0 ဗမာစစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈ

အရပ္သားေတြအေပၚ ဗမာစစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္ထားတဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို ကုလသမဂၢ ေကာ္မရွင္က စံုစမ္းအေရးယူဖို႔ အေမရိကန္အစိုးရက သေဘာတူတယ္ဆိုတဲ့သတင္း လြန္ခဲ့တဲ့ အပတ္က ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ ဗမာစစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို အေရးယူသင့္တာ ၾကာပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ သေဘာထားအမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ၾကန္႔ၾကာေနရပါတယ္။ ဗမာစစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္ထားတဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီး ဗမာအစိုးရကို လက္နက္မေရာင္းဖို႔ ႏိုင္ငံေပါင္း (၂၉) ႏိုင္ငံက လႊတ္ေတာ္အမတ္ (၄၄၂) ဦး ကိုယ္စားလွယ္ ဂ်ပန္လႊတ္ေတာ္အမတ္ (၂) ဦးက ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၁၀) ရက္ေန႔က ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ဥကၠဌ ႏွင့္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဳးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း ဆီကို စာေရးတင္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။

ဗမာစစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို ကုလသမဂၢ က စံုစမ္းၿပီးအေရးယူဖို႔ ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ ကင္တာနား () က လြန္ခဲ့တဲ့ မတ္လ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈ (သို႔မဟုတ္) အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇဝတ္ခံုရံုးက စစ္ေဆးႏိုင္တဲ့ စစ္ရာဇဝတ္မႈလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ကင္တာနား အစီရင္ခံစာအပိုဒ္ (၁၂၁) မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အရပ္သားအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို အေရးယူႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရးပါတီႀကီး (၂) ခုက ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္အမတ္ (၃၃) ဦးကလည္း ဗမာစစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ ကုလသမဂၢေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔သင့္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ (Hillary Clinton) ဆီကုိ ဇူလိုင္လက စာေရးတိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ က အေရးယူတဲ့နည္းေတြထဲမွာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ အေရးယူတာမ်ားပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ က အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇဝတ္ခံံုရံုးကို တာဝန္လႊဲေပးတဲ့နည္း ရွိပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံက ကြ်မ္းက်င္သူမ်ားအဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔စည္းၿပီး ေဆာင္ရြက္လို႔ ကေမာၻဒီးယား (Cambodia) ႏိုင္ငံမွာ ခမာနီေတြကို ခံုရံုးတင္ စစ္ေဆးအျပစ္ေပးႏိုင္တဲ့နည္းလည္း ရွိပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ က စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ၿပီး စစ္ေဆးတာျဖစ္လို႔ စံုစမ္းအေရးယူနည္း (၃) မ်ဳိး ရွိတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။

