ္ နားလည္သေဘာေပါက္မႈ ေျပာင္းလဲျခင္းေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲျခင္း၊ (၂) လိုဘ တခုခုရေလႏိုးနဲ႔ ေလာဘအေျခခံတဲ့ ေျပာင္းလဲျခင္း၊ (၃) အသက္ေဘးကို ေၾကာက္ရြံ႕လို႔ ေျပာင္းလဲျခင္းနဲ႔ (၄) စိတ္ေန႐ူးသြပ္ ေဖာက္ျပန္မႈေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲျခင္းရယ္လို႔ ရွိပါတယ္။ ဦးညြန္႔ေရႊရ့ဲ ေျပာင္းလဲျခင္း က ဘယ္အမ်ဳိးစားလဲ၊ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ဆန္းစစ္ဖုိ႔လိုပါတယ္။

နားလည္မိသေလာက္ ေျပာရရင္ ဗုဒၶ၀ါဒဟာ ကိုးကြယ္ယံုသက္သက္ ဘာသာ မဟုတ္ပါဘူး။ လိုက္နာက်င့္ႀကံရတဲ့ က်င့္စဥ္ လမ္းစဥ္ေတြပါ ပါတယ္။ လုိက္နာက်င့္ၾကံ ဖုိ႕လုိတယ္။ ေလာကီ အတြက္ေရာ၊ ေလာကုတၱရာအတြက္ပါ က်င့္ႀကံစရာ လမ္းစဥ္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ထားတဲ့ ဗုဒၶ ဘုရားရွင္ရဲ႕ တရားေတြပါ။ တကၠသိုလ္ေတြမွာ အေတြးေခၚဒႆန ေတြကို သင္တဲ့အခါမွာ အျခားဘာသာေတြ အယူ၀ါဒေတြကိုို ပံုမွန္ေလ့လာတဲ့ပုံစံနဲ႔ သင္ၾကား ပို႔ခ် ေသာ္လည္း ဗုဒၶ၀ါဒ ကိုေတာ့ အသုံးခ် အေတြးအေခၚ (Apply Philosophy) လို႔ ခြဲျခား သတ္မွတ္ သင္ၾကားပို႔ခ်ပါတယ္။ ေခတ္အဆက္ဆက္က ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားကလည္း ခက္မသုံးျဖာနဲ႔ သာသနာရယ္လုိ႕ပဲ ေျပာဆုိသုံးႏႈန္းၾကပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာလို႕ သုံးႏႈန္း ခဲပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ (၁) ပရိယတၱိ၊ (၂) ပဋိပတၱိ၊ (၃) ပဋိေ၀ဓရယ္လို႔ သုံးမ်ဳိးကြဲပါတယ္၊ ဘယ္လမ္းကိုလိုက္လို႔ ဘယ္က်င့္စဥ္ကို က်င့္ခ်င္ပါသလဲ။ ေနာက္ ဗုဒၶ၀ါဒဟာ ဥာဏ္ကစား ရတဲ့၊ ေ၀ဖန္ဥာဏ္သုံးရတဲ့ ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္တရား၀ါဒျဖစ္ပါတယ္။ ၀ိဘဇၨ၀ါဒျဖစ္ပါတယ္။ ကာလာမသုတ္ဟာ ဗုဒၶရဲ႕၀ိဘဇၨ၀ါဒ ေၾကျငာခ်က္လို႔ေျပာရမွာပါ။

ထို႔အတူပဲ မာ့က္စ္၀ါဒကလဲ အေၾကာင္းက်ဳိးဆက္ ဆင္ျခင္ရတဲ့ ၀ါဒျဖစ္တယ္။ ပကတိ ဘာ၀ အေျခအေန အေၾကာင္းတရားေတြကို အေျခခံၿပီး ေလာကသဘာ၀ကို ခ်ဥ္းကပ္တယ္။ ယုတၱိက်တဲ့ အေျဖကိုယူၿပီး ေလာကလူ႔ရြာ သာယာေရး ေနနည္းထိုင္နည္းေတြကို သေဘာ တရား ထုတ္ထားတဲ့ ေလာကီေရးသက္သက္ ၀ါဒျဖစ္တယ္။ ဦးညြန္႔ေရႊ ကိုးကားေနတဲ့ မဟာဂႏၶာ႐ုံ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက သူ႔ရဲ႕စာအုပ္တအုပ္ (အနာဂါတ္သာသနာေရး ထင္ ပါတယ္) မွာ ဆိုရွယ္လစ္ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒကို ေလာကီးေရးမွာ သမမွ်တ အရွိဆုံးလို႔ ေျပာထား ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဖါက္ျပန္တဲ့အုပ္စိုးသူေတြက ဆရာေတာ္ႀကီးကို ကြန္ျမဴနစ္လို႕စြပ္စြဲ ခဲ့ေၾကာင္း ဆရာေတာ္ရဲ႕ တဘ၀ သာသနာ စာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားတယ္။ ဒီလိုပဲ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ မာ့က္စ္၀ါဒရဲ႕ အေျခခံတူညီခ်က္ေတြကို ႏႈိင္းယွဥ္ျပခဲ့တဲ့ ဆရာေတာ္ေတြ၊ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ ကမၻာမွာေရာ ဗမာမွာပါ အေျမာက္အမ်ားေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ရာဟုလာသံကစၥည္း တို႔ ဆရာႀကီး ေရႊဥေဒါင္းတုိ႔ဟာ ထင္ရွားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တုိက္ပြဲေတြ မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အပါအ၀င္ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒလက္ခံသူေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ ေထရ္ႀကီး ၀ါႀကီး ဆရာေတာ္ေတြ လက္တြဲလုပ္ႏိုင္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗမာျပည္လို ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သီရီလကၤာမွာ မာက္စ့္၀ါဒီ JVP ပါတီမွာ ဘုန္းႀကီး အေျမာက္အမ်ား ပါတီ၀င္ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။

ကြန္ျမဴနစ္ေတြဟာ ကိုးကြယ္ရာဘာသာမရွိေပမဲ့ သူတို႔သက္၀င္ယုံၾကည္ရာ အေတြး အေခၚ ရွိတယ္၊ ၀ါဒရွိတယ္။ ေလာကလူ႔ရြာမွာ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ၊ တန္းတူညီမွ်မႈကို အေျခခံတဲ့ လူမူအက်င့္အႀကံ စည္းကမ္းေတြ စံေတြ ရွိတယ္။ ေလာကအက်ဳိး အမ်ားအက်ဳိး အတြက္ ဘ၀ကို တိတိက်က် ထိထိေရာက္ေရာက္ အသုံးခ်ဖို႔ လမ္းညြန္ပါတယ္။ အိႏိၵယဟာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ဗဟိုနဲ႔ ျပည္နယ္အစိုးရေတြကို လူထု ေရြးေကာက္ပြဲေတြနဲ႔ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ဖြဲ႕စည္းပါတယ္။ မၾကာေသးမီက အသက္ (၉၅) ႏွစ္အရြယ္မွာ ကြယ္လြန္ သြားတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္ မစၥတာ ဂ်ဳိတီဘာဆူး (Jyoti Basu) ဟာ အေနာက္ဘဂၤလား ျပည္နယ္မွာ လူထုေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ (၁၉၇၇) ခုႏွစ္မွာ အာဏာရခဲ့ တယ္၊ (၂၀၀၁) ခုႏွစ္မွာ သူ႔ပါတီက တျခားရဲေဘာ္ကို အာဏာလြဲေျပာင္းေပးသည္အထိ (၂၃) ႏွစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ ခုထိလည္း သူ႔ပါတီက အာဏာရထားဆဲပါပဲ။ အယူအစြဲၾကီးတ့ဲ ဟိႏၵဴေတြက (၇)ႀကိမ္ဆက္ တိုက္ ေရြးေကာက္တာကုိခံယူခ့ဲရပါတယ္။ ျပည္သူလူထုအမ်ားစုရဲ႕ ယုံၾကည္မႈကို (၇)ႀကိမ္ ဆက္တိုက္ ႏွစ္အားျဖင့္ (၃၅)ႏွစ္ အပ္ႏွင္းခံရတယ္ဆိုတာ အံ့မခန္း မွတ္တမ္းျဖစ္ပါတယ္။ သူ မကြယ္လြန္မီ နာမက်န္းအခ်ိန္မွာေရာ၊ ကြယ္လြန္ၿပီး အခ်ိန္မွာပါ ကြန္ျမဴနစ္မဟုတ္တဲ့ သမၼတ တို႔၊ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တို႔ အာဏာရ ကြန္ဂရက္ပါတီ ဥကၠ႒ဆိုနီယာဂႏၵီ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတ၀ွန္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြ တတ္သိပညာရွင္ေတြက လာေရာက္ သတင္း ေမးၾက၊ ဂါရ၀ျပဳၾကပါတယ္။

ဒီလို ကာလရွည္ၾကာလူထုရဲ႕ ယုံၾကည္ကိုးစားမႈ၊ တတ္သိနားလည္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ ေတြရဲ႕ ၾကည္ညိဳဂါရ၀ျပဳမႈဆိုတာ လူမႈဆက္ဆံေရးဘ၀ရဲ႕ အျမင့္ဆုံးတန္ဘိုး ဂုဏ္ေတြ မဟုတ္ ပါလား။ ဒီလိုအျမင့္ဆုံး လူမႈတန္ဘိုးေတြ ဂုဏ္ေတြကို ရယူႏိုင္ခဲ့တဲ့ မစၥတာဘာဆူးကို ေထာက္ခ်င့္ ျခင္း အားျဖင့္ တခ်ိန္က ဦးညြန္႔ေရႊ အထင္ႀကီးခဲ့တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႕ ေနထိုင္မႈ စံစည္းကမ္းဆိုတာ အခုဦးညြန္႔ေရႊ ေတြးထင္ေနသလို ကဲ့ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ဖြယ္မဟုတ္၊ ေလးစား ၾကည္ညိဳဖြယ္ေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတာကို လက္ခံသင့္ပါတယ္။

