0 ဧရာဝတီ ကို ကယ္တင္ၾကစို႕ - ေဆာင္းပါးရွင္-ေအာင္ဒင္

ဧရာဝတီ၊ ေမခ နဲ႕ မလိခ ျမစ္မ်ားမွာ ေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ တရုတ္ဆည္မ်ားေနရာျပေျမပံု (BURMA RIVERS NETWORK, http://www.burmariversnetwork.org/dam-projects/irrawaddynmaimali.html)
ေအာင္ဒင္
ဒီလို ေခါင္းစဥ္တပ္ေတာ့ လြန္တယ္လို႕ တခ်ိဳ႕ကထင္ၾကလိမ့္မယ္၊ ဒါေပမည့္ က်ေနာ္တို႕ရဲ့ မိခင္ျမစ္မၾကီး ဧရာဝတီဟာစစ္အုပ္စုရဲ့ အလိုေတာ္ရိ ဘိန္းဘုရင္ ေလာ္စစ္ဟန္ ရဲ့ ေအးရွားေဝါလ္ကုမၸဏီနဲ႕တရုတ္ကုမၸဏီမ်ားရဲ့ စက္ယနၴယားၾကီးေတြနဲ႕တူးဆြ တိုက္ခိုက္မႈေအာက္မွာ အျပင္းအထန္နာက်င္ေနရပါျပီ၊ ကိုခင္ဝမ္းရဲ့ "မဟာ သဘာဝရွင္"၊ ကိုထူးအိမ္သင္ရဲ့ "ရာဇဝင္မ်ားရဲ့ သတို႕သမီး"၊ က်ေနာ္တို႕ အားလုံးရဲ့ မိခင္ ဧရာဝတီ ဟာ မခ်စ္မႏွစ္သက္ေသာသူမ်ားရဲ့ အႏိုင္က်င့္မႈကို စတင္ခံစားေနရပါျပီ၊ ဧရာဝတီ ကို အခ်ိန္မီ ကယ္တင္ႏိုင္ၾကဖို႕၊ အင္နဲ႕ အားနဲ႕ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ၾကဖို႕ ဒီစာတမ္းကို ေရးပါတယ္၊

(၁)
ဇြန္လ ၉ ရက္ေန႕က စျပီး ျမန္မာစစ္အုပ္စု ရဲ့ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္လက္ေအာက္ခံတပ္ေတြက ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ရဲ့ အေျခစိုက္စခန္းေတြကို စတင္တိုက္ခိုက္တာ အားလုံး သိၾကျပီးျဖစ္မွာပါ၊ အစပိုင္းမွာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္စစ္ပြဲေတြ ဆက္တိုက္ျဖစ္ပြါးခဲ့ျပီး ဒီကေန႕အထိလဲ ႏွစ္ဖက္အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးေနၾကတယ္ ဆိုေပမည့္ စစ္ပြဲငယ္ေတြ ၾကိဳၾကားၾကိဳၾကား ျဖစ္ေပၚေနဆဲပါ၊ ဗမာစစ္တပ္ နဲ႕ ကခ်င္စစ္တပ္ ႏွစ္ဖက္စလုံးမွာ အက်အဆုံးေတြ၊ ဒဏ္ရာရသူေတြအေျမာက္အမ်ား ရွိခဲ့ပါတယ္၊ ပိုျပီး ဆုံးရွုံးနစ္နာရတာကေတာ့ ကခ်င္ျပည္သူေတြပါ၊ ဗမာစစ္တပ္ရဲ့ အႏိုင္က်င့္မႈ၊ လုယက္မႈ၊ အဓမၼေပၚတာဆြဲမႈေတြေၾကာင္႕ေသာင္းနဲ႕ခ်ီတဲ့ ျပည္သူေတြ ေနရပ္ေဒသကို စြန္႕ခြါထြက္ေျပးၾကရပါတယ္၊ တရုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္က ေကအိုင္ေအ ဌာနခ်ဳပ္ရွိရာ လိုင္ဇာ မွာခိုလံႈေနၾကတာ ဒုကၡသည္ဦးေရ ၁၄၀၀၀ ေက်ာ္ရွိပါတယ္၊

ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကေတာ့ တရုပ္ႏိုင္ငံထဲ ဝင္ေျပးၾကျပီး ေဆြမ်ိဳး၊ မိတ္ေဆြမ်ားထံ ခိုလႈံေနၾကရပါတယ္၊ တခ်ိဳ႕က နယ္စပ္ကို မေျပးပဲ အထက္ဖက္က ဗန္းေမာ္၊ ဝိုင္းေမာ္ျမိဳ႕ေတြက ခရစ္ယန္ဘုရားေက်ာင္းေတြ၊ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြမွာ ခိုလႈံေနၾကရပါတယ္၊ မေျပးႏိုင္သူေတြကေတာ့ ကခ်င္တပ္ကို ေထာက္ခံသူမ်ားအျဖစ္ ဗမာစစ္တပ္က ဖမ္းဆီး ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္တာ၊ သတ္ျဖတ္တာ ခံၾကရပါတယ္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕အစည္းရဲ့ သတင္းပို႕ခ်က္အရ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီး အနည္းဆုံး ၁၈ ေယာက္ေလာက္ဟာ ဗမာစစ္သားေတြရဲ့ အုပ္စုလိုက္မုဒိန္းက်င့္တာခံၾကရျပီး တခ်ိဳ႕မိန္းကေလးေတြကို စစ္သားေတြက မုဒိန္းက်င့္ျပီးတာနဲ႕ သတ္ပစ္လိုက္ၾကတယ္လို႕ ၾကားသိရပါတယ္၊