ဗမာစစ္အစိုးရကို အေရးယူမယ္ဆိုရင္ ဆူဒန္ (Sudan) အစိုးရကို အေရးယူသလို ICC အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇဝတ္ခံုရံုးကို တာဝန္ေပးဖို႔ မ်ားတယ္လို႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ ဆူဒန္အစိုးရ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ICC ရာဇဝတ္ခံုရံုးကို ၂၀၀၅ မတ္လမွာ အေၾကာင္းၾကားလိုက္ၿပီး (၄) ႏွစ္ၾကာတဲ့အခါ ၂၀၀၉ မတ္လမွာ ဆူဒန္သမၼတ Omar Hassan al Bashir ကို ဖမ္းဖို႔ ဝရမ္းထုတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Omar Bashir ဟာ ICC ရာဇဝတ္ခံုရံုးကို အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ ႏိုင္ငံတရာေက်ာ္ကို ခရီးမသြားရဲပါဘူး။ သူ႔လိုပဲ ICC ဖမ္းဝရမ္းထုတ္ထားတဲ့ ကြန္ဂို(Congo) ႏိုင္ငံ ဒု-သမၼတေဟာင္း Jean Pierre Bamba ဟာ ၂၀၀၈ ေမလက ဘယ္လ္ဂ်ီးယန္ (Belgium) ႏုိင္ငံမွာ အဖမ္းခံလုိက္ရပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ICC ရာဇဝတ္ခံုရံုးက အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇဝတ္ဥပေဒ စတင္ အတည္ျဖစ္တဲ့ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ (၁) ရက္ေန႔ မတို္င္မီက က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြကို အေရးယူပိုင္ခြင့္ မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဗမာစစ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းကို အေရးယူမယ္ဆိုရင္ ၂၀၀၂ ဇူလိုင္လ (၁) ရက္ေန႔ ေနာက္ပိုင္းမွာ အရပ္သားေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို စံုစမ္းအေရးယူႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇဝတ္ဥပေဒ အပိုဒ္ (၇) စာမ်က္ႏွာ (၉) မွာ အရပ္သားအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို ရွင္းျပထားပါတယ္။ လူသတ္မႈ၊ အေပ်ာက္ရွင္းမႈ၊ ကြ်န္ျပဳမႈ၊ အဓမၼေျပာင္းေရႊ ႔မႈ၊ ႏွိပ္စက္ၫွဥ္းပန္းမႈ၊ မုဒိမ္းမႈ၊ ျပည့္တန္ဆာ လုိပ္ခုိင္းမႈ၊ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး အလြန္အမင္း ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ေအာင္လုပ္မႈ စတာေတြကို အရပ္သားအေပၚ က်ဴးလြန္ရင္ အေရးယူႏိုင္တယ္လို႔ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇဝတ္ဥေပဒက ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ICC တရားရံုးကို လက္ခံထားတဲ့ ႏိုင္ငံကိုသာ အေရးယူႏိုင္ပါတယ္။ အာဆီယံ (၁၀) မွာ ကေမာၻဒီးယားကသာ ICC တရားရံုးကို လက္ခံပါတယ္။ တရုတ္ နဲ႔ အိႏိၵယကလည္း လက္မခံၾကပါဘူး။

၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ ေရာမစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထုိး အတည္ျပဳထားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာသာ ရာဇဝတ္မႈကို စံုစမ္းစစ္ေဆးပိုင္ခြင့္ ရွိေပမယ့္၊ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ၫႊန္ၾကားရင္ေတာ့ စာခ်ဳပ္ဝင္ႏိုင္ငံ မဟုတ္တဲ့ ဆူဒန္ကို စစ္ေဆးႏိုင္သလို ျမန္မာျပည္ကိုလည္း စစ္ေဆးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ICC ရဲ ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဓေလ့ထံုးစံ ဥပေဒအရ ဝိုင္းဝန္းကူညီဖို႔ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ တာဝန္ရွိလာပါတယ္။ ဒီအဆင့္ကို ေရာက္မလာခင္ အရင္ဆံုး ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရပါလိမ့္မယ္။ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ေထာက္ခံမဲ (၉) မဲ ရရင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏိုင္ေပမယ့္ ဗီတိုအာဏာရွိတဲ့ တရုတ္ နဲ႔ ရုရွားက ပယ္ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ပယ္ခ်ဘူးတဲ့ အစဥ္အလာေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဆူဒန္အစိုးရကို စံုစမ္းအေရးယူဖို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့အခါမွာ တရုတ္နဲ႔ ရုရွားဟာ အစည္းအေဝးမတက္ဘဲ ေရွာင္ေနတဲ့အတြက္ ICC ရာဇဝတ္ခံုရံုးက ဆူဒန္သမၼတကို စံုစမ္းစစ္ေဆး အျပစ္ေပးႏိုင္တာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဗမာစစ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းကို ခံုရံုးမွာ စစ္ေဆးအျပစ္ေပးတာဟာ ႏိုင္ငံေရးအရ မဟုတ္ဘဲ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဥပေဒအရသာျဖစ္ေၾကာင္း ျပသႏိုင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အရပ္သားေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားႏိုင္တယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။

(VOA)