ဘာသာမဲ့ေတြကိုလည္း ကဲ့ရဲ႕စရာလို႔ ဦးညြန္႔ေရႊ ျမင္ပုံရတယ္။ ကမၻာမွာ ကြန္ျမဴနစ္မဟုတ္တဲ့ ကိုးကြယ္ရာဘာသာမထား၊ မရွိတဲ့ ဘာသာမဲ့ေတြ သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီးရွိပါတယ္။ ေခတ္မီ သိပၸံနည္း ပညာေတြ တိုးတက္လာေလ တိုးပြားေလပါပဲ။ ဘာသာမဲ့( Non-Religion, Atheist, Free Thinker ) ဆိုတာကိုက ဘာသာတခု၊ ဘ၀ေနထိုင္မႈ ပုံစံတခုအေနနဲ႔ တစထက္တစ လက္ခံ လာၾကပါၿပီ၊ အဲဒီပုဂၢိဳလ္မ်ားဟာ ပညာအေျခခံလည္းေကာင္းၿပီး ၾကြယ္၀တဲ့ အသိတရားနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ဆင္ျခင္တုံတရားေတြ အေပၚမွာ သူတို႔ရဲ႕ ဘ၀ကို တည္ေဆာက္ထားၾကတယ္။ သဘာ၀တရားကို ခ်စ္ျမတ္ႏုိးတယ္၊ လူသားျဖစ္မႈကို တန္ဘိုး ထားတယ္၊ သက္ရွိသက္မဲ့ေတြရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈကို အသိအမွတ္ျပဳ ေလးစားတယ္၊ ဒီအခ်က္ေတြ အေပၚ အေျခခံၿပီး သူတို႔ရဲ႕ ဘ၀ေနထိုင္မႈ စံကို ထူေထာင္ထားတယ္။ ႏွစ္ဆယ္ရာစုရဲ႕ အေတာ္ဆုံး သိပၸံပညာရွင္ႀကီး အဲလ္ဘတ္ အိုင္စတိုင္းတို႔၊ ေတြးေခၚရွင္ ယန္းေပါဆတ္တို႔၊ ဘာထရန္ရတ္ဆယ္တို႔ဟာ ဘာသာမဲ့ေတြျဖစ္တယ္။

အမ်ားထင္ေနတဲ့ အေနာက္တိုင္း႐ုပ္ရွင္ေတြထဲက အ႐ူးခ်ီးပန္း ပရမ္းပတာ လူရမ္းကား ေတြဟာ စံက်တဲ့ ဘာသာမဲ့ေတြမဟုတ္ပါဘူး။ အၾကမ္းစား ဘာသာမဲ့ လို႔ ေျပာရင္ေတာ့ ရေလ မလားမသိပါ။ အဲဒီပုဂၢဳိလ္မ်ားဟာ ဘုရားစကားနဲ႔ေျပာရရင္ စစ္အုပ္စုလို သံသရာ၀န္ေလးတဲ့ နိဗၺာန္မွ အခ်ည္းႏွီးေသာ ဗာလာနံ လူမိုက္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္အား ကိုယ္အား သန္စြမ္းတဲ့ ဘ၀အစိတ္အပိုင္းမွာ တရားလက္လြတ္ စိတ္ထင္တိုင္းႀကဲ ေနထိုင္က်င့္ႀကံတယ္၊ အစြမ္းအစ ခြန္အားေတြ ယုတ္ေလ်ာ့လာခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ရဲ႕မေကာင္းမႈ အကုသိုလ္ ေတြကို သတိရ ေၾကာက္ရြံ႕လာၿပီး နီးစပ္ရာဘာသာတရားေတြမွာ ခိုလႈံေလ့ရွိၾကပါတယ္။ သူတို႔ကို ဘာသာမဲ့ လို႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး၊ ဘ၀ကို တိရိစၦာန္မ်ားလို ေကာင္းမႈ( ကုသိုလ္ ) မေကာင္းမႈ (အကုသိုလ္) မခြဲျခား စိတ္ႀကိဳက္ေပ်ာ္ပါးမႈသက္သက္ ပရမ္းပတာ အသက္ရွင္ေနထိုင္တဲ့ အႏၶပုထုဇဥ္မ်ား လို႔ပဲ ေျပာရမွာျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္စံက်တဲ့ ဘာသာမဲ့ဆိုတာ ဘ၀လမ္းညြန္ အေတြးအေခၚရွိတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ဘ၀ ေနထိုင္မႈ စံ စည္းကမ္းေတြရွိတယ္။ တမလြန္အက်ဳိးကို မေမွ်ာ္ကိုးဘဲ ယုံၾကည္ခ်က္အတြက္ အရာရာကို စြန္႔လႊတ္ဖို႔ အဆင္သင့္ရွိတယ္။ ဗုဒၶရဲ႕အဆုံးအမကို တိုက္႐ိုက္ၾကားနာခြင့္ မရ ေသာ္လည္း ဗုဒၶ၀ါဒအႏွစ္ခ်ဳပ္ သူေတာ္ေကာင္းတရားေတြကို သူ႔နည္းသူ႔ဟန္နဲ႔ ဆင္ျခင္ ေတြ႕ရွိ ၿပီး က်င့္ႀကံေနထိုင္ေနၾကသူအမ်ား ေလာကႀကီးထဲမွာ ရွိေနတတ္ပါတယ္။ ဘုရားေဟာ က်မ္းဂန္မ်ားမွာလည္း သာသနာပ ကာလမွာ ေပၚထြန္းခဲ့ၾကတဲ့ ပေစၥကဗုဒၶေတြ အေၾကာင္း၊ သူေတာ္ေကာင္းတရား က်င့္ႀကံသူေတြအေၾကာင္း ပုံ၀တၳဳေတြ အမ်ားႀကီးရွိ ပါတယ္။ ေဂါတမ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္က သစၥာေလးပါး အၿမိဳက္တရားကို ဆရာမကူဘဲ သယမၻဴဥာဏ္နဲ႔ ထိုးထြင္းသိျမင္ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့တာပါ။ ဗုဒၶ၀ါဒ အႏွစ္သာရ သစၥာေလးပါး တရားဆိုတာ ဗုဒၶက ဖန္တီးခ့ဲတာ ဖန္ဆင္းခဲ့တာမဟုတ္ပါဘူး၊ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့တာပါ။ သစၥာေလးပါး အၿမိဳက္တရားဆိုတာ မူလကတည္းက ရွိေနၿပီးသား ပရမတ္တရားျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေျခခံကို နားလည္လက္ခံတယ္ဆိုရင္ ဗုဒၶထားခဲ့တဲ့ သာသနာရဲ႕ အျပင္အပမွာလည္း သူေတာ္ေကာင္း တရားေတြ (အျပည့္အစုံမဟုတ္ေသာ္လည္း) ကို သိျမင္ က်င့္ႀကံေနသူေတြ ရွိေနတယ္ဆုိတာ ကို လက္ခံယုံၾကည္ဖုိ႔ မခက္ေတာ့ပါဘူး။ ေရဆိုတာ ေရပါပဲ၊ ျမစ္ေခ်ာင္းကပဲရရ ေရတြင္း ေရကန္ကပဲရရ ေရရဲ႕သဘာ၀ကေတာ့ အတူတူပါပဲ။

ဒီေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ ဘာသာမဲ့ေတြအပါအ၀င္ ကိုယ္မသိတဲ့၊ ကိုယ္နဲ႔ အယူကြဲျပား တဲ့ သူေတြကို ေ၀ဘန္ခ်င္ရင္ သူတို႔အေၾကာင္းသူတို႔အယူကို အရင္သိေအာင္လုပ္ပါ ၿပီးမွ အဆိုးအေကာင္းကို အတၱစြဲကင္းကင္းနဲ႔ ေ၀ဘန္ပါ၊ ခ်ီးမြမ္းပါ၊ ကဲ့ရဲ႕ပါ။ ဒီလိုမွမဟုတ္ရင္ေတာ့ အတိတ္ဘ၀က ပေစၥကဗုဒၶါကို(မသိဘဲ) မီ႐ႈိ႕သတ္မိခဲ့တဲ့ ဥတိႏၷမင္းမိဘုရား သာမာ၀တီနဲ႔ အေပါင္းအပါေတြရဲ႕ ကံၾကမၼာဆိုးမ်ဳိးနဲ႔ ႀကဳံရပါလိမ့္မယ္။ သိမွတ္ျခင္း၊ ဆင္ျခင္ျခင္း၊ ေတြးေခၚ ျခင္း၊ ေကာက္ခ်က္ဆြဲယူဆျခင္း၊ သေဘာတရား ထုတ္ႏုတ္ျခင္းဆိုတာ သတၱ၀ါအားလုံးထက္ ထူးကဲတဲ့ လူသားရဲ႕ ၀ိေသသအရည္အေသြးပါ။ ဒီလို ျမင့္မားတဲ့ ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးတင္ျပ ေနတဲ့ ဦးညြန္႔ေရႊဟာ ကိုယ္ဥာဏ္မမီလို႔ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္သိတာနဲ႔ မကိုက္လို႔ တျခားကြဲျပားတဲ့ အျမင္ေတြ ဘ၀စံေတြကို ကဲ့ရဲ႕႐ႈတ္ခ်စရာလို႔ ျမင္ေနရင္ " ေျမာက္ေက်ာင္းဘုန္းႀကီးက ကႀကီး ေရးကသတ္ရွိေသးတယ္" ဆိုတဲ့ အျဖစ္မ်ဳိး ေရာက္သြားမွာ စိုးရိမ္ပါတယ္။

