1 ျပည္တြင္းစစ္၊ အဏုျမဴအေရး၊ ဆန္စပါးနဲ႔လယ္ယာေျမ၊ စီးပြားေရး

ျပည္တြင္းစစ္မွာ ကခ်င္နဲ႔ တိုက္ေနၾကတုန္းပဲလို႔ The New York Times သတင္းအရ သိရပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥက ေလာေလာဆယ္ အဆင္မေျပေသးလို႔ ဆက္တိုက္ေနၾကသတဲ့။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ လူေပါင္း ၂၆၀ဝ၀ ေက်ာ္ေလာက္ ဟိုေျပးသည္ေျပး အေျပာင္းအေ႐ႊ႕ေတြနဲ႔ ဒုကၡေရာက္ေနၾကရသတဲ့။ ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ သိပ္နားမလည္ဘူးဗ်ာ .. အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး အမွန္တစ္ကယ္လုပ္ခ်င္တယ္ (သို႔) အျပတ္ဝင္တိုက္ခ်င္တယ္ ဆိုရင္လည္း ဘာေၾကာင့္ဒီေလာက္ အခ်ိန္ဆြဲေနရတာလဲ။ ၾကားထဲက ျပည္သူလူထုမွာ ဟိုေျပးသည္ေျပး၊ အိမ္နင္းခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားမွာ ဒုကၡသည္ျဖစ္လိုျဖစ္နဲ႔ ဒုကၡမ်ားပါတယ္ဗ်ာ။ ဦးေက်ာ္ဆန္း ဟိုတစ္ခါ WSJ နဲ႔အင္တာဗ်ဴးတုန္းက တိုက္ခ်င္ရင္ သူတို႔ဌါနခ်ဳပ္ကို တစ္ရက္တည္းနဲ႔ ဝင္သိမ္းႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ၾကည့္ရတာ .. ဒီလိုမလုပ္ႏိုင္ဘူးနဲ႔ တူပါရဲ႕။ ႏွစ္ဖက္ေသာ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနနဲ႔ မိမိတို႔ရဲ႕ ျပည္သူမ်ားအေရးကို အေသအခ်ာထည့္စဥ္းစားေစလိုပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။ ဒုကၡသည္ဆိုတဲ့အတိုင္း သူမ်ားႏိုင္ငံမွာ ဒုကၡသည္ျဖစ္ရတာ အင္မတန္ဆိုးပါတယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံပဲေရာက္ေရာက္ ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုယ့္ဘာသာစကား မဟုတ္ေတာ့ အလုပ္အကိုင္၊ စားဝတ္ေနေရး အင္မတန္ခက္ခဲပါတယ္။ အေမရိကလို ႏိုင္ငံေရာက္တဲ့ ဒုကၡသည္မ်ားေတာင္ အထူးသျဖင့္ ဘာသာစကားနားမလည္၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အံဝင္ဂြင္က်မျဖစ္ေတာ့ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ အင္မတန္ဒုကၡမ်ားေၾကာင္း သတင္းမ်ားမွာ မၾကာခဏဖတ္ေနရပါတယ္။ စဥ္းစားၾကပါခင္ဗ်။ UPI မွာ ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါးက ျမန္မာျပည္မွာ ဘယ္ေတာ့မွ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး ျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ၁၀ဝ% ရင္ၾကားေစ့ေရးမျဖစ္ႏိုင္ေသးရင္ေတာင္ ၾကားထဲကျပည္သူကို ေထာက္ထားၿပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေလာက္ေတာ့ ႏွစ္ဘက္စလံုးက ေအာင္ျမင္ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္ခင္ဗ်။

