ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႕ လူသားမ်ဳိးႏြယ္ေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္ ျပစ္မႈေတြကုိ စုံစမ္းေဖာ္ထုတ္ေပးဖုိ႔ ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ ေကာ္မရွင္တရပ္ ဖြဲ႔စည္းဖုိ႔ကိစၥကုိ သမၼတ အုိဘားမား အစုိးရက ေထာက္ခံဖုိ႔ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၃၂ ေယာက္က စာေရးသားေတာင္းဆုိလုိက္တဲ့အေပၚ ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားသူေတြက ေထာက္ခံ ႀကိဳဆုိလုိက္ၾကပါတယ္။ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၃၂ ေယာက္က ေသာၾကာေန႔မွာ အဲဒီစာကုိ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ကုိ ေရးသား ေပးပုိ႔ခဲ့ၾကတာပါ။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ဆက္သြယ္ စုံစမ္းထားတဲ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာစစ္အစုိးရ က်ဴးလြန္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈေတြကုိ စုံစမ္း စစ္ေဆးေပးဖုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြက ေတာင္းဆုိေနတာေတာ့ ၾကာပါၿပီ။
နယ္စပ္ေဒသေတြအပါအ၀င္ ျမန္မာျပည္ႏုိင္ငံအတြင္း စစ္အစုိးရက က်ဴးလြန္ေနတဲ့ အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြဟာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ ေျမာက္တယ္လုိ႔ ထုိင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ အေျခစုိက္ ျမန္မာ့အေရးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ကရင္ျပည္နယ္မွာ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့တဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြေပါ့ဗ်ာ၊ ရြာလံုးကၽြတ္ မီးရွိဳ႕တာတို႔၊ ရြာေတြ အတင္းအဓမၼ ေရႊ႕ေျပာင္းတဲ့ ကိစၥေတြက ေျပာရမယ္ဆိုရင္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ ေျမာက္တဲ့ ကိစၥေတြပါ။ ေနာက္တခုက ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို မေတာ္မတရား လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥေတြ အမ်ားႀကီး ရွိထားတယ္ေပါ့ေလ။ ဒါေတြကေတာ့ ေျမာက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ ေျပာရင္ေတာ့ လက္ရွိမွာ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားမွာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လုပ္ထားတဲ့ကိစၥေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရွိေနေတာ့ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ ၿခံဳေျပာရင္ေတာ့ ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာလဲ ဆိုတာ ေျပာဖို႔ေတာ့ ခက္ပါတယ္။”
ဒါေၾကာင့္လဲ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္အမ်ားစုက အခုလုိ တက္တက္ႂကြႂကြ ေတာင္းဆုိလုိက္တာဟာ ေကာင္းတဲ့လကၡဏာ ျဖစ္တယ္လို႔ AHRC အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ေရွ႕ေန ဦးမင္းလြင္ဦးက သုံးသပ္ပါတယ္။
“အခု အဲဒီလိုမ်ိဳး အေမရိကန္ႏုိင္ငံကေနၿပီးေတာ့ တက္တက္ၾကြၾကြနဲ႔ ဆီနိတ္တာေတြ ၃၂ ဦး ကိုယ္တိုင္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ လူသားခ်င္း မစာနာမႈေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ အားလံုးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကပဲ ျဖစ္ပါေစ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီကပဲျဖစ္ေစ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔မယ္ ဆိုတဲ့ကိစၥက ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းတဲ့ကိစၥေတြလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ျမင္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ယခင္က အေမရိကန္ကိုယ္တိုင္က အဲဒီလိုမ်ိဳး တက္တက္ၾကြၾကြ မရွိခဲ့လို႔ ၾကံ့ၾကာေနခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။”
HREIB လူ႔အခြင့္အေရး ပညာေပးအဖြဲ႔ ျမန္မာျပည္က ညြန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္း ကလည္း အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၃၂ ေယာက္ရဲ႕ ေတာင္းဆုိခ်က္ကုိ ေထာက္ခံလုိက္ၿပီး အခုလုိ ျမန္မာျပည္အတြက္ လူ႔အခြင့္အေရး စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔သင့္တာ ၾကာၿပီလုိ႔ ဆူဒန္ႏုိင္ငံ ဒါေဖာ္ေဒသမွာျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အေျခအေနေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ သုံးသပ္ျပပါတယ္။