ေဖါက္ျပန္တဲ့ အုပ္စိုးသူအဆက္ဆက္ဟာ သူတို႕နဲ႕မေပါင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေရးစကားေျပာ တဲ့သူေတြကို ကြန္ျမဴနစ္လို႕တံဆိပ္ကပ္တယ္၊ ကိုယ္အခြင့္အေရးေျပာတဲ့ တိုင္းရင္းသားကို ခြဲထြက္ေရးသမား နယ္ခ်ဲ႕အလိုေတာ္ရိလို သမုတ္တယ္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ထဲက အုပ္စိုးသူ အဆက္ဆက္က ျပည္သူကိုမိႈင္းတိုက္တဲ့ တံဆိပ္ကပ္အပုပ္ခ် ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္တယ္။ သူတို႕ရဲ႕ ေဖါက္ျပန္မႈေတြကို ဖုံးကြယ္ဖို႕ ျပည္သူကို ကြန္ျမဴနစ္တေစၧ ခြဲထြက္ေရး သရဲ နဲ႕ ေျခာက္လွန္ခဲ့ တယ္။ ျပည္သူအမ်ားက ဒီေဖါက္ျပန္ေရးသမားေတြရဲ႕ တံဆိပ္ကပ္ အပုတ္ခ်ႏိုင္ငံေရးက မလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ေသးပဲ၊ ကြန္ျမဴနစ္တေစၧ ခြဲထြက္ေရးသရဲကို ဘုမသိဘမသိ အခုထိ ေၾကာက္လွန္႕ေနဆဲပဲ။ ျပည္သူမ်ားအၾကားက ေသြးကြဲမႈရဲ႕အရင္းခံ အေၾကာင္းတရားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးညြန္႕ေရႊကိုယ္တိုင္လည္း ဒီအပုပ္ခ်နိဳင္ငံေရးက မလြတ္ေျမာက္နိုင္ေသးဘူး လုိ႕ယူဆတာေၾကာင့္ ဦးညြန္႔ေရႊ စကားနဲ႔ေျပာရရင္ ေလနဲ႔ ၀မ္းနဲ႔ကြဲသြားေအာင္ ဒီေလာက္ ရွည္ရွည္ေျပာေနရတာပါ။
တကယ္တမ္း ကဲ့ရဲ႔႐ႈတ္ခ်႐ုံတင္မက ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ပစ္ရမွာက ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ဘုန္းရွင္ ကံရွင္လို႔ တလြဲထင္ၿပီး ငါသာပဓာန၊ တိုင္းျပည္တြင္းက ေလာကသဘာ၀ ဓနမွန္သမွ် ငါသာ လွ်င္စံစားမယ္၊ အာခံသူမွန္သမွ် ရက္စက္ယုတ္မာ နည္းစုံစြာနဲ႕ ေခ်မႈန္းတာဟာ တရား တယ္လို႔ ယူဆေနတဲ့ လူ႔ေဘာင္ေလာကကို အ႐ုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္ေစတဲ့ န၀တ/ နအဖလို အတၱ၀ါဒီ၊ အဓမၼ၀ါဒီ မိစၦာေတြပဲျဖစ္တယ္။ အဲဒီမိစၦာေတြကို မင္းလိုလိုက္ မင္းႀကိဳက္ေဆာင္ ေနတဲ့ ဒုႆီလ အလဇၨီေတြပဲျဖစ္တယ္။

ဒီေန႔ တိုင္းျပည္နဲ႔လူမ်ဳိးေပၚသာမက သာသနာနဲ႔ ရဟန္းသံဃာေတြ အေပၚမွာပါ သတ္ျဖတ္ခိုးဆိုး အဓမၼအမႈေတြကို က်ဴးလြန္ေနသူဟာ န၀တ/ နအဖ စစ္အုပ္သာျဖစ္ပါတယ္။ လူထုရဲ႕ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္လယ္ယာေျမေတြကို သတ္ျဖတ္လုယက္တယ္။ အာခံတယ္ ထင္ရင္ ရဟန္းသံဃာကအစ ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ ႏွိပ္ကြပ္္တယ္။ ေရွးဘုရားေတြကို ျပဳျပင္သလို နဲ႔ ႒ာပနာတိုက္ေဖာက္ လူထုကို အဓမၼျပင္ခိုင္း ေျခာက္လုံးျပဴးခါးထုိးေရစက္ခ်တယ္။ တန္ခိုးႀကီး ဘုရားမွန္သမွ်က ေဂါပကေတြမွာ လက္ပါးေစေတြသြင္းၿပီး ဘုရားဘ႑ာေတြကို ခိုး၀ွက္ေနတယ္။ ပရိယတိၱစာေမးပြဲေတြမွာ ၀င္စြက္ဖက္တယ္ ဖ်က္ဆီးတယ္။ သံဃာ့အစည္း အ႐ုံးထဲမွာ သူလ်ဴိသြင္းၿပီး ၿဖိဳခြဲတယ္။ ဒုႆီလေတြကို ခ်ီးေျမာက္ၿပီး၊ သုသီလ ရဟန္းေတြကို ခ်ဳိးႏွိမ္တယ္။ ဒီလို ဒုစ႐ိုက္ေတြကို က်ဴးလြန္ေနတာ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ ဘာသာမဲ့ေတြ ဘာသာျခားေတြ မဟုတ္ပါဘူး၊ န၀တ/ နအဖ စစ္အုပ္စုသာျဖစ္တယ္။ သာသနာကိုဖ်က္ဆီး ေနတဲ့ မိစၦာဟာ ဗိုလ္သန္းေရႊနဲ႔ အေပါင္းပါမ်ားသာျဖစ္တယ္။

တကယ္ေတာ့ အဆက္ဆက္ေသာ ဗမာစစ္အုပ္စုေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ ဗုဒၶဘာသာကို အေရၿခဳံၿပီး ဗမာလူ႔ေဘာင္ေလာကႀကီးကို အ႐ုပ္ဆိုးအၾကည္းတန္ေအာင္ ဖ်က္ဆီးေနတဲ့ အဓမၼ၀ါဒီ မိစၦာေတြျဖစ္တယ္။ သာသနာဖ်က္ေတြျဖစ္တယ္။
သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔ဟာ မီ႐ိုးဖလာဗုဒၶဘာသာမိဘမ်ားက ေပါက္ဖြားခဲ့ေတာ့ ဗုဒၶရဲ႕ အဆုံးအမကို တစုံတရာ သိမွတ္ယဥ္ပါးၾကတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အဓမၼလုပ္ရပ္ေတြကို ဒုစ႐ုိက္အျဖစ္ သိျမင္ၿပီး သူတို႔အတြင္းစိတ္ (လိပ္ျပာ)က ေျခာက္လွန္႔တယ္။ ဒီေတာ့ သူတို႔အတြက္ စိတ္သက္သာရာ ရဖို႔ စိတ္ေျဖဖို႔ ဦးအံ့ေမာင္လို ဘုန္းႀကီးလူထြက္ သာသနာဖ်က္ေတြ၊ သားသုံးသားနဲ႔ သတ္ျဖတ္ကြပ္ညွပ္ ၾသ၀ါဒေပးခဲ့တဲ့ စာသာသိ၊ တရားမရွိတဲ့ ၾကက္ခတ္၀ိုင္း ဘုန္းႀကီးလို ပုဂၢိဳလ္ေတြကို အားထားရပါတယ္။ မင္းပါးစိုးကပ္ အတၱ၀ါဒီ အလဇၨီမ်ားကလည္း မိစၦာေတြရဲ႕ ဒုစ႐ုိက္မႈေတြကို က်မ္းကိုးက်မ္းခံေတြနဲ႔ မင္းလိုလိုက္ မင္းႀကိဳက္ေဆာင္ ေထာက္ခံ ေပးၾကတယ္။ ဦးညြန္႔ေရႊ ယူေကာက္တဲ့ လူသတ္သမား နိဗၺာန္ေရာက္တယ္ဆိုတာ အဲဒီအလဇၨီ ေတြက မိစၦာေတြကိုေပးတဲ့ တရားအယူအေကာက္နဲ႔ တထပ္တည္းတူပါတယ္။ သတိထားပါ အယူအေကာက္မွားရင္ အပယ္လားတတ္ပါတယ္။

ဦးညြန္႔ေရႊေျပာတဲ့ လူသတ္သမား အရက္သမားနဲ႔ ကာမဂုဏ္သမားေတြလည္း အျမင္ မွန္ရလို႔ တရားက်င့္ရင္ နိဗၺာန္ေရာက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ မွန္သေယာင္နဲ႔ တက္တက္စင္လြဲပါ တယ္၊ မွားပါတယ္။ ဦးညြန္႔ေရႊရဲ႕ စကားထဲမွာကိုဘဲ " အျမင္မွန္ရၿပီး အက်င့္မွန္ရင္" ဆိုတဲ့ စကား ကတၱားျခား ထားတာကို သတိမူပါ။ လူသတ္သမားနိဗၺာန္မေရာက္ႏိုင္ပါဘူး။ လူသတ္ သမား အျဖစ္ကေန ေျပာင္းလဲသြားတဲ့ အျမင္မွန္ရသူ အက်င့္မွန္သူသာ နိဗၺာန္ေရာက္ႏိုင္ ပါတယ္။ အျမင္မွန္ရသူ အက်င့္မွန္သူဟာ လူသတ္သမားမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ လူသတ္သမား ဆိုတာ သူ႔ရဲ႕အတိတ္ျဖစ္ပါတယ္။ သူေတာ္စင္တိုင္းမွာ အတိတ္ရွိသလို ဒုစ႐ိုက္ရာဇ၀တ္သား ေတြမွာလည္း အနာဂါတ္ရွိတယ္ (Every Saint has past, Every criminal has future) ဆို တဲ့ စကားလိုေပါ့။ သို႔ေသာ္ အဲဒီသူေတာ္စင္၊ အျမင္မွန္ရလို႔ အက်င့္မွန္သူဟာ သူ႔ရဲ႕အတိတ္နဲ႔ ကင္းလြတ္ခြင့္ရွိသလား၊ မရွိပါဘူး။ သူ႔ရဲ႕အတိတ္က ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈအလိုက္ စံစား ခံစား ရပါတယ္။ ၀ဋ္ေၾကြးၾကမၼာကို ဘုရားရဟႏၱာမ်ားေသာ္မွ မေရွာင္လြဲႏိုင္ဘူးလို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဆရာမ်ား က မျပတ္သြန္သင္တာခံခ့ဲ ရပါတယ္။ မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္မွာ အတိတ္ကံေၾကြး ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ခါနီးမွာ ေရၾကည္ေတာ္ေသာက္ခြင့္ မရခဲ့ ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