အဏုျမဴအေရးကို ဆက္ရရင္ .. ယခင္ေျမာက္ကိုရီးယားကေန ယခု ႐ုရွားကို အာ႐ံုေျပာင္းလာၾကျပန္ပါၿပီ။ ယခင္က ျမန္မာျပည္မွာ အဏုျမဴစီမံကိန္းအတြက္ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္ပါဘူးဆိုၿပီး ဒီကိစၥၿပီးသြားၿပီ ေအာက္ေမ့ေနတာ အခုတစ္ခါ ႐ုရွားမွာ ဒံုးက်ည္ပညာနဲ႔ အဏုျမဴပညာ ဆက္သင္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ ရွိေနေသးေၾကာင္း TIME မွာေဖၚျပထားပါတယ္။ အရက္ေသာက္လို႔ အိမ္ျပန္အပို႔ခံရတဲ့ ျမန္မာေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ကို ဘာေၾကာင့္ ဒံုးက်ည္ေတြ ရွိခ်င္ရတာလဲလို႔ေမးေတာ့ "အိမ္မွာ ေခြးေမြးထားသလိုေပါ့ဗ်ာ။ သူမ်ားေတြကို ေျခာက္လွန္႔ဖို႔ေပါ့"လို႔ ေျဖသတဲ့။ ႐ုရွားက ေနာက္ကြယ္ကေန အကူအညီေပးေနတာကို သံသယျဖစ္မိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြ ဘယ္လိုဘာသာေတြ သင္ေနသလဲလို႔ ေမးျမန္းၾကည့္ေတာ့ "တစ္ျခားႏိုင္ငံက ေက်ာင္းသားေတြ အတြက္ဆိုရင္ေျဖႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြ အတြက္ေတာ့ အေျဖမေပးႏိုင္ဘူး။ ျမန္မာနဲ႔ အထူးစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ထားလို႔}} ဆိုတာ Global Security Newswire မွာလည္း ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ အေမရိကန္ အဏုျမဴသိပၸံပညာရွင္ Kelley ကေတာ့ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြ သင္ေနတဲ့ ဒံုးက်ည္ပညာက အဏုဒံုးက်ည္ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာင္ လူအေျမာက္အျမားေသေစႏိုင္တဲ့ ဓါတုေဗဒ၊ ဇီဝေဗဒ လက္နက္ေတြျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေဝဖန္ထားပါတယ္။ အရင္တစ္ခါ အဏုျမဴအေၾကာင္း စိတ္ကူးယဥ္ခဲ့တုန္းက ]]က်န္းမာေရး}} အတြက္ပါလို႔ ျမန္မာက အေၾကာင္းျပေတာ့ ]]က်န္းမာေရး}} က႑မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ဘတ္ဂ်က္ ၁% ေလာက္ပဲသံုးေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကုသေရး၊ ေဆးဝါး အစရွိတာေတြကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈၿပီး က်န္းမာေရးအတြက္ ဓါတ္ေပါင္းဖို လုပ္မယ္ဆိုတာကို ဘယ္သူကမွ အယံုအၾကည္မရွိၾကပါဘူး။ ဒီေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္တာက လက္နက္လုပ္ဖို႔ပဲေပါ့။ သို႔ေပမယ့္ ကုန္က်မယ့္ေငြ မတတ္ႏိုင္လို႔ စြန္႔လႊတ္လိုက္ပါၿပီလို႔ ေျပာထားခဲ့ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြကို ဘာေၾကာင့္ ဆက္ၿပီး ပညာသင္ခိုင္းေနသလဲဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာပါ။