ဒီစစ္ပြဲေတြ စတာနဲ႕ ၁၇ႏွစ္ေက်ာ္တည္ရွိခဲ့တဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို တဘက္သတ္ခ်ိဳးေဖာက္တာက ျမန္မာစစ္အုပ္စုဘက္ကပါ၊ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ တပိန္ျမစ္ကို ဆည္ဖို႕ဟန္႕တားျပီး ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္ယူဖို႕လုပ္ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္အုပ္စုနဲ႕ တရုပ္အစိုးရ ကုမၸဏီမ်ားရဲ့ ပူးေပါင္းစီမံကိန္းေတြက ကခ်င္တပ္မ်ားထိန္းခ်ဳပ္ရာေဒသအတြင္းမွာ က်ေရာက္ေနလို႕ အဲဒီေဒသအတြင္းကေန ကခ်င္တပ္မ်ားကို ေမာင္းထုတ္ဖို႕လုပ္တဲ့ စစ္ဆင္ေရးပါ၊ အခုေတာ့ ႏွစ္ဖက္အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ စတင္ေနပါျပီ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ျပည္သူမ်ားသာမက တကမ႓ာလုံးက အစိုးရေတြ၊ ျပည္သူေတြကပါ အပစ္အခတ္ရပ္စဲျပီး ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြကို ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းၾကဖို႕ ေတာင္းဆိုေနၾကတာပါ၊ ဒါေပမည့္ အားလုံးေမွ်ာ္လင့္သလို စစ္ပြဲေတြအဆုံးသတ္ျပီး ထာဝရတည္တန္႕တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႕ဆိုတာ အလွမ္းေဝးလြန္းလွပါတယ္၊ ျမန္မာစစ္အုပ္စုနဲ႕ တရုပ္အစိုးရရဲ့ ေကာက္က်စ္စဥ္းလဲတဲ့ မတရားမႈေတြ မရပ္သ၍ က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ျငိမ္းခ်မ္းႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ၊

(၂)
ျမန္မာစစ္အုပ္စုကို တရုတ္စိုးရက စီးပြါးေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ ဘက္ေပါင္းစံုက ေထာက္ခံအားေပးေနခဲ့တာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ကတည္းကပါ၊ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို မတရားသျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ရယူထားမႈေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာမိသားစုၾကီးက ပစ္တင္ ရွုံ႕ခ်ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္အုပ္စုကို ႏိုင္ငံတကာအေရးယူမႈေတြ မလုပ္ႏိုင္ေအာင္ တရုတ္အစိုးရက ကုလသမဂၢလံုျခံုေရးေကာင္စီမွာ၊ အေထြေထြညီလာခံမွာ၊ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ အျမဲတမ္းအကာအကြယ္ေပးေန႐ံုတင္မက ျမန္မာစစ္အုပ္စုအတြက္လိုအပ္တဲ့ လက္နက္ခဲယမ္းေတြ၊ စစ္ေလယဥ္ေတြ၊အေျမာက္ေတြ၊ တင့္ကားေတြ ကိုလဲ အလိုရွိသေလာက္ေလွ်ာ႕ေစ်းနဲ႕ တမ်ိဳး၊ အေႂကြးစံနစ္နဲ႕ တဖံု ေထာက္ပံ့ေရာင္းခ်ေပးေနတာပါ၊ အတိုးမဲ့ေခ်းေငြေတြ၊ အတိုးနည္းေခ်းေငြေတြ ထုတ္ေပး၊ စီးပြါးေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ျပီး ျမန္မာစစ္အုပ္စုကို တရုတ္အစိုးရက က်ားကန္ေပးေနတာပါ၊ အဲဒီလို အကူအညီေပးမႈ ေတြအတြက္ ျမန္မာစစ္အုပ္စုက တရုတ္အစိုးရကို ရက္ရက္ေလ်ာေလ်ာ ျပန္ေပးေနရတာလဲအမ်ားၾကီးပါ၊