ဗုဒၶသာသနာ ဗုဒၶ၀ါဒဟာ ခုိလႈံကိုးကြယ္ရာသက္သက္ ဘာသာမဟုတ္၊ က်င့္ႀကံပြားမ်ား ရာ လမ္းစဥ္လို႔ အထက္တေနရာမွာ ေျပာခဲ့ၿပီးပါၿပီ၊ လူပိန္းေျပာနဲ႔ ဥပမာေဆာင္ ရရင္ ရလာတဲ့ ကိုယ့္ဘ၀ကိုယ့္အစြမ္းအစကို အဟုတ္ႀကီးထင္ၿပီး က်ားဆိုးႀကီးေတြကို သြားစ သြားကစား က်ားဆိုးႀကီး ၏ေတြ ႏိုးလာမွ ေၾကာက္လန္႔တၾကား ေျပး၀င္ခိုလႈံစရာ ရဲတုိက္ (ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာ) မဟုတ္ပါဘူး။ ဗုဒၶတရား ဗုဒၶ၀ါဒဟာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ မာန္မာန ဆိုတဲ့ က်ားဆိုးႀကီးေတြရဲ႕ လကၡဏာက ဘယ္လိုရွိတယ္၊ ဘယ္လိုေနရာမ်ဳိးမွာ ရွိတတ္တယ္၊ ဘယ္လုိေရွာင္ကြင္းၿပီးေတာ့ လိုရာခရီး (နိဗၺာန္)ကို ဘယ္လို သြားရတယ္ဆိုတာ လမ္းညြန္ ေဟာၾကားထားတဲ့ လမ္းညြန္တရားျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္သူမဆို ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕ သြန္သင္ခ်က္ ေတြကို မ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး ထင္ရာႀကဲက်င့္ႀကံ၊ ဒီက်ားဆိုးႀကီးေတြကိုသြားစ သြားကစားလို႕ သူတို႕ရဲ႕ အကိုက္ခံရရင္ေတာ့ ဒုစ႐ိုက္ဆယ္ပါး အကုသိုလ္ဒဏ္ရာအနာမ်ားနဲ႔ ဘ၀ဆုံးပါး အပါယ္လားရေတာ့တာပါပဲ။ ဗုဒၶ၀ါဒဟာ အရပ္စကားနဲ႔ေျပာရရင္ ေလာကဓံမွာ ကိုယ္ျဖစ္ ကိုယ္ခံပါပဲ။ ကိုယ္လုပ္ရင္ ကို္ယ္ခံရမွာ မလြဲပါဘူး။ ဒီေတာ့ ဦးညြန္႔ေရႊရဲ႕ လူသတ္သမား နိဗၺာန္ေရာက္တယ္ဆိုတာ ဘုရား၀ါဒ နဲ႔ လုံး၀ ဆန္႔က်င္တဲ့ သံသရာ၀န္ေလးေၾကာင္း လူသတ္ အားေပးမိစၦာ အယူ၀ါဒ သာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ဓမၼပဒ၀တၳဳေတာ္ ယမက၀ဂ္ စကၡဳပါလမေထရ္ ၀တၳဳမွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က
မေနာပုဗၺဂၤမာ ဓမၼာ၊ မေနာေသ႒ာ မေနာမယာ။
မႏုႆာေစ ပဒုေ႒န၊ ဘာသတိ၀ါ ကေရာတိ၀ါ။
တေတာနံ ဒုကၡမေႏြတိ၊ စကၠံ ၀ဟေတာ ပဒံ။ လို႔ ေဟာခဲ့ပါတယ္။

အဓိပၸါယ္က ေလာကျဖစ္စဥ္တရားတို႔တြင္ စိတ္သာလွ်င္ ျပ႒ာန္းျခင္းရွိကုန္၏။ စိတ္ သာလွ်င္ ေရွ႕ေဆာင္အႀကီးအမႈးျဖစ္၏၊ စိတ္ျဖင့္သာၿပီးကုန္၏။ ဖ်က္ဆီးလိုေသာ စိတ္ျဖင့္ ေျပာဆိုျခင္း၊ ျပဳမူျခင္း၊ ရွိသည္ျဖစ္အံ့။ ထိုသုိ႔ေသာေျပာဆုိ ျပဳမူျခင္း၏ မေကာင္းမႈသည္ ထမ္းပိုး ထမ္းေသာ ႏြား၏ ေျခရာခြက္ေနာက္သို႔ လွည္းဘီးသည္ ထပ္ၾကပ္မကြာ လုိက္သည့္နည္းတူ ဒုကၡဆင္းရဲသည္ ထိုမေကာင္းမႈ၏ ေနာက္သုိ႔ အစဥ္သျဖင့္လိုက္၏။ အလားတူပဲ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မ႒ကု႑ရီ ၀တၳဳမွာ
မေနာပုဗၺဂၤမာ ဓမၼာ၊ မေနာေသ႒ာ မေနာမယာ။
မနသာေစ ပသေႏၷန၊ ဘာသတိ၀ါ ကေရာတိ၀ါ။
တေတာနံ သုခမေႏြတိ၊ ဆာယာ၀ အနပါယိနီ။
အဓိပၸါယ္က တရားဓမၼကၡႏၶာအေပါင္းတို႔တြင္ စိတ္သာလွ်င္ ျပ႒ာန္းျခင္းရွိကုန္၏၊ စိတ္သာလွ်င္ အႀကီးအမႈးရွိကုန္၏၊ စိတ္ျဖင့္သာ ၿပီးကုန္၏။ သဒၶါ၊ ေစတနာစိတ္ျဖင့္ ေျပာဆိုျခင္း ျပဳမူျခင္းရွိ ေသာ ထိုေကာင္းမႈသည္၊ အရိပ္သည္ ကို္ယ့္နဲ႔မကြာ လိုက္ပါသကဲ့သို႔ သုခခ်မ္းသာသည္ ထိုေကာင္းမႈႏွင့္ အစဥ္သျဖင့္လိုက္၏။

မေကာင္းမႈဟူသည္ ဆိတ္ကြယ္ရာမရွိ။ ကိုယ့္ရဲ႕ အကုသိုလ္တရားမ်ားမွ ေျပၿငိမ္းလြတ္ ေျမာက္ရာ မရွိဆိုတာ ထင္ရွားေလာက္ပါၿပီ။ ဒီေတာ့ လူသတ္သမား နိဗၺာန္မသြားႏိုင္၊ သြားႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့တရား မွားတယ္ဆို ထင္ရွားပါတယ္။
(ေနာက္တပိုင္းမွာ ရဟန္းသံဃာေတြ ႏုိင္ငံေရးလုပ္သင့္မလုပ္သင့္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးပါမယ္)

ဦးညြန္႔ေရႊသုိ႔ ျပန္ၾကားခ်က္ (၂)

သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး

ဦးညြန္႔ေရႊရဲ႕ ဘုန္းႀကီးေတြ ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ရဆိုတဲ့ အယူအဆကို န၀တ/ နအဖ မိစၦာစစ္အုပ္စုကေတာ့ လက္ခေမာင္းခတ္ၿပီး ေထာက္ခံမွာပါ။ ဗမာလူမႈႏိုင္ငံေရးဘ၀ (Socio-politic) ကို နားလည္သူေတြ၊ ဗမာ့သမိုင္း ျဖစ္စဥ္ကို နားလည္ၿပီး အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာကို ထိမ္းသိန္းေစာင့္ေရွာက္လိုသူေတြကေတာ့ လက္မခံပါဘူး။ ဘုန္းႀကီးေတြ ႏိုင္ငံေရးလုပ္သင့္၊ မလုပ္သင့္ဆိုတာ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရးသမို္င္းအျမင္ အတိမ္အနက္၊ လက္ရွိ ဗမာျပည္ႏိုင္ငံေရးအေပၚမွာ ထင္ျမင္သုံးသပ္ခ်က္နဲ႔ ယေန႔ ရဟန္းသံဃာေတြ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအတိုင္းအတာကို နားလည္သေဘာေပါက္မႈအေပၚ အေျခခံၿပီး ကြဲလြဲသြားတာပါ။

"ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ ျပင္းထန္ၿပီး ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ ဆန္႔က်င္လို႔ ဗမာလူထုက ဘုန္းႀကီးေတြ ႏုိင္ငံေရးလုပ္တာ မႀကိဳက္ဘူး" လို႔ ေကာက္ခ်က္ျပဳတယ္။ အဲဒီမွာ လူထုကို ဆြဲသုံးလိုက္ပါတယ္။ ဘယ္လူထုကို ဆိုလိုပါသလဲ။ အဆီတ၀င္း၀င္း စိန္နားကပ္ေရာင္ တေျပာင္ေျပာင္နဲ႔ ေသနတ္လက္ၾကားက မခ်တဲ့ စစ္အုပ္စုနဲ႔ အေပါင္းပါ လက္တဆုပ္စာေသာ သူမ်ားကို ဆိုလိုပါသလား။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ မွန္ပါတယ္။ လြတ္ေျမာက္ရာလမ္းကို ရာစုတ၀က္ေက်ာ္ ေမွ်ာ္ေနတဲ့ ဆင္းရဲသားနင္းျပား မ်ားရာစုႀကီးကို ဆုိရင္ေတာ့ တက္တက္စင္ေအာင္ လြဲသြား ပါၿပီ။

၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တာဘာလတုန္းက လမ္းမေတြအေပၚမွာ တို္င္းျပည္အတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ ေတြ ေပၚေပါက္ေရးအတြက္ ေမတၱာပို႔ စီတန္းလမ္းေလွ်ာက္ေနၾကတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြကို ၀ိုင္းရံအားေပးေနတဲ့ သိန္းခ်ီတဲ့လူေတြ၊ စားေသာက္ဖြယ္ရာ ၀တၳဳေလးေတြကို တတ္စြမ္းသမွ် လွဴဒါန္းေနတဲ့သူေတြ၊ အိမ္ႀကိဳအိမ္ၾကား လမ္းႀကိဳလမ္းၾကား ျပတင္းေပါက္၊ ၀ရံတာေတြကေန မ်က္ရည္လည္ရဲႊနဲ႔ အားေပးပူေဇာ္ ကန္ေတာ့ေနၾကတဲ့ လူေတြကို ဦးညြန္႔ေရႊ မကန္းမျမင္ ျဖစ္သြားတယ္ထင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အဲဒီသူေတြဟာ ဗမာလူထု အစစ္ မဟုတ္ဘူးလို႔ ျမင္ပုံရတယ္။

