လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၉၈၈ စက္တင္ဘာလမွာ ဆႏၵျပေနတဲ့ ျပည္သူလူထုကို စစ္တပ္ေထာင္ခ်ီ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၿပီး စစ္အစိုးရ ဖြဲ႔စည္းခ်ိန္ကစၿပီး ကုလသမဂၢဟာ ျမန္မာျပည္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈကို စံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီး အစီရင္ခံစာေတြေရး၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်ခဲ့တာျဖစ္လို႔ အႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္သြားပါၿပီ။ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ စာဒါကို အုိဂါတာ (Sadako Ogata)၊ ယိုဇိုယိုကိုတာ (Yozo Yokota)၊ ရာခ်္ စိုးမားလာလား (Rajsoomer Lallah)၊ ပင္ညဲရိုး (Paulo Sergio Pinheiro)၊ ေသာမတ္စ္ ကင္းတာနား (Tomas Ojea Quintana) စတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ (၅) ဦးက ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဳးခ်ဳပ္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ဘူထရိုးစ္ ဘူထရိုးစ္ ဂလီ (Boutros Boutros-Ghali)၊ ကိုဖီ အာနန္ (Kofi Annan) နဲ႔ ဘန္ကီးမြန္ (Ban Ki-moon) တို႔ရဲ ႔ အထူးကုိယ္စားလွယ္ေတြျဖစ္တဲ့ အလ္ဗရို ဒီ စိုတို (Alvaro de Soto), ရာဇလီ အစ္ေမးလ္ (Razali Ismail), အီဘရဟမ္ ဂမ္ဘရီ (Ibrahim Gambari) စတဲ့ ပညာရွင္ (၃) ဦးက ၾကားဝင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီ ပုဂၢိဳလ္ေတြ တင္သြင္းတဲ့ အစီရင္ခံစာေတြအေပၚ အေျချပဳၿပီး အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးလုပ္ဖို႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် တိုက္တြန္းခဲ့တာ ၁၉၉၁ ကေန ၂၀၀၉ ခုႏွစ္အထိ စုစုေပါင္း (၁၉) ႀကိမ္ ရွိေနပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ဗမာစစ္အစိုးရက လံုးဝ ဂရုမစိုက္ပါဘူး။
၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို အေလးထားၿပီး ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေရးလုပ္ဖို႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံက ႏွစ္စဥ္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ၿပီး ေတာင္းဆိုေနတာ (၁၉) ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ မလိုက္နာရင္ မျဖစ္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မဟုတ္လို႔ ဗမာစစ္အစိုးရက လ်စ္လ်ဴရႈထားပါတယ္။ ဗမာစစ္အစိုးရဟာ ေဒသဆိုင္ရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အႏၱရာယ္ေပးေနတဲ့လို႔ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ဆံုးျဖတ္ရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ႏိုင္ပါတယ္။
ဗမာစစ္အစိုးရကို အႏၱရာယ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔ အေမရိကန္ဦးေဆာင္ၿပီး လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ တင္သြင္းတဲ့အဆိုကို တရုတ္နဲ႔ ရုရွားတုိ႔က ဗီတုိအာဏာသံုးၿပီး ၂၀၀၇ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ ပယ္ခ်လုိက္ပါတယ္။ သံဃာဦးေဆာင္တဲ့ ျပည္သူ႔ဆႏၵျပပြဲကို သတ္ျဖတ္ႏွိပ္ကြပ္လာေတာ့မွ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီဟာ စစ္အစိုးရကို ရႈတ္ခ်ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေဆြးေႏြးဖို႔ ၂၀၀၇ ႏိုဝင္ဘာလမွာ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ေၾကညာခ်က္ေတြဟာ တိုက္တြန္းတဲ့ သေဘာသာျဖစ္ၿပီး မလိုက္နာရင္ ဘာမွျဖစ္တာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ဗမာစစ္အစုိးရက ဂရုမစိုက္ပါဘူး။ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားတဲ့ ေဒသေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ကေလးသူငယ္ေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ရည္ရြယ္တဲ့ အေထြေထြဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကိုသာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ခ်မွတ္ႏိုင္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဳးခ်ဳပ္ေတြကလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဳးႀကီး သန္းေရႊ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၿပီး အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးလုပ္ဖို႔ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ကိုဖီ အာနန္ က ၁၉၉၇ ဒီဇင္ဘာမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဳးႀကီးနဲ႔ မေလးရွားႏိုင္ငံ ကြာလာလမ္ပူ မွာ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး၊ ဘန္ကီးမြန္ က ေနျပည္ေတာ္မွာ (၂) ႀကိမ္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ အလြန္ စိတ္ပ်က္စရာေကာင္းတယ္လို႔ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္ေျပာရတဲ့ ေတြ႔ဆံုပြဲေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဳးခ်ဳပ္၊ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ နဲ႔ အေထြေထြညီလာခံႀကီးကို ဗမာစစ္အစိုးရက က႑ေကာစ လုပ္ေနတာ အႏွစ္ (၂၀) ရွိၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႔ တရုတ္နဲ႔ ရုရွား ဗီတိုအာဏာသံုးႏိုင္တဲ့ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကတဆင့္ အေရးမယူဘဲ အေထြေထြညီလာခံက အေရးယူဖို႔ ဝိုင္းဝန္းတိုက္တြန္းေနၾကပါတယ္။ အေထြေထြညီလာခံမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ၿပီး စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ဖို႔ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဳးခ်ဳပ္ကို တိုက္တြန္းတဲ့နည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဗမာစစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္ထားတဲ့ ျပစ္မႈေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးတဲ့ ေကာက္မရွင္ဖြဲ႔ဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ လူ႔အခြင့္အေရးဌာနက တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ကုလသမဂၢဟာ အႏွစ္ (၂၀) လံုးလံုး အေရးမယူႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ဗမာစစ္အစိုးရဟာ တဖတ္သတ္ထင္သလို လုပ္ေနတာလို႔ သံုးသပ္ပါတယ္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဓေလ့ထံုးစံနဲ႔ ဥပေဒကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆန္႔က်င္တဲ့ အစိုုးရကို အေရးယူဖို႔ ပ်က္ကြက္တာဟာ မေကာင္းတဲ့အစဥ္အလာျဖစ္တယ္လို႔ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ဖို႔ တိုက္တြန္းၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကုလသမဂၢ ထုတ္ျပန္တဲ့ ျမန္မာ့ေရးရာ စာရြက္စာတမ္းကို (၅) နိုင္ငံက တရားသူႀကီးေဟာင္း (၅) ဦးက ေလ့လာၿပီး ၂၀၀၉ ေမလမွာ စာမ်က္ႏွာတစ္ရာေက်ာ္ Crimes in Burma ဆိုတဲ့ အစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ဗမာစစ္တပ္ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈမ်ဳိးစံုအေၾကာင္း ကုလသမဂၢက အသိဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေလာက္ဆိုးဝါးတဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ေနတာေတာင္ ကုလသမဂၢဟာ ဘာမွမလုပ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက အေရးမယူႏိုင္ရင္ အေထြေထြညီလာခံက အေရးယူရပါလိမ့္မယ္။ လာမယ့္ စက္တင္ဘာ (၁၄) ရက္ေန႔မွာ က်င္းပမယ့္ ၆၅ ႀကိမ္ေျမာက္ အေထြေထြညီလာခံႀကီးမွာ ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဗမာစစ္အစိုးရရဲ ႔ အကူအညီမရလည္း စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဟာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါတယ္။ ျပည္ပမွာေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြကို ေမးျမန္းႏိုင္ပါတယ္။ အရပ္သားေတြအေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ဗမာစစ္တပ္ရဲ ႔ ရာဇဝတ္မႈေတြကို အေသးစိတ္ မွတ္တမ္းတင္ႏိုင္ပါတယ္။ အႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္မွာ ထုတ္ေဝထားတဲ့ ကုလသမဂၢ အစီရင္ခံစာမ်ဳိးစံုကိုလည္း ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီ ရာဇဝတ္မႈေတြမွာ တာဝန္ရွိသူကို ေထာက္ျပႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြရဲ ႔ တရားခံကို ကုလသမဂၢ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္က ေထာက္ျပႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ရာဇဝတ္ေဘး ေျပးမလြတ္ ဆိုတာကို ျပသရာ ေရာက္ပါတယ္။
(VOA)
0 comments:
Post a Comment
လာေရာက္လည္ပတ္ၾကေသာ မိတ္ေဆြတို႕ရဲ႕အျမင္မ်ားလည္း ေရးႏိုင္ပါတယ္