အထင္ရွားဆုံးကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းကို ယူနန္ျပည္နယ္က တရုတ္ေတြ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႕ ဝင္ေရာက္အေျခခ်ခြင့္ရျပီး အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ အထူးအခြင့္အေရးေပးမႈနဲ႕ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အျပိဳင္အဆိုင္မဲ့လုပ္ခြင့္ရျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ စီးပြါးေရးကိုၾကီးၾကီးမားမား ခ်ယ္လွယ္ႏိုင္ေနတာပါပဲ၊ မနၲေလးလို ျမန္မာ့မင္းေနျပည္ေတာ္ေဟာင္း နဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ဒုတိယအၾကီးဆုံးျမိဳ႕ေတာ္ၾကီးဟာ တရုတ္ျမိဳ႕ေတာ္ၾကီးလို႕ထင္ရေလာက္ေအာင္ ေဒသခံျမန္မာေတြက အေဝးကိုေရာက္ကုန္ျပီး တရုတ္စီးပြါးေရးသမားေတြက အလုံးအရင္းနဲ႕ လႊမ္းမိုးထားၾကပါျပီ၊ လား႐ိႈး၊ မူဆယ္၊ ျမစ္ၾကီးနား၊ ဗန္းေမာ္ စတဲ့ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ျမိဳ႕ၾကီးမ်ားမွာလဲ တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ား အလုံးအရင္းနဲ႕ ေရာက္ရွိေနထိုင္ၾကျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသား လက္မွတ္မ်ားကိုေတာင္ ကိုင္ေဆာင္ထားၾကျပီး ျပီးခဲ့တဲ့ေရြးေကာက္ပြဲမွာ စစ္အုပ္စုရဲ့ ၾကံ့ဖြံ႕ပါတီ ကိုမဲေပးခဲ့ၾကတာပါ၊

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အဖိုးတန္ သယံဇာတေတြ၊ ကြၽန္းသစ္ေတြ၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာေတြ၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ေတြလဲ တရုတ္ကုမၸဏီမ်ားက ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ျပီး တရုတ္ျပည္မၾကီးကို သယ္ယူသြားေနၾကပါျပီ၊ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တရုတ္အစိုးရက စီးပြါးေရးကိုလိုနီျပဳေနတာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေနပါျပီ၊ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက သူတို႕အာဏာတည္ျမဲေရးအတြက္ တရုတ္အစိုးရကို ပဏၰာဆက္သ ကြၽန္ျပဳခံေနၾကတာ ၾကာပါျပီ၊ အဲဒီေလာက္ေစာ္ကားေနရတာကိုမွ မေက်နပ္ႏိုင္ေသးတဲ့ တရုတ္အစိုးရက ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ့ အသက္ေသြးေၾကာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အသည္းႏွလုံး၊ က်ေနာ္တို႕ခ်စ္တဲ့ ျမစ္ၾကီး ဧရာဝတီ ကို လည္ျမိဳညွစ္၊ အႏိုင္က်င့္ေနျပန္ပါျပီ၊

(၃)
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေမလမွာ ျမန္မာစစ္အုပ္စုက တရုတ္အစိုးရပိုင္ China Power Investment Corporation (CPI) နဲ႕ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း၊ ေမခ၊ မလိခ နဲ႕ ဧရာဝတီျမစ္ဖ်ားမွာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ဓာတ္ထုတ္လုပ္ေရးအတြက္ ဆည္ၾကီး (၇) ခု ေဆာက္လုပ္မည့္ သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကပါတယ္၊ အဲဒီသေဘာတူညီခ်က္အရ မလိချမစ္ေပၚမွာ လိုင္းဇာဆည္၊ ေမချမစ္ေပၚမွာ ခ်ီေဘြ၊ ပရွဲ၊ လာခင္၊ ဖီေဇာ၊ နဲ႕ ေခါင္လန္ဖူး ဆည္ ၅ ခု နဲ႕ ေမခ နဲ႕ မလိခ ဆံုတဲ့ ျမစ္ဆံု၊ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးရဲ့အစမွာ ျမစ္ဆံုဆည္ စတဲ့ ဆည္ၾကီး (၇) ခုကို ၁၀ ႏွစ္အတြင္း ျပီးေအာင္ တည္ေဆာက္ဖို႕ပါ၊