ႏိုင္ငံေရးဟာ ေလာဘ၊ ေဒါသ ျပင္းထန္ထူေျပာတယ္ဆိုတာ မွန္သင့္သေလာက္ မွန္ပါတယ္။ အၾကြင္းမဲ့ မွန္တရား ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ျဖစ္ေတာ္စဥ္ေတြထဲက ဘ၀မ်ားစြာမွာ ႏုိင္ငံေရးသမား၊ ေခါင္းေဆာင္ (ဘုရင္၊ မင္းဆရာ၊ အမတ္၊ စစ္သူႀကီး စသည္) အျဖစ္နဲ႔ အမ်ားအက်ဳိးေဆာင္ၿပီး ပါရမီျဖည့္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒီလိုပဲ လူ အမ်ား ၾကည္ညဳိေလးစားတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးသမားတေယာက္ဆိုတာ မေမ့ဖို႔ လိုအပ္ပါ တယ္။ အခြင့္အာဏာ၊ ဥစၥာဓနနဲ႔ ေက်ာ္ေဇာတိကၠမ ဆိုတဲ့ လူတကာ လိုခ်င္တပ္မက္တဲ့ အရာေတြ ရႏုိင္တဲ့၊ ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေလာကမွာ အခြင့္အေရးသမားေတြ၊ အေခ်ာင္သမားေတြ ေပါမ်ားက်င္လည္ၾကတာ သဘာ၀ပါ။ အခြင့္အေရးသမား၊ အေခ်ာင္သမား မ်ားေနတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ဟာလည္း သူတို႔ရဲ႕ အတၱေလာဘမေကာင္းမႈေတြနဲ႔ ညစ္ႏြမ္းသြား ရတာလည္း ဓမၼတာပါပဲ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက "ႏုိင္ငံေရးဆုိတာ အိမ္လိုပါပဲ၊ ဂ်ပိုးသူခိုးေတြေနရင္ ဒုစ႐ိုက္ေဂဟာ ျဖစ္ၿပီး၊ ရဟန္းသူေတာ္စင္ေတြေနရင္ ေက်ာင္းအာရာမ္ပါပဲ"၊ "ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ တကယ္တမ္း အမ်ဳိးသားအက်ဳိး၊ အမ်ားအက်ဳိးအတြက္ လုပ္မယ္ဆိုရင္ သူေတာ္စင္ေတြ လုပ္တဲ့အလုပ္၊ အာဇာနည္ေတြ လုပ္တဲ့ အလုပ္" လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ စိတ္သာရွင္ေစာဘုရားေဟာ ဆိုသလို စိတ္ေစတနာသာလွ်င္ အရင္းခံပါ တယ္။ ဒုစ႐ိုက္ထူေျပာတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ထဲကပဲ စိတ္ေကာင္းေစတနာေကာင္းနဲ႔ အလုပ္လုပ္ရင္ အက်ဳိးမ်ားႏိုင္တာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက သက္ေသပါပဲ။
က်ေနာ္လည္း က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ရဟန္းသံဃာေတြကို လူမူေရး၊ ႏိုင္ငံေရးမွာ မလိုအပ္ဘဲ ယွက္တင္ေထြးေရာေနတာ မႀကိဳက္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ အာဏာႏုိင္ငံေရးမွာ ပတ္သက္တာ မသင့္ေတာ္ဘူးလို႔ ျမင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမား ေတြရဲ႕ အသုံးခ်ခံရၿပီး သာသနာညစ္ႏြမ္းမွာကို စိုးရိမ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ဆရာ (သာသနာ) နဲ႔ ဒကာ (ျပည္သူ) ေရနဲ႔ ၾကာဆုိသလို ခြဲျခားလို႔ေတာ့ မရႏုိင္ပါဘူး။ တခါတခါမွာ လူမႈေရးျပႆနာေတြက သာသနာကို လြမ္းမိုး ထိခိုက္တတ္ပါတယ္။ ေရျမင့္မွ ၾကာတင့္တယ္။ ၾကာျမင့္မွ ေရကန္တင့္တယ္ပါတယ္။

ရွစ္ေလးလုံးကာလက တျပည္လုံး အုံၾကြေတာ္လွန္ေတာ့ ဖက္ဆစ္ေန၀င္းက ေကာက္ေကာက္က်စ္က်စ္၊ ယုတ္ ယုတ္မာမာနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ႐ုပ္သိမ္းၿပီး အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲက ရာဇ၀တ္သားေတြကို လႊတ္ပစ္ပါ တယ္။ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို တာ၀န္ရွိတဲ့ အစိုးရဆိုသူေတြကိုယ္တိုင္ ပက္စက္ ယုတ္မာ၊ ခ်ဳိးေဖာက္ဖ်က္ဆီးတာပါ။ တျပည္လုံး ေျခာက္ျခားသြားရတယ္။ ဒီေတာ့ ရပ္ရြာေနျပည္သူေတြရဲ႕ လုံၿခဳံေရး၊ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး တာ၀န္ေတြဟာ ရပ္ရြာအသီးသီးက ရဟန္းသံဃာေတြရဲ႕ ပခုံးေပၚ အလိုလို က်ေရာက္သြားတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ သံဃာေတာ္ေတြဟာ ၀ါတြင္းဥပုသ္သီတင္းေတြကို ဖ်က္ၿပီး အဲဒီတာ၀န္ေတြ ကို မၿငီးမျငဴ ယူခဲ့ၾကတယ္။ သံဃာေတာ္ေတြသာ အဲသလို တာ၀န္မယူခဲ့ရင္ စစ္အုပ္စုရဲ႕ ေကာလာဟလ ပေယာဂနဲ႔ ျပည္သူေတြအၾကား အထင္လြဲ၊ အျမင္မွားၿပီး ဘယ္လိုအ႐ုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္မႈေတြ ျဖစ္မယ္ဆိုတာ ေတြးေတာင္ မေတြး၀ံ့စရာပါ။ တခ်ဳိ႕ေဒသေတြမွာေတာ့ ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ စိတ္မေကာင္းစြာ ၾကားရပါတယ္။

ႏုိင္ငံေရးဆိုတာ လူေတြရဲ႕ စားမႈ၊ ေနမႈ၊ ဆက္ဆံမႈ၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈ စတဲ့ အေရးရာေတြပဲ လုိ႔ဆိုၾကေတာ့ အထက္က ဘုန္းႀကီးေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ကိုလည္း ႏုိင္ငံေရးလို႔ ဆိုရမွာပါ။ သံဃာေတာ္ေတြ ဒီလိုႏုိင္ငံေရးလုပ္တာကို ဘယ္လို လူေတြက ဘယ္လုိသေဘာနဲ႔ ကန္႔ကြက္ၾကမလဲ။ ကန္္႔ကြက္တဲ့သူေတြဟာ သက္ဆိုင္ရာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ ဘယ္ဘ၀၊ ဘယ္အေျခအေန ေရာက္ေနသလဲဆိုတာ ဒီေန႔ ဗမာျပည္အေျခအေနနဲ႔ စစ္အုပ္စစ္ရဲ႕အေနအထားက ျပယုဂ္ပါပဲ။ ဗမာစစ္အုပ္စုဟာ အာဏာပုလႅင္ေပၚမွာ အက်ဥ္းက်ေနတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးပါ။ ေသနတ္ကို လက္က မခ်ရဲဘူး။ ဘုန္းႀကီးလည္းေၾကာက္ရ၊ ေက်ာင္းသားလည္းေၾကာက္ရ၊ အလုပ္သမားလည္းေၾကာက္ရ၊ ယုတ္စြအ ဆုံး သူတို႔ရဲ႕လက္ကိုင္တုတ္လို ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ဗိုလ္စစ္သားလည္း ေၾကာက္ေနရတဲ့ အေျခအေန။ စစ္ဗိုလ္ စစ္ သားေတြ ၀မ္းမ၀လုိ႔ ခိုးဆိုးလုယက္၊ စည္းကမ္းပ်က္ေနတာေတြကို အစိုးရလုပ္ၿပီး အေရးမယူရဲတဲ့ အေျခအေနပါ။

ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ အထက္လႊာ (Upper stage) ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လူမႈႏိုင္ငံေရးဘ၀ထဲက ႏိုင္ငံေရး (သို႔မဟုတ္) အေျခခံ ႏိုုင္ငံေရးလို႔ အၾကမ္းဖ်င္း ခြဲၾကည့္ဖို႔လိုပါတယ္။ အထက္လႊာႏုိင္ငံေရး ဆိုတာကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတြင္း စီမံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး အာဏာေတြ ခြဲေ၀အပ္ႏွင္းတာ၊ ခြဲေ၀အပ္ႏွင္းဖုိ႔အတြက္ လူထုေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပတာနဲ႔ အဲသလို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံႏုိင္ဖို႔ (သို႔မဟုတ္) ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ ၀ါဒ၊ ေဒသ၊ လူမ်ဳိးနဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ေရး အေျခခံမ်ားနဲ႔ ပါတီေတြဖြဲ႕ၿပီး စည္း႐ုံးေဆာင္ရြက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအမ်ဳိးအစားပါ။ ဒီႏုိင္ငံေရးမွာေတာ့ ျပင္းထန္တဲ့ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြ၊ အာဏာနဲ႔ယွဥ္တဲ့ ေဖာက္ျပန္မႈေတြ၊ စာရိတၱပ်က္ျပားမႈေတြနဲ႔ ေ၀ဖန္စရာ မ်ားလွပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဆိုလိုတဲ့ ရဟန္း သံဃာေတြ ပါ၀င္ပတ္သက္ဖို႔ မသင့္ေတာ္ဘူးလို႔ ယူဆၾကတာ ဒီလို ႏုိင္ငံေရးမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ တိဘက္၊ ဘူတန္နဲ႔ သီရိလကၤာက ဘုန္းႀကီးရဟန္းမ်ားကေတာ့ ဒီႏိုင္ငံေရးထဲမွာလည္း ပါ၀င္ပတ္သက္ေန တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ လူထုကလည္း လက္ခံၿပီး ေထာက္ခံမဲ ေပးၾကတယ္။ လက္ရွိ သီရိလကၤာလႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီး ၉ ပါး ရွိေနပါတယ္။ ဘူတန္မွာဆိုရင္ ပါလီမန္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ မက်င့္သုံးမီ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္ကအထိ ႏုိင္ငံစီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေတြကို လားမားဘုန္းႀကီးေတြကပဲ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတာ ေတြ႔ရတယ္။
ဒုတိယ လူမႈႏုိင္ငံေရးဘ၀ဆိုတာက ျပည္သူေတြရဲ႕ သာေရးနာေရးကစလို႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ ပညာေရးအဆုံး လူေတြရဲ႕ ေနမႈထုိင္မႈ လူမႈဆက္ဆံေရးေတြ အက်ဳံး၀င္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔စည္းၿပီးေတာ့ နယ္ပယ္အလိုက္ အမ်ားနဲ႔ဆိုင္တ့ဲ လုပ္ငန္းေတြကုိ ခြဲျခားေဆာင္ရြက္ၾကတယ္။ ဒီေခတ္မွာေတာ့ တခ်ဳိ႕က အေသးစား ႏိုင္ငံေရး (Micro-politic) လို႔ ေခၚၾကသလို လူမႈဖူလံုေရး ႏိုင္ငံေရး (Welfare Politic) ေခၚၾကၿပီး တခ်ဳိ ့ကေတာ့ လူထုႏိုင္ငံေရး (Civic Politic) လို႔ အမ်ဳိးမ်ဳိး နာမည္တပ္္ ေခၚၾကတယ္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခု တည္တံ့ဖုိ႔၊ ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္မႈအတြက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၀င္ေတြၾကားမွာ အားလုံးေလးစားလုိက္နာရတဲ့ လူမႈ ဆက္ဆံေရး ပုံသ႑ာန္တရပ္ လိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒီလူမႈဆက္ဆံေရး ပုံစံကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖို႔အတြက္ အဓိက မ႑ိဳင္ႏွစ္ရပ္ ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ ၾကည္ညဳိေလးစား လိုက္နာရတဲ့ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္မႈ (ဘာသာေရး) ဆိုင္ရာ အဆုံးအမ ၾသဇာနဲ႔ ေလးစားခန္႔ညား လိုက္နာလိုက္ရတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး (မင္း၊ အစိုးရ ႏုိင္ငံ ေရး) ဆိုင္ရာ စည္းကမ္းဥပေဒ အာဏာျဖစ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း တခ်ဳိ႕လူ႔အဖြဲ႔အစည္း (ႏုိင္ငံ) ေတြမွာ သူတုိ႔ ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာေရး (ခရစ္ယာန္၊ အစၥလာမ္၊ ဟိႏၵဴ စသည္) နဲ႔ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ႏုိုင္ငံေရးထဲ မွာ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပတ္သက္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ဒီကေန႔ တည္ရွိေနတဲ့ ဗမာ့လူမႈႏိုင္ငံေရးဘ၀ကို ပုဂံေခတ္က စခဲ့တယ္။ ဘာသာေရးဘက္က အရွင္အရဟံနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးဘက္က ဘုရင္ အေနာ္ရထာတို႔ ဦးေဆာင္ၿပီး မ်ဳိးေစ့ခ်ခဲ့တယ္။ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာရယ္လို႔ အေျခခံ ခဲ့တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဗုဒၶ၀ါဒနဲ႔ ရဟန္းသံဃာေတြရဲ႕ ၾသဇာဟာ ဗမာ့လူမႈႏိုင္ငံေရးဘ၀ထဲမွာ စူးစူးေရာက္ေရာက္ လႊမ္းမိုးေနတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း မွတ္သားစရာေကာင္းတ့ဲ အခ်က္က ရဟန္းသံဃာေတြဟာ လူမႈႏိုင္ငံေရးထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျခင္း မျပဳခဲ့တာကို ေတြ႔ရတယ္။ အာဏာ အ၀န္းအ၀ိုင္း (Power Platform) နဲ႔ ကင္းႏိုင္သမွ် ကင္းေအာင္ေနၾကတယ္။

ဗမာ့လူမႈႏိုင္ငံေရးဘ၀ (သို႔မဟုတ္) အေျခခံႏုိင္ငံေရး ပ်က္ယြင္းလာခ်ိန္ေတြမွာ၊ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထိပါးေႏွာင့္ယွက္ အႏၱရာယ္က်ေရာက္လာခ်ိန္မွာေတာ့ ေခတ္အဆက္ဆက္က ရဟန္းေတာ္ေတြ ဟာ မ်ဳိးေစာင့္တရား လက္ကိုင္ထားၿပီးေတာ့ ေရွ႕တန္းက ပါ၀င္ခဲ့ၾကတာ သမိုင္းသာဓက အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ ပုဂံျပည္မွာ လူမႈႏိုင္ငံေရးဘ၀ ပုံစံထူေထာင္ၿပီး မၾကာမတင္ကာလမွာပဲ ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာ (ဘုရင္၊ ႏိုင္ငံ ေရး) ဘက္က ေဖာက္ျပန္မွားယြင္းခ်က္ကို ဘာသာေရးၾသဇာ (ရဟန္းသံဃာ) ဘက္က ၀င္ေရာက္တည့္မတ္ခဲ့ရ ပါတယ္။ စေလငေခြး ေခၚ နရသူဘုရင္နဲ႔ အရွင္အရဟံကို ဆက္ခံတဲ့ ပ့ံသကူမေထရ္ၾကားက ပဋိပကၡျဖစ္တယ္။ ဘုရင္နရသူက သူႀကီးဘုရား ရြာသားေကာင္းမႈလုပ္ဖို႔ ဓမၼရံႀကီးဘုရား တည္ပါတယ္။ ဘုရားတည္ရာမွာ ျပည္သူ ေတြကို အဓမၼခိုင္းေစပါတယ္။ ျပည္သူအမ်ား အလုပ္အကိုင္ပ်က္ ပင္ပန္းဆင္းရဲၾကတယ္။ ဒါကို ပံ့သကူမေထရ္က တားျမစ္ပါတယ္၊ ဘုရင္က သူေကာင္းမႈလုပ္တာလို႔ အေၾကာင္းျပတယ္။ ပံ့သကူမေထရ္က ရည္ရြယ္ရင္း ေကာင္း မႈပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျပည္သူအမ်ား ဆႏၵမပါဘဲ အဓမၼခိုင္းေစတာ၊ ျပည္သူေတြ ပင္ပန္းဆင္းရဲျခင္း ျဖစ္ေစလို႔ ေကာင္းမႈမေျမာက္ ဆင္းရဲျခင္း အကုသိုလ္သာျဖစ္တယ္လို႔ ဆုံးျဖတ္ပါတယ္။ ဒါကို ဘုရင္က အေလွ်ာ့မေပး အာခံလို႔ ပံ့သကူမေထရ္က ဘုရင့္ဆြမ္းကို လက္မခံ သပိတ္ေမွာက္ပါတယ္။ အမ်က္ေဒါသႀကီးၿပီး ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္္တဲ့ ဘုရင္ နရသူက ငါဟာ ေရေျမ႕ရွင္ျဖစ္လုိ႔ ျပည္အလုံးက ဆြမ္းသည္ ငါ့ဆြမ္းပဲျဖစ္တယ္၊ ပုဂံတ၀ွန္းက ဆြမ္းလည္း မစားရလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီေတာ့ ပံ့သကူမေထရ္က ေကာင္းၿပီ၊ ဒါဆို ငါ ပုဂံျပည္မွာ မေနဆိုၿပီး သီဟုိဠ္ကို ၾကြဖို႔ျပင္ပါတယ္။ ဒီတင္ပဲ ပုဂံျပည္သူေတြ ဆူပူအုံၾကြၾကပါတယ္။ ျပည္တင္းလို႔ မင္းမခံႏိုင္ျဖစ္ၿပီး သီဟိုဠ္ၾကြဖို႔ ေလွေပၚေရာက္ေနတဲ့ ပံ့သကူမေထရ္ကို ဥပါယ္တံမ်ဥ္နဲ႔ မူးမတ္ေတြက ျပန္လည္ ပင့္ဖိတ္ၿပီး ဘုရင္က ၀န္ခ်ေတာင္းပန္ရပါတယ္။ အဓမၼေစခိုင္းခံရတဲ့ ျပည္သူေတြ ခ်မ္းသာရာရခဲ့ပါတယ္။ ဒီသာဓကကို ရဟန္းသံဃာေတြက ဦးေအာင္ဆန္းဦးနဲ႔ မိသားစုကို ပတၱနိကၠဳဇၨန သပိတ္ကံေဆာင္တာနဲ ့ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
ေနာက္သာဓကတခုကေတာ့ အင္း၀ေခတ္က အျဖစ္အပ်က္ပါ။ အင္း၀အင္အား ခ်ိနဲ႔လို႔ သိႏၷီေစာ္ဘြား သိုဟန္ ဘြားက သိမ္းပို္က္စိုးစံပါတယ္။ သိုဟန္ဘြားက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တေယာက္ မဟုတ္ပါဘူး။ ရက္စက္တဲ့ သိုဟန္ ဘြားရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ဒီေန႔ စစ္အာဏာရွင္ေခတ္လိုပဲ ျပည္သူအေပါင္း ဒုကၡအတိ ဆင္းရဲေရာက္ၾကရ တယ္။ ဒီေန႔ စစ္အုပ္စုလိုပဲ မိစၦာအယူရွိတဲ့ သိုဟန္ဘြားဟာ သံဃာ့အစည္းအ႐ုံးႀကီးကို သူ႔ထီးနန္းအာဏာ အတြက္ အႏၱရာယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ သံဃာေတြကို လိမ္လည္ပင့္ဖိတ္ၿပီး အစုလိုက္အၿပဳံလိုက္ သတ္ျဖတ္ပါတယ္။ ဘုရားပုထုိးေက်ာင္းကန္မ်ားကို ဖ်က္ဆီးပါတယ္။ ဒီတင္ ေထရ္ႀကီး၀ါႀကီးသံဃာေတြ စုေ၀းတိုင္ပင္ၿပီး ဘာသာ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ သေဘာတူ ဆုံးျဖတ္ၾကတယ္။ သံဃာေတာ္မ်ားရဲ႕ အစီအမံနဲ႔ မင္းႀကီးရန္ေနာင္ ဦးေဆာင္ၿပီး သိုဟန္ဘြားကို ဥပါယ္တံမ်ဥ္နဲ႔ ဖိ္တ္ေခၚသုတ္သင္ပစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ရဟန္းသံဃာေတာ္ေတြ၊ မူးမတ္ ျပည္သူေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး မင္းဆိုးမင္းညစ္ကို သုတ္သင္ဖယ္ရွားကာ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့တဲ့ သာဓကတခု ျဖစ္ပါတယ္။

အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ ကြ်န္သေဘာက္ဘ၀ကေန လြတ္ေျမာက္ဖို႔ ေတာ္လွန္အားထုတ္ခဲ့ရာမွာလည္း သံဃာ ေတာ္မ်ား ေရွ႕တန္းက ပါ၀င္ခဲ့ၾကတယ္။ အဂၤလိပ္သိမ္းၿပီးစ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ေနာက္ပိုင္း အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာလည္း သံဃာေတာ္ေတြ ပါ၀င္ခဲ့ၾကတယ္။ အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ ေရး ဥပေဒတြင္း တုိက္ပြဲေတြကို ၀ိုင္အမ္ဘီေအ ဗုဒၶဘာသာကလ်ာဏယု၀အသင္းလို႔ ေခၚတဲ့ ဘာသာေရး အေျခခံတဲ့ အသင္းအဖြဲ႔က စတင္ခဲ့တယ္ဆိုတာ အထူးသတိျပဳရမယ့္ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

ဘုန္းမီးေနလ ေတာက္ပေနတဲ့ ကိုလိုနီေခတ္ဦးမွာ ဗမာလူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အထက္တန္းလႊာလို႔ ဆုိရမယ့္ တခ်ဳိ႕ ဗမာဘုရင္ရဲ႕ ၿမိဳ႕စားရြာစားေဟာင္းေတြ၊ သူေ႒းသူၾကြယ္ ကုန္သည္ပြဲစားေတြဟာ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္ေတြကို အထင္ႀကီး ႐ိုက်ဳိးၿပီး သူတို႔ သားသမီးေတြကို ဘိုနာမည္မွည့္၊ အဂၤလိပ္ေက်ာင္းထားၿပီး ၿမိဳ႕အုပ္ ၀န္ေထာက္ စတဲ့ ကိုလိုနီလက္ပါးေစ ကြ်န္ေခါင္းရာထူးေတြ ရဖို႔ အားထုတ္ေနၾကတယ္။ ေအာက္ေျခေတာရြာေတြမွာလည္း ဘာ မဟုတ္တဲ့ သာမန္ပုလိပ္ကေလးကိုေတာင္ ဗမာသူႀကီးေတြက ပုလိပ္ေတာ္မင္းလို႔ေခၚၿပီး ဘုရားထူး ဒူးတုပ္ ခစား ေနရတဲ့အထိ စိတ္ဓာတ္ခ်ဳိးႏွိမ္ခံခဲ့ရတယ္၊ စိတ္ဓာတ္ေတြ ေသးသိမ္နိမ့္က်သြားခဲ့ရတယ္။ အဲဒီေလာက္ နိမ့္က် ေနတဲ့ အမ်ဳိးသားဇာတိမာန္ကို ျပန္လည္ႏိုးထေစခဲ့တာ ရဟန္းသံဃာေတာ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ က ဦးေဆာင္ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ရဲ႕ ကရက္ေဒါက္ ျပန္သြားဆိုတဲ့ ဘုရင္ခံကိုေတာင္ စိန္ေခၚေမာင္းထုတ္တဲ့ စာဟာ အခုခ်ိန္မွာ သာမန္လို႔ ထင္ရေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္ကေတာ့ ဗမာတျပည္လုံး တုန္လႈပ္သြားေစခဲ့တယ္။ ျပည္သူအမ်ား စိတ္ႀကီး၀င္ ေသြးေျမာက္ေစခဲ့တယ္၊ အမ်ဳိးသားဇာတိမာန္ေတြ ျပန္လည္ႏိုးၾကားထၾကြလာခဲ့တယ္။
အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာဆိုတဲ့ မ်ဳိးေစာင့္တရား ၀ံသာႏုလႈပ္ရွားမႈေတြကို ဦးေဆာင္ခဲ့တာ သံဃာေတြပဲျဖစ္တယ္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြဟာ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တိုက္ပြဲ၀င္ အေရးေတာ္ပုံတပ္သားေတြအတြက္ ခုိလႈံရာ စခန္းေတြ ျဖစ္လာတယ္၊ သပိတ္စခန္းေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္းကာလ ဂ်ီစီဘီေအေခတ္ လႈပ္ရွား မႈေတြ၊ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံး လႈပ္ရွားမႈေတြမွာလည္း ဦးေဆာင္နာယကအျဖစ္ ဆရာေတာ္ႀကီးေတြကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတယ္။ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတုိက္ပြဲ အရွိန္ျမင့္မားလာခ်ိန္မွာ ရဟန္းေတာ္ေတြအေန နဲ႔ မသင့္ေတာ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ေပၚလာတာေၾကာင့္ တခ်ဳိ႕သံဃာေတြ လူထြက္ေဆာင္ရြက္တယ္။ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေတာ့ အမ်ားစု ရဟန္းျပန္၀တ္ၾကတယ္။ ရဲေဘာ္သုံးက်ိပ္၀င္ ဗိုလ္မွဴးေအာင္ဟာ အဲဒီထဲက တဦးျဖစ္တယ္။ ထင္ရွားတဲ့ ဆရာေတာ္ေတြကေတာ့ ဦး၀ိစာရ၊ သက္ပန္းဆရာေတာ္၊ အဘယာရာမဆရာေတာ္၊ ဗားကရာ ဆရာေတာ္နဲ႔ ကိုးထပ္ႀကီးဆရာေတာ္ ဦးေၪယ်တို႔ ျဖစ္တယ္။ ဆရာေတာ္ႀကီးေတြ ပူးေပါင္းပါ၀င္လာႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိုင္း ကိုယ္တိုင္က ေတာင္းပန္ေလွ်ာက္ထားခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ဗမာ့သမိုင္းအစဥ္ အဆက္ကို က်က်နန ေလ့လာမယ္ဆိုရင္ အမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔အတြက္ အေျခခံႏုိင္ငံေရး (၀ါ) လူမႈႏိုင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္ခဲ့ၾကတဲ့ ရဟန္းပုဂၢိဳလ္အေျမာက္အျမားနဲ႔ အျဖစ္အပ်က္ သာဓကေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ က်မ္းျပဳေပဖြဲ႔ရင္ အတြဲေတြ အမ်ားႀကီးရမွာပါ။

၁၉၆၂ ခုႏွစ္က စခဲ့တဲ့ ဒီေန႔ စစ္အာဏာရွင္ေတြေခတ္ဟာ အမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာကို အဆုံးစြန္ ထိပါး ေနွာင့္ယွက္ခံရတဲ့ ေခတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးျခင္းမ်ားစြာနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ပါတယ္။ ကာလဆိုးတခု ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူအမ်ား ရက္စက္စြာ ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္ ႏွိပ္ကြပ္ခံေနရတယ္။ ဆင္းရဲ က်ပ္တည္းမႈေၾကာင့္ သာသနာကို ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ ယုတ္ေလ်ာ့လာတယ္။ သာသနာအတြင္းမွာ သုသီလ ရဟန္းေကာင္းေတြ ဖိႏွိပ္ခံေနရၿပီး၊ မင္းေျမာင္စိုးကပ္ ဒုႆီလေတြ စိုးမိုးခ်ယ္လွယ္ေနတယ္။ ဗုဒၶ၀ါဒကို ဖ်က္ဆီးေနတဲ့ ဓမၼ၀ိဟာရီ ဦးၪာဏရဲ႕ မိုးျပာဂိုဏ္းလို႔ေခၚတဲ့ ပစၥဳပၸန္ကမၼ၀ါဒကို မသိမသာ ခ်ီးေျမႇာက္ေနတယ္။ လူအမ်ားဟာလည္း ဆင္းရဲၾကပ္တည္းမႈဒဏ္ေၾကာင့္ သက္သာရာ သက္သာေၾကာင္း ဘုရားရွင္တားျမစ္တဲ့ စုန္း၊ နတ္၊ ကေ၀၊ ေဗဒင္၊ နကၡတ္ေတြအေပၚ ပိုၿပီးကိုင္းညြတ္လာတယ္။ တကယ့္ကို အမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာ ပ်က္စီး ကိန္းဆိုက္ေနတဲ့ အေျခအေန ကာလဆိုး ျဖစ္ပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔ ရွစ္ေလးလုံးကာလက ပထမအခ်ီ အစုလိုက္အၿပဳံလိုက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ခံရၿပီးတဲ့ေနာက္ ေဆး႐ုံႀကီး ၀င္းထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးတရားပြဲေတြ ျပန္စပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ သရက္ေတာေက်ာင္းတိုက္က အရြယ္လတ္ ဦးဇင္း တပါး ပါပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က ဦးဇင္းညဳိလို႔ ေခၚပါတယ္။ ဦးဇင္းညိဳရဲ႕ ေဟာေျပာခ်က္ေတြကို ပရိသတ္အမ်ားက ႏွစ္ေထာင္းအားရၾကတယ္။ ဦးဇင္းညိဳက "က်ဳပ္တို႔ ဘုန္းႀကီးဆိုတာ ဗိုက္ျပႆနာကို လူထုအပ္ထားၿပီး သာသနာ့၀န္ကို ထမ္းေနတာ၊ တိုင္းျပည္ဆင္းရဲလို႔ လူေတြၾကပ္တည္းရင္ ဘုန္းႀကီးနဲ႔ ေခြး အရင္ဆုံးငတ္တာပဲ။ ဗိုက္ေဟာင္းေလာင္းနဲ႔ သာသနာ့၀န္ကို မထမ္းႏုိင္ဘူး။ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္သူမရွိရင္ သံဃာေရာ သာသနာပါ မတည္တံ့ႏုိင္ဘူး။ အဲဒီလို သာသနာကို ထိမ္းသိန္းေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ပစၥည္းေလးပါး ေထာက္ပံ့ေနတဲ့ ဒါယကာ ဒါယိကာမေတြရဲ႕ ဆင္းရဲဒုကၡကို လက္ပိုက္ၾကည့္မေနႏိုင္လို႔၊ ေက်းဇူးတုံ႔ျပန္ဖို႔ ဒီအလုပ္ကို လုပ္တယ္။ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ဒီ အလုပ္ကို လုပ္တယ္" လို ့ ဦးဇင္းညိဳက ေဟာခဲ့တယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း အာဏာရွင္စနစ္ ဖ်က္သိမ္းေရးအတြက္ "ဒုတိယ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး" ဆိုတဲ့ ေၾကြးေၾကာ္သံနဲ႔ တုိုက္ပြဲ၀င္ေနတာ ျဖစ္တယ္။ ဒုတိယ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တုိက္ပြဲမွာ ရဟန္း ငယ္ေတြသာမက ဆရာေတာ္ႀကီးေတြ၊ က်မ္းတတ္ေပတတ္ တိပိဋက ဆရာေတာ္ေတြကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶဘာသာအေရၿခဳံ မိစၦာစစ္အုပ္စုက ဆရာေတာ္ႀကီးေတြကို သကၤန္းဆြဲခြ်တ္ ေထာင္ခ်ၿပီး စာေရး မျပႏုိင္ေလာက္ေအာင္ အမိုက္ဆုံး၊ အရမ္းဆုံး၊ အပက္စက္ဆုံး နည္းေတြနဲ႔ ႏွိပ္စက္ေစာ္ကား ခ်ဳိးႏွိမ္ဆက္ဆံ ခဲ့တာကို တကမၻာလုံး အသိျဖစ္တယ္။