ဆန္စပါးနဲ႔ လယ္ယာေျမအေၾကာင္း ဆက္ရရင္ .. ျမန္မာျပည္မယ္ ဟိုယခင္ကနဲ႔စာရင္ ဆန္တင္ပို႔ ေရာင္းခ်ႏိုင္မႈ နည္းပါးလာခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၃၄ ခုႏွစ္တုန္းက တန္ခ်ိန္ သံုးသန္းေက်ာ္ ႏိုင္ငံျခားကို တင္ပို႔ေရာင္းခ်ႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ ယခုအခါ တန္ခ်ိန္တစ္သန္းေတာင္ အႏိုင္ႏိုင္ျဖစ္ေနေၾကာင္း Reuters မွာဖတ္ရပါတယ္။ အဓိကအေၾကာင္းရင္းေတြက ဆိပ္ကမ္းညံ့ဖ်င္းမႈ၊ အစိုးရနဲ႔ အေပါင္းပါမ်ားက အုပ္စိုးမႈ၊ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ အစရွိတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအမ်ားစုမွာ ရာသီဥတုဆိုး႐ြားမႈေၾကာင့္ ဆန္ဝယ္ယူလိုမႈ မ်ားျပားေပမယ့္ ေဈးကြက္မွာလည္း အိမ္နီးခ်င္းထိုင္းနဲ႔ အိႏၵိယႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ၿပိဳင္ေနရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဆန္အထြက္ႏႈန္းက ထိုင္းနဲ႔အတူတူ တစ္ႏွစ္ကို တန္ခ်ိန္ သန္းသံုးဆယ္ ထြက္ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ထိုင္းက တစ္ႏွစ္ကို တန္ခ်ိန္ ဆယ္သန္းေရာင္းခ်ႏိုင္တယ္ - ျမန္မာက အထက္မွာဆိုခဲ့တဲ့အတိုင္း တစ္သန္းေတာင္ အႏိုင္ႏိုင္ေရာင္းေနရပါတယ္။ အဓိကျပႆနာက logistics နဲ႔ ဆိပ္ကမ္းဝန္ေဆာင္မႈ ပါပဲ။ ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္းက ဆန္တန္ခ်ိန္ သံုးေသာင္းမွငါးေသာင္း ႏိုင္ငံျခားကိုတင္ပို႔ဖို႔ တစ္လအခ်ိန္ယူရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက စာရင္းဇယား အတိအက်မရွိတဲ့ျပႆနာ။ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ လယ္သမားမ်ားအတြက္ ဆန္စပါးစိုက္ရင္ ရလာမယ့္ အက်ိဳးအျမတ္ နည္းပါးမႈေၾကာင့္ ဆန္စပါးမစိုက္ခ်င္ၾကေတာ့တာနဲ႔ လယ္ယာေျမပိုင္ဆိုင္မႈ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ဟိုတစ္ေလာက ကိုဖိုးျဖဴဦးေဆာင္တဲ့ လယ္ယာေျမပိုင္ဆိုင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရန္ကုန္မွာ လယ္သမားဆႏၵျပမႈတစ္ခု ျဖစ္လိုက္ပါေသးတယ္။ အဲဒီကိစၥကို အစိုးရက ေျပလည္ေအာင္ မေျဖရွင္းေသးဘူးနဲ႔ တူပါတယ္။ care2 မွာ အဲဒီကိစၥကို တရားမွ်မွ်တတ ေျဖရွင္းေပးဖို႔ လက္မွတ္ထိုးေတာင္းဆိုေနၾကတာ ေတြ႕မိပါတယ္။ ဒီေတာ့ အစိုးရအေနနဲ႔ အေရးႀကီးတဲ့ ပို႔ကုန္ျဖစ္တဲ့ ဆန္ကို သူမ်ားႏိုင္ငံေတြလို တင္ပို႔ေရာင္းခ်ခ်င္ရင္ ဒီျပႆနာေတြကို အရင္ဆံုး ေျဖရွင္းေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအေၾကာင္း ဆက္ေျပာရရင္ .. ဟိုတစ္ခါ ကြ်န္ေတာ္ေရးခဲ့သလိုပါပဲ အခုရန္ကုန္မွာ ေျမေဈးေတြ ေျမာက္စျပဳေနတာကို Reuters မွာဖတ္ရပါတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္က ကိုလိုနီေခတ္ အေဆာက္အဦ အေဟာင္းတစ္ခုအတြက္ ေဒၚလာ တစ္သန္းခြဲကေန အခု တစ္သန္းရွစ္သိန္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာ ေနရာခ်ဖို႔ ႀကိဳးစားေနသူ အမ်ားစုကေတာ့ အာရွႏိုင္ငံမ်ားပါပဲ။ ဂ်ာမန္ေတြလည္း အေတာ္ေျခ႐ႈပ္ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ ေဟာ္တယ္လုပ္ငန္း၊ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြကို မ်က္စိက်ေနပံုပါပဲ။ Exxon Mobil, Coca-Cola အစရွိတဲ့ အေမရိကန္ကုမၸဏီႀကီးမ်ားကေတာ့ ]]သင့္ေလ်ာ္မယ့္အခ်ိန္}}ကို ေစာင့္ေနဆဲပါ။ ဘာပဲေျပာေျပာ လာမယ့္ႏွစ္မွာေတာ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအသစ္ အေတာ္မ်ားမ်ား ျမင္ၾကရမယ္ထင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ဝင္လာတာနဲ႔အမွ် ျပည္တြင္းက လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္လည္း ယွဥ္ၿပိဳင္မႈေတြ ရွိလာေတာ့မွာပါ။ လိုလားသူမ်ားရွိသလို၊ မလိုလားသူမ်ားလည္း ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ အခုကို .. ျမန္မာျပည္ဟာ အျခားႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္လိုက္ရင္ အေတာ္ေလးေခတ္ေနာက္က်ေနေတာ့ ႏိုင္ငံျခားက ယွဥ္ၿပိဳင္သူေတြဝင္လာရင္ သူတို႔နဲ႔မယွဥ္ႏိုင္လို႔ ေနာက္ဆံုးက် သူတို႔ဝန္ထမ္းျဖစ္သြားမွာကို ေဝဖန္ထားတာ WSJ မွာ ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔ အားလံုးအတြက္ ရွဥ့္လည္းေလွ်ာက္သာ၊ ပ်ားလည္းစြဲသာဖို႔ ထင္သာျမင္သာ၊ ခိုင္မာတဲ့ဥပေဒ ျပဌါန္းဖို႔လိုတယ္လို႔ ျမင္မိပါေၾကာင္း .. ။

ခင္မင္စြာျဖင့္

ေမာင္သစ္စိမ္း(MMCP)