အဲဒီ ဆည္ၾကီးမ်ား နဲ႕အတူ ေရကာတာၾကီးမ်ား၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ေရးစက္႐ံုမ်ားလဲ ပါဝင္တည္ေဆာက္မွာျဖစ္ျပီး ဒီဆည္ၾကီး (၇) ခုကေန လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား တႏွစ္ကို မီဂါဝပ္ ၁၃၃၆၀ ထုတ္လုပ္ျပီး တရုတ္ျပည္ ယူနန္ေဒသကို တင္ပို႕ျဖန္႕ျဖဴးဖို႕ပါ၊
ဒါဟာျဖင့္ အစြမ္းကုန္စီးပြါးေရး တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာတဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ့ တဟုန္ထိုးျမင့္မားလာတဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားလိုအပ္ခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းဖို႕ တရုတ္အစိုးရရဲ့ ၾကိဳးစားမႈပါ၊ သူ႕ႏိုင္ငံတိုးတက္ေရးအတြက္ ဆနၵရွိတာကို အပစ္မေျပာလိုေပမည့္ ဒီ ဆည္ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႕ ႏိုင္ငံကျပည္သူေတြ ဆုံးရွုံးနစ္နာရမွာကို လုံးဝငဲ့ကြက္စဥ္းစားျခင္းမရွိပဲ တကိုယ္ေကာင္းစိတ္ဓာတ္နဲ႕ အႏိုင္က်င့္တာ၊ က်ေနာ္တို႕ရဲ့ ဧရာဝတီ ကို လည္မ်ိဳညွစ္တာကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႕ အစြမ္းကုန္ရွုံ႕ခ်ၾကရမွာပါ၊
ဒီဆည္ၾကီး (၇) ခုမွာ အၾကီးဆုံးက ျမစ္ဆံုဆည္ပါ၊ တည္ေနရာက ေမခ၊ မလိခ ျမစ္ဆံုရဲ့ေအာက္ဖက္ ၂ မိုင္ခန္႕အကြာ၊ ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ရဲ့ ေျမာက္ဘက္ ၂၆မိုင္ခန္႕အကြာ၊ ဆည္ ရဲ့အတိုင္းအတာက အျမင့္ေပ ၅၀၀ (အထပ္ ၄၉ ထပ္ျမင့္တဲ့ အေဆာက္အအံုတခုေလာက္) နဲ႕ အလ်ား ေပ ၅၀၀ ရွိပါမယ္၊ ဆည္ေရကို ထိန္းသိန္းထားမည့္ ေရကာတာၾကီး (Reservoir) က စကၤာပူႏိုင္ငံ(ဧရိယာ စတုရန္းမိုင္ ၂၆၈) ထက္ႏွစ္ဆေလာက္ေတာင္ၾကီးျပီး နယူးေယာက္ျမိဳ႕ (ဧရိယာ စတုရန္းမိုင္ ၄၆၉) ေလာက္ က်ယ္တယ္လို႕ သိရပါတယ္၊ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ရည္ရြယ္တဲ့အတိုင္း ေဆာက္လုပ္ျပီးစီးသြားရင္ တႏွစ္ကို လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ၃၆၀၀ ကေန ၆၀၀၀ မီဂါဝပ္ အထိ ထုတ္လုပ္ႏိုင္မယ္လို႕ ဆိုပါတယ္၊ ေဆာက္လုပ္ေရးကုန္က်စားရိတ္က အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၃၆၀၀ ျဖစ္ျပီး ဒီစီမံကိန္းကေန အဓိက အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမွာက ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊အထူးသျဖင့္ အရင္က ၈လုံးလို႕ေခၚျပီး အခု ၉လုံး ျဖစ္လာတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေဟာင္း ဒုသမၼတ ဦးသီဟသူရ တင္ေအာင္ျမင္ဦး ၊ သူ႕ရဲ့အလိုေတာ္ရိစီးပြါးေရးလုပ္ငန္းရွင္ စတီဗင္ ေလာ (ေခၚ) ထြန္းျမင့္ႏိုင္ နဲ႕ သူ႕ရဲ့ Asia World ကုမၸဏီ နဲ႕ တရုတ္အစိုးရတို႕ပဲျဖစ္ျပီး အဓိက နစ္နာဆုံးရွုံးၾကမွာက သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ျမန္မာျပည္သူမ်ားပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္၊ ဒါဟာျဖင့္ တရုတ္အစိုးရက ျမန္မာစစ္အုပ္စုကို ျမန္မာျပည္သူေတြကို သတ္ျဖတ္အႏိုင္က်င့္ဖို႕ ေထာက္ပံ့ကူညီရုံတင္မကဘူး၊ သူကိုယ္တိုင္က ျမန္မာျပည္သူေတြကို တိုက္႐ိုက္ သတ္ျဖတ္အႏိုင္က်င့္ဖို႕ၾကိဳးစားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊

(၄)
တကယ္က ဒီစီမံကိန္းကို မလုပ္သင့္ေၾကာင္း ကခ်င္ျပည္သူမ်ား၊ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ (ေကအိုင္အို/KIO) တို႕က ျမန္မာစစ္အုပ္စုကိုေရာ၊ တရုတ္အာဏာပိုင္မ်ားကိုပါ အၾကိမ္ၾကိမ္ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ၾကတာပါ၊ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁ရက္ေန႕မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္ တန္ဖဲ ရြာသားမ်ားက ကခ်င္အတိုင္ပင္ခံအဖြဲ႕ထံ၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၁ရက္ေန႕ မွာ ေကအိုင္အို ဥကၠ႒က ယူနန္ျပည္နယ္ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕ထံ၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၆ရက္ေန႕မွာ ေကအိုင္အို ဥကၠ႒က နအဖဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေရႊ ထံ၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၆ရက္ေန႕မွာပဲ ကခ်င္ျပည္နယ္ တန္ဖဲ ရြာသားမ်ားက ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းမႉးထံ၊ ၂၀၀၉ ခု ေအာက္တိုဘာ ၂၆ရက္ေန႕မွာ ေကအိုင္အိုက ကခ်င္အတိုင္ပင္ခံအဖြဲ႕ထံ၊ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၀ ရက္ေန႕မွာ ေကအိုင္အိုက ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းမႉးထံ၊ စာေတြအၾကိမ္ၾကိမ္ပို႕ျပီး ဒီျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္းကို ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုခဲ့၊ ကန္႕ကြက္ခဲ့ၾကတာပါ၊ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာပဲ မတ္လ ၂၆ ရက္ေန႕မွာ ေကအိုင္အို ဥကၠ႒ၾကီး လေရာ္ ေဇာင္းဟရာ က တရုတ္သမၼတ နဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအၾကီးအကဲ ဟူဂ်င္ေတာင္ ထံစာပို႕ျပီး ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ပါေသးတယ္၊ ဒါေပမည့္ တရုတ္အစိုးရေရာ၊ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကပါ ကခ်င္ျပည္သူေတြရဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို မ်က္ကြယ္ျပဳျပီး ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္းကို ဆက္လက္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနၾကဆဲပါ၊
ဒီေနရာမွာ တရုတ္အစိုးရရဲ့ ရက္စက္ယုတ္မာမႈနဲ႕ ဘယ္သူေသေသ ငေတမာျပီးေရာဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္ကို အံ့ဩဖြယ္ရာ ေတြ႕ရွိရပါတယ္၊ တကယ္ေတာ့ တရုတ္နဲ႕ ျမန္မာ ႏွစ္ဖက္စလုံးက အင္ဂ်င္နီယာေတြ၊ ကြၽမ္းက်င္သူေတြ၊ သိပၸံပညာရွင္ေတြက ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလမွာ အစီရင္ခံစာတေစာင္တင္သြင္းျပီး ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရးကို ဖ်က္သိမ္းဖို႕ အၾကံေပးခဲ့ၾကတာပါ၊ဒီလိုပါ၊

(၅)
ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရးနဲ႕ ပါတ္သက္ျပီး လူထုရဲ့ ကန္႕ကြက္မႈေတြရွိလာတဲ့အခါမွာ တရုတ္ နဲ႕ ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားက သူတို႕ စည္းနဲ႕ ေဘာင္နဲ႕ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္ဆိုတာျပႏိုင္ဖို႕ တရုတ္၊ျမန္မာပညာရွင္မ်ားပါဝင္တဲ့ Biodiversity And Nature Conservation Association (BANCA) အဖြဲ႕ကို ျမစ္ၾကီးနား နဲ႕ ျမစ္ဆုံေဒသတဝိုက္မွာ ပါတ္ဝန္းက်င္ထိခိုက္မႈ တိုင္းတာခ်က္ပထမအဆင့္ (The First Step of Environmental Impact Assessment/EIA) ျပဳလုပ္ဖို႕ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ထဲမွာ တာဝန္ေပးခဲ့ပါတယ္၊ EIA ဆိုတာက ကုလသမဂၢက ဦးေဆာင္ဖြဲ႕ထားတဲ့ မဲေခါင္ျမစ္ေကာ္မရွင္ (Mekong River Commission) က မဲေခါင္ျမစ္ဝွမ္းေဒသမွာ ေဆာက္လုပ္မည့္ ဆည္မ်ားအတြက္ မေဆာက္လုပ္ခင္ ၾကိဳတင္ေလ့လာဖို႕ သတ္မွတ္ထားတဲ့ တိုင္းတာဆန္းစစ္ခ်က္ (Assessment) ျဖစ္ျပီး အဆင့္ ၁၀ ဆင့္ရွိပါတယ္၊

တာဝန္ေပးခ်က္အရ အဲဒီအဖြဲ႕က လေပါင္းမ်ားစြာ ကြင္းဆင္း ေလ့လာသုံးသပ္မႈေတြ လုပ္ျပီး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ မွာ စာမ်က္ႏွာ ၁၀၀၀ နီးပါးရွိတဲ့ သူတို႕ရဲ့ ေတြ႕ရွိခ်က္အစီရင္ခံစာ (Environmental Impact Assessment/EIA) နဲ႕ အၾကံျပဳခ်က္ေတြ (Recommendations ) ကို တရုတ္ နဲ႕ ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားထံ တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီအစီရင္ခံစာမွာ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးကို" ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အသက္ေသြးေၾကာ၊ ျပည္သူသန္းေပါင္းမ်ားစြာရဲ့ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းနဲ႕ ခရီးသြားလာမႈအတြက္အမွီျပဳရာ၊ သန္းေပါင္း ၅၀ေက်ာ္ျပည္သူေတြ ရဲ့ ပင္မ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းၾကီး" အျဖစ္တင္စားျပီး "ဒီျမစ္ၾကီးကို ဆည္ၾကီး (၇) ခုနဲ႕ အပိုင္းပိုင္းအျပတ္ျပတ္ျဖစ္ေအာင္လုပ္တာဟာ ျမစ္ဆံုေဒသမွာေနၾကတဲ့ ျပည္သူေတြတင္မက၊ ျမစ္ေအာက္ပိုင္း အေဝးၾကီးက၊ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚေဒသက ျပည္သူေတြကိုပါ အင္မတန္ၾကီးမာတဲ့ လူမႈေရး၊ စီးပြါးေရး နဲ႕ ပါတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ အနိဌာ႐ံုေတြ သက္ေရာက္ေစလိမ့္မယ္" လို႕ ေထာက္ျပေဝဘန္ထားပါတယ္၊