တကယ္ေတာ့ ျပည္သူေတြကို ႏိုင္ငံေရး စိတ္မ၀င္စားေအာင္၊ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပၿပီး ႏုိင္ငံေရးမလုပ္ရလို႔ ပိတ္ပင္တာဟာ ေဖာက္ျပန္တဲ့ အုပ္စုိးသူေတြရဲ႕ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြား ကာကြယ္ေရးလုပ္ရပ္ ျဖစ္တယ္။ အေၾကာင္းက ေတာ့ ျပည္သူေတြ ႏိုင္ငံေရး စိတ္၀င္စားၿပီး ႏိုင္ငံေရး အသိအျမင္ေတြ ျမင့္မားလာရင္ သူတို႔ရဲ႕ ေဖာက္ျပန္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ၊ ျပန္သူကို မ်က္စိပိတ္ နားပိတ္ၿပီး ေသြးစုပ္အျမတ္ထုတ္တာေတြကို သိျမင္လာမွာ၊ သူတို႔အာဏာကို ထိခိုက္လာမွာ စုိးရိမ္တဲ့အတြက္ ျဖစ္တယ္။

ဘုန္းႀကီးေတြ ႏုိင္ငံေရးမလုပ္ရ၊ ေက်ာင္းသားေတြ ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ရ၊ ၀န္ထမ္းေတြ ႏုိင္ငံေရးမလုပ္ရ၊ ဟိုလူမလုပ္ရ၊ ဟိုဟာမလုပ္ရ ပိတ္ပင္မႈေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးလုပ္တယ္။ ၀န္ထမ္း ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ရ ဆိုတာေတာင္ ေရွ႕ေနာက္မညီဘဲ တပါတီစနစ္တုန္းက ၀န္ထမ္းေတြ ပါတီမ၀င္မေနရ လုပ္တယ္။ မျငင္းသာလုိ႔ ပါတီစံုစနစ္ကုိ လက္ခံလုိက္ရၿပီး ၿပိဳင္ဘက္ပါတီေတြ ေပၚလာေတာ့ ႏုိင္ငံေရးမလုပ္ရေတာ့ဘူးလို႔ ပိတ္ျပန္တယ္။ တခါ ၀န္ထမ္းပဲျဖစ္တဲ့ စစ္ဗိုလ္ ေတြက်ေတာ့ လုပ္ႏိုင္တယ္၊ လုပ္ရမယ္လို႔ ဆိုျပန္တယ္။ အရွက္မရွိ မ်က္ႏွာေျပာင္တုိက္ၿပီး အမ်ဳိးသားေရး တာ၀န္လို႔ တံဆိပ္ကပ္လိုက္ေသးတယ္။ တိုင္းျပည္ဘ႑ာကို ကိုယ့္အိတ္ကပ္ထဲ ထည့္ခ်င္သလို ထည့္ႏိုင္တဲ့ အေခ်ာင္ႏႈိက္ၿပီး ရထားတဲ့ အာဏာရဲ႕ အရသာကို သိေနၿပီကိုး။

ဒီေန႔ေခတ္လို ေပြလီ႐ႈတ္ေထြးေနတဲ့ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရး အခင္းအက်င္းမွာ ျပည္သူေတြ ႏိုင္ငံေရးကို ပိုၿပီးစိတ္၀င္စားဖုိ႔ လိုတယ္၊ ပိုၿပီးႏိုးၾကားဖို႔ လိုတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ ျမင့္မားေနဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံတိုင္း ႏိုင္ငံတိုင္းက ကိုယ္က်ဳိး စီးပြားကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး ၿပိဳင္ဆိုင္မႈေတြ ျမင့္မားေနတ့ဲ ေခတ္ျဖစ္တယ္။ ၀ါဒေတြ၊ စနစ္ေတြ ေနာက္တန္း ေရာက္ သြားၿပီး ႏုိင္ငံတုိင္းက ကုိယ္က်ဳိးစီးပြားအတြက္ ႏုိင္ငံတုိင္းနဲ႔ေပါင္းၿပီး တျခားႏုိင္ငံေတြအေပၚ ခ်ဳပ္ကုိင္အျမတ္ထုတ္ ဖုိ႔ အားထုတ္ေနၾကတ့ဲ အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ လက္ရွိ ဗမာ့ႏုိင္ငံေရး အၾကပ္အတည္းအေပၚ အိမ္နီးခ်င္းနဲ႔ ကမၻာ့ႏုိင္ငံ ေတြရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္သေဘာထားက သာဓကျဖစ္တယ္။ နယ္ခ်ဲ႕စနစ္၊ ကိုလိုနီစနစ္ရဲ႕ အေျခခံအေၾကာင္း တရားဟာ ေစ်းကြက္အေျခခံ ေရာင္း၀ယ္မႈက အျမတ္ထုတ္ယူတဲ့ စီးပြားေရးစနစ္ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေစ်းကြက္ (ႏိုင္ငံ၊ နယ္ေျမ) ေတြကို တဦးထဲ ေမာင္ပိုင္စီးဖို႔ ကုမၸဏီေတြ အၿပိဳင္ႀကိဳးစားၾကရင္းက ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕စနစ္ ျဖစ္ေပၚလာရတယ္။

ဒီေန႔ေခတ္မွာေတာ့ တခ်ိန္တုန္းကလို စစ္တပ္ႀကီးေတြနဲ႔ ၀င္သိမ္း၊ ကိုယ္တိုင္ အစိုးရေထာင္ၿပီး သိမ္းပိုက္နယ္ေျမ (ေစ်းကြက္) ကို ထိန္းခ်ဳပ္တာမ်ဳိးေတြ အေတာ္နည္းသြားပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ကမၻာ့ႏိုင္ငံငယ္ေတြရဲ႕ လုံၿခဳံေရးဟာ အရင္ကထက္ပိုၿပီး ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရတယ္။ ေခတ္မီ သိပၸံနည္းပညာေတြရဲ႕ ပံ့ပိုးမႈနဲ႔ ပိုၿပီး အားေကာင္းတဲ့၊ ပိုၿပီး ရက္စက္တဲ့ ေစ်းကြက္ထိန္းခ်ဳပ္ေရးပုံစံ ကိုလိုနီလက္သစ္၀ါဒ (Neo-Colonialism) ေပၚလာတယ္။ နည္းပရိယာယ္ ပိုၿပီး ၾကြယ္၀တယ္။ နည္းပညာ အရင္းအႏွီး၊ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီးေတြကိုကိုင္ၿပီး ႏုိင္ငံငယ္ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံငယ္ေတြက ျပည္သူေတြရဲ႕ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိုေတာင္ ထိန္းခ်ဳပ္လာတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ ထုံးစံေတြအထိ ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရတယ္။

ဒီေတာ့ ျပည္သူေတြ ႏုိုင္ငံေရး မႏိုးၾကားရင္၊ ႏိုင္ငံ့အေရးကို လက္တဆုပ္စာ လူတစုကသာ ထင္ရာစိုင္း ခ်ယ္လွယ္ေနရင္ အဲဒီလူ႔အဖြဲ႔အစည္း (ႏုိင္ငံ၊ ျပည္သူ) ဟာ ၿပိဳကြဲေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာ မလြဲမေသြျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူေတြ ႏိုင္ငံေရး စိတ္မ၀င္စားႏိုင္ေအာင္လုပ္သူ၊ ပိတ္ပင္သူ၊ ဟိုအေၾကာင္းျပ ဒီအေၾကာင္းျပနဲ႔ ဟိုလူဒီလူေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးမလုပ္သင့္ဘူးလို႔ ေျပာဆိုစည္း႐ုံးေနျခင္းဟာ အမ်ဳိးသားပ်က္သုဥ္းျခင္းကို လုပ္ ေဆာင္ေနျခင္း ျဖစ္တယ္၊ အမ်ဳိးသားသစၥာေဖာက္ လမ္းစဥ္ျဖစ္တယ္၊ အမ်ဳိးသားသစၥာေဖာက္ေတြပဲ ျဖစ္တယ္။

ခြ်င္းခ်က္မပါတဲ့ ဥပေဒဟာ မျပည့္စုံဘူးလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အခက္အလက္သာျဖစ္တဲ့ တရားဥပေဒမွာေတာင္ ခြ်င္းခ်က္ရွိဖို႔လိုအပ္ရင္ လူမႈကိစၥ အ၀၀တို႔ အက်ဳံး၀င္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးမွာ ယတိျပတ္ အဆိုမရွိႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ရဟန္းသံဃာေတြ ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ရလို႔ အၾကြင္းမဲ့ဆိုရင္ အဲဒါမွားပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးမွာ ဘယ္သူဘယ္ပုဂၢဳိလ္ေတြ ဘယ္အတိုင္းအတာထိ ပါ၀င္ပတ္သက္သင့္တယ္ဆိုတာ ႐ႈပ္ေထြးနက္နဲတဲ့ ပုစၧာတခုပါ။ ေသခ်ာတာကေတာ့ လူ႔ေဘာင္ေလာကထဲမွာသာ တည္ရွိေနတဲ့ ရဟန္းသံဃာေတြလည္း ႏိုင္ငံေရးရဲ႕အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈကို ႏွီးႏြယ္ခံစားရသလို တစုံတရာအတိုင္းအတာအထိလဲ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရဲေဘာ္ေက်ာ္သန္း
Kyaw_than2004@yahoo.com