“အခုလိုမ်ိဳး အထူး စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ဖို႔က ျမန္မာျပည္မွာ လုပ္သင့္တာ ၾကာပါၿပီ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဆူဒန္ႏုိင္ငံတုန္းက ျဖစ္ခဲ့သလို လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈေတြ ပံုစံမ်ိဳးေတြ၊ ေနာက္တခါ စစ္ပြဲဆိုင္ရာ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္တဲ့ အေထာက္အထားေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ တုိင္းရင္းသား ေဒသတြင္းမွာ ေက်းရြာေတြကို ေျပာင္းေရႊ႕တာေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေစာ္ကားေႏွာက္ယွက္တာေတြ၊ ကေလးသူငယ္ေတြကို စစ္မႈထမ္းခိုင္းေနတဲ့အခ်က္ေတြက ဆူဒန္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနထက္ မဆိုးရင္ေတာင္မွ အဲဒီေလာက္ အေျခအေနအထိ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာဆုိရင္ မစၥတာ ကင္တားနားလည္း လာၿပီးေတာ့ ေလ့လာစံုစမ္းၿပီးေတာ့ ေကာ္မရွင္ကိစၥကို သူ႔အေနနဲ႔ စံုစမ္းဖို႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ရွိတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး အခ်က္အလက္ေတြ ေတာင္းဆိုေနယံုတင္ မကဘဲနဲ႔ ဒီအခ်က္အလက္ေတြကို တကယ္ က်ဴးလြန္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ သက္ေသ အေထာက္အထားေတြ ျပဖို႔က က်ေနာ္တို႔မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀ စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ က်ေနာ္တို႔ စုေဆာင္းထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြက သက္ေသျပေနပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာမ်ိဳး ျဖစ္ဖို႔အတြက္က က်ေနာ္တို႔ မျဖစ္မေန လိုအပ္တဲ့အရာတခုလို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။”
ဒါေပမယ့္ ဒီကိစၥဟာ ေနာက္ဆုံး အေရးယူမႈအဆင့္ထိေရာက္လာဖုိ႔ အခ်ိန္ အေတာ္ယူရဦးမွာ ျဖစ္ၿပီး လုံၿခံဳေရးေကာင္စီ အၿမဲတမ္း အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္တဲ့ တရုတ္နဲ႔ ရုရွားႏုိင္ငံတုိ႔ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈလည္း လုိအပ္တယ္လို႔ အာရွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္က ဦးမင္းလြင္ဦးက ဆုိပါတယ္။
“ဒီကိစၥကေတာ့ ေနာက္ဆံုး အျမင့္ဆံုး အေရးယူႏုိင္ဖို႔အဆင့္အထိ ျဖစ္လာဖို႔ေတာင္မွ အနည္းဆံုး ၇ ႏွစ္ေလာက္ ၾကာဦးမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တခါ ႏိုင္ငံတကာကေနၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥကို ေထာက္ခံဖုိ႔ဆိုတာကလဲ က်ေနာ္တို႔ ရုရွားရယ္၊ တရုတ္ရယ္က ပူးေပါင္းပါ၀င္ၿပီးေတာ့ ေထာက္ခံမွသာလ်င္ ဒီကိစၥက ျဖစ္ဦးမွာျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အေမရိကန္ ပါလာတဲ့အတြက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အားရွိတာေတာ့ မွန္တယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ေစာေစာကေျပာသလို ျဖစ္ႏုိင္တဲ့အေျခအေနက တရုတ္န႔ဲ ရုရွား ႏွစ္ႏုိင္ငံ ခံေနေသးတဲ့အတြက္ ဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာျဖစ္တယ္။ အလြန္ဆံုး ျဖစ္လာႏိုင္တာကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာရွင္ေတြ အတြက္ ေနာက္ဆံုး က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြအေပၚမွာ ခံုရံုးဖြဲ႔ စစ္ေဆးစီရင္ဖို႔ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့အထိေလာက္ပဲ ေရာက္ဦးမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က ေမွ်ာ္လင့္တယ္။”
အခု အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ၃၂ ေယာက္ ေပးပုိ႔ခဲ့တဲ့ စာထဲမွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔ ဖိအာေးပးမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔စည္းမယ့္ကိစၥကုိ ေထာက္ခံတာဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ တရားဥပေဒ စုိးမုိးေရးတုိ႔အတြက္ အေမရိကန္က အခုိင္အမာ စိတ္ပုိင္းျဖတ္ထားတယ္ ဆုိတာသိေအာင္ စစ္အစုိးရကုိ ထင္ထင္ရွားရွား ျပသရာ ေရာက္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ (VOA)
0 comments:
Post a Comment
လာေရာက္လည္ပတ္ၾကေသာ မိတ္ေဆြတို႕ရဲ႕အျမင္မ်ားလည္း ေရးႏိုင္ပါတယ္