ဒီအစီရင္ခံစာေရးသူေတြကပဲ "ဧရာဝတီျမစ္ဆုံ ဟာ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားရဲ့ ဂုဏ္ယူစရာပိုင္ဆိုင္မႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈရဲ့ အသည္းႏွလုံး ျဖစ္ျပီး ဒီျမစ္ဆံုဟာ ဆည္ေဆာက္လုပ္ေရးအတြက္ လုံးဝေပ်ာက္ပ်က္သြားမွာျဖစ္လို႕ အဲဒီဆုံးရွုံးမႈၾကီးဟာျဖင့္ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားသာမက ျမန္မာျပည္သူမ်ားအားလုံးအတြက္ ေၾကာက္ခမန္းလိလိၾကီးမားတဲ့ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲစရာၾကီးျဖစ္လိမ့္မယ္" လို႕လဲ သတိေပးထားပါတယ္၊ ေရလႊမ္းမိုးခံရမည့္ ေက်းရြာေတြ၊ ေရႊ႕ေျပာင္းေနရာခ်ရမည့္ ျပည္သူေတြ၊ အဖ်က္ဆီးခံရမည့္ သစ္ေတာၾကီးေတြ၊ ထာဝရေပ်ာက္ဆုံးသြားမည့္ သဘာဝအလွအပေတြ၊ ဆက္လက္မရွင္သန္ႏိုင္ေတာ့မည့္ ရွားပါးသစ္ပင္ေတြ၊ ပန္းေတြ နဲ႕ ေရသတၱဝါေတြ အေၾကာင္းတင္ျပသတိေပးထားသလို ဧရာဝတီျမစ္ေရစီးဆင္းမႈ ေႏွးေကြးသြားတဲ့အတြက္ေၾကာင္႕ ပင္လယ္ဘက္က ဆားငံေရေတြ ျပန္လည္စီးဝင္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ စပါးက်ီျဖစ္တဲ့ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚေဒသမွာ စိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႕ ေရလုပ္ငန္းေတြ ပ်က္စီးၾကမည့္အေၾကာင္း ေထာက္ျပထားပါတယ္၊ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ အစီရင္ခံစာေရးသာသူ ပညာရွင္မ်ားက တရုတ္၊ျမန္မာ အာဏာပိုင္မ်ားကို "ျမစ္ဆံုေရကာတာေဆာက္လုပ္ေရးစီမံကိန္းကို စြန္႕လႊတ္ဖို႕ နဲ႕ မျဖစ္မေနေဆာက္မွျဖစ္မယ္ဆိုရင္ လဲ ျမစ္ဆံုမွာ မေဆာက္ပဲ ျမစ္ဆံုရဲ့အထက္ ေမခ နဲ႕ မလိချမစ္မ်ားမွာ အေသးစား ဆည္ ႏွစ္ခုအစားထိုးေဆာက္ဖို႕” အၾကံျပဳထားပါတယ္၊
အဲဒီ ပညာရွင္မ်ားရဲ့ တာဝန္သိသိတင္ျပခ်က္ေတြကို တရုတ္၊ျမန္မာ အာဏာပိုင္မ်ားက ေဒါသတၾကီး ညင္းပယ္လိုက္ၾကပါတယ္၊ အစီရင္ခံစာကိုလဲ လူထုၾကားထဲ ေရာက္မလာေအာင္ ဖုံးကြယ္ထားၾကျပီး ေနာက္ထပ္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ တိုင္းတာခ်က္အဆင့္ ၉ ခုကိုလဲ မေဆာင္ရြက္ေတာ့ပါ၊ အဲဒီေနာက္ေတာ့ ဘယ္သူေသေသ ငေတမာရင္ျပီးေရာဆိုတဲ့ မူဝါဒနဲ႕ ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရး ကို အားၾကိဳးမာန္တက္ေဆာင္ရြက္ေနေတာ့တာပါ၊ ပညာရွင္မ်ားက ျမစ္ဆံုဆည္ဟာ စစ္ကိုင္းငလ်င္ျပတ္ေရြ႕ေၾကာၾကီးနဲ႕ နီးလို႕ ငလ်င္မ်ားလႈပ္ခဲ့ရင္ ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ၾကီးတျမိဳ႕လုံး စကၠန္ ၂၀ အတြင္းမွာ ေရေအာက္နစ္ျမဳတ္သြားႏိုင္တယ္လို႕လဲ သတိေပးၾကပါတယ္၊ အဲဒီအတြက္ စစ္အုပ္စုရဲ့ အေရးယူမႈက ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕အေျခစိုက္ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ကို ျမစ္ဆုံရဲ့အထက္ဖက္က ပူတာအိုျမိဳ႕ကို ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်ဖို႕အမိန္႕ထုတ္တာပါ၊ ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ေန ျပည္သူမ်ားအတြက္ေတာ့ နည္းနည္းေလးမွ စိတ္ပူပံုမရပါ၊
ဝမ္းနည္းေၾကကြဲစရာအေကာင္းဆုံးကေတာ့ ျမန္မာျပည္သူလူထုတရပ္လုံးရဲ့အက်ိဳးစီးပြါးကို တရုတ္အစိုးရက အဓမၼဖ်က္ဆီးေနတာကို ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေက်ေက်နပ္နပ္ ခြင့္ျပဳျပီး ပူးေပါင္းကူညီေနတာပါပဲ၊ တကယ္ေတာ့ တရုတ္ အစိုးရနဲ႕ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားပူးေပါင္းျပီး ျမန္မာလူထုတရပ္လုံးအေပၚ အၾကမ္းဖက္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈၾကီး (Crimes against Humanity) က်ဴးလြန္ေနတာပါ၊

(၆)
ဒီစာကို ေဒါသနဲ႕ ေရးတာျဖစ္ေၾကာင္း ဝန္ခံပါရေစ၊ ဒါေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕စကားလုံးေတြ ၾကမ္းတမ္းေနပါလိမ့္မယ္၊ ခြင့္လႊတ္ၾကပါ၊ ျပီးေတာ့ တရုတ္၊ ျမန္မာ လူမ်ိဳးမ်ားအခ်င္းခ်င္း မုန္းတီးဖို႕ ၊ ရန္ျဖစ္ဖို႕ လံႈ႕ေဆာ္တာလဲ မဟုတ္ရပါ၊ တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားအေပၚ ဘယ္လို အာဃာတမွ မရွိပါ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားကိုလဲ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းမို႕ ခ်စ္ခင္ပါတယ္၊ ေဆြမ်ိဳးအရင္းအခ်ာလို သေဘာထားပါတယ္၊ ဒါေပမည့္ တရုတ္အစိုးရနဲ႕ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုေတာ့ ျပင္းျပင္းထန္ထန္႐ံႈ႕ခ်ဖို႕ ဒီစာတမ္းကို ေရးပါတယ္၊ ျပီးေတာ့ ဧရာဝတီ ကိုကယ္တင္ၾကဖို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအေပါင္းကို ေတာင္းဆိုပါတယ္၊

ဘယ္လို ကယ္တင္ၾကမလဲ၊ က်ေနာ္တို႕ ဧရာဝတီ ကယ္တင္ေရး (SAVE THE IRRAWADDY) အမ်ိဳးသားေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီးလုပ္ရမွာပါ၊ ျပည္တြင္းက ျပည္သူေတြက ဧရာဝတီ ျမစ္ဆံုဆည္တည္ေဆာက္ေရးကို ကန္႕ကြက္ေၾကာင္း ျမန္မာစစ္အုပ္စုကို ေတာင္းဆိုသင့္သလို ရန္ကုန္ မွာရွိတဲ့ တရုတ္သံရုံး၊ မနၲေလးမွာရွိတဲ့ တရုတ္ေကာင္စစ္ဝန္ရုံးမ်ားကို ကန္႕ကြက္စာေတြ ေပးပို႕သင့္ပါတယ္၊ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီး အႏိုင္က်င့္ခံေနရမႈနဲ႕ ကခ်င္ျပည္နယ္ နဲ႕ ျမန္မာတႏိုင္ငံလုံးက ျပည္သူေတြ ထိခိုက္နစ္နာမည့္အေရးကို လူထုသိနားလည္ေအာင္ ရွင္းလင္းတင္ျပျပီး လူထုအင္အားနဲ႕ ဧရာဝတီကို ကာကြယ္ၾကရမွာပါ၊ ဆရာေတာ္၊ သံဃာေတာ္မ်ားကလဲ သူတို႕ရဲ့ တရားပြဲမ်ားမွာ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးရဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူးကို ရည္ညႊန္းဖြဲ႕ဆိုျပီး ဧရာဝတီကို ေစာင့္ေရွာက္ကာကြယ္ဖို႕လူတိုင္းမွာတာဝန္ရွိေၾကာင္း ေဟာေျပာသင့္ပါတယ္၊ အႏုပညာရွင္မ်ားကလဲ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီး အရင္လိုမစီးဆင္းႏိုင္ေတာ့ရင္ ျဖစ္လာမည့္အက်ိဳးဆက္ေတြကို လူထုနဲ႕ စစ္တပ္ထဲက ႏိုင္ငံခ်စ္တဲ့ စစ္ဗိုလ္၊ စစ္သားေတြသိေအာင္ သီခ်င္းေတြစပ္ဆို၊ စာတမ္းဖတ္ပြဲေတြ၊ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္ ေလာဘေဇာကပ္ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အလိုေတာ္ရိစီးပြါးေရးသမားေတြနဲ႕ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအစိုးရတို႕ကို ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ဧရာဝတီ ကို ထိရင္ မခံဘူးေဟ့ ဆိုတာကို သိေအာင္ျပသၾကဖို႕ပါ၊

ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြကလဲ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံမ်ားမွာ ရွိတဲ့ တရုတ္သံရုံး၊ ေကာင္စစ္ဝန္ရုံးမ်ားေရွ႕မွာ ဆနၵျပတာ၊ ကန္႕ကြက္စာပို႕တာေတြလုပ္သင့္ပါတယ္၊ ျပီးေတာ့ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံမ်ားက အစိုးရမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို တရုတ္အစိုးရရဲ့ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအေပၚ တိုက္႐ိုက္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈၾကီးကို တင္ျပတိုင္တန္းသင့္ပါတယ္၊ ျပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႕ အခု ကုလသမဂၢက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္အုပ္စုက က်ဴးလြန္ေနတဲ့ လူသားမ်ိဳးႏြယ္စုတခုလုံးအေပၚအၾကမ္းဖက္မႈေတြကို စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ျပီး ေဖာ္ထုတ္အေရးယူဖို႕ ေတာင္းဆိုေနသလို တရုတ္အစိုးရကလဲ ျမန္မာျပည္ရဲ့ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးကိုအႏိုင္က်င့္ျပီး ျမန္မာျပည္သူေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္ေနတယ္၊ Crimes against Humanity ေတြ က်ဴးလြန္ေနတယ္ဆိုတာ တိုင္တန္းၾကရမွာပါ၊

က်ေနာ္တို႕ဘက္မွာ အဖြဲ႕အစည္းေပါင္းစံု၊ အေတြးအေခၚေပါင္းစံု နဲ႕ ရပ္တည္မႈေပါင္းစံုရွိျပီး မညီညြတ္ၾကဘူးလို႕ သတ္မွတ္ခံၾကရပါတယ္၊ နအဖစစ္အုပ္စုအေပၚ စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕မႈလုပ္တာကို ေထာက္ခံတဲ့လူ နဲ႕ ကန္႕ကြက္တဲ့လူ၊ စစ္အုပ္စုရဲ့ လႊတ္ေတာ္ထဲဝင္တဲ့လူနဲ႕ လႊတ္ေတာ္အျပင္မွာပဲေနတဲ့လူ၊ ႏိုင္ငံေရးကို သက္ေတာင့္သက္သာလုပ္ခ်င္တဲ့လူ နဲ႕ ေထာင္အၾကိမ္ၾကိမ္အက်ခံျပီးလုပ္တဲ့လူ၊ ပညာရွင္ဘဝေျပာင္းျပီး ေဘးကေဝဘန္တဲ့လူနဲ႕ မိုက္ခြက္ကိုင္ျပီး အသံလႊင့္တဲ့လူ၊ ကြန္ျပဴတာေရွ႕ထိုင္ျပီး အင္တာနက္နဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးလုပ္တဲ့လူ၊ စစ္အုပ္စုနဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျပီး ျဖည္းျဖည္းခ်င္းေတာ့ ေျပာင္းမွာပါလို႕ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့လူ နဲ႕ စစ္အုပ္စုရဲ့ လွည့္ဖ်ားမႈကိုမခံပဲ ပိုျပီးဖိအားေပးခ်င္တဲ့လူ၊ ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္ကုန္သြားတဲ့လူေတြ နဲ႕ စိတ္မဝင္စားေတာ့ တဲ့လူ၊ က်ေနာ္တို႕ အားလုံး ဘယ္လိုပဲရွိခဲ့ရွိခဲ့၊ အျမင္ေတြ၊ ရပ္တည္ခ်က္ေတြ မတူခဲ့ရင္ေတာင္မွ ဒီတခါေတာ့ က်ေနာ္တို႕ ညီၾကရေအာင္ပါ၊ ဧရာဝတီ မရွိရင္ က်ေနာ္တို႕ဘဝေတြ အဓိပၸာယ္ရွိမွာ မဟုတ္ေတာ့ပါ၊ က်ေနာ္တို႕ ညီမွ အမိ ဧရာဝတီ ကို ကယ္တင္ႏိုင္၊ ကာကြယ္ႏိုင္မွာပါ၊

ဧရာဝတီ ကိုကယ္တင္ၾကပါစို႕၊
ေလးစားစြာ၊
ေအာင္ဒင္
ဇူလိုင္ ၈၊ ၂၀၁၁