0 ယန္စီမွ ဧရာ၀တီ သို့ …(ေနသြင္)

တရုတ္ျပည္က ေရကာတာေတြကို ေပါက္ကြဲခါနီး ခ်ိန္ကုိက္ဗံုးလုိ႕တင္စားၾကပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ တရုတ္ျပည္က ေရကာတာေပါင္း ၄ ေသာင္းဟာ က်ိဳးေပါက္ေတာ့မယ့္ အေျခအေနနဲ့ ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။ တရုတ္ျပည္က ၿမိဳ႕ႀကီးေတြရဲ့ ၄ ပံု ၁ ပံုဟာ အဲဒီ ေရကာတာေတြရဲ့ ေအာက္ပိုင္းမွာ ရွိေနၾကပါတယ္။ ၁၉၅၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြက စလုိ႕တရုတ္ျပည္မွာ ႏွစ္စဉ္ႏွစ္တုိင္း ေရကာတာ ၆၅ ခုဟာ ပံုမွန္က်ုိဳးေပါက္ေနပါတယ္။

ယန္စီျမစ္ေပၚမွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ျမစ္က်ဉ္းသံုးသြယ္ ေရကာတာ

၁၉၇၅ ခုႏွစ္တုန္းက ဟီနန္းျပည္နယ္ထဲက ဇူမာဒီယံ ေရကာတာ က်ုိဳးေပါက္သြားတဲ့ အတြက္ လူေပါင္း ၂ သိန္း ၆ ေသာင္း ေသဆံုးခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ လူေပါင္း ၁၄၅,၀၀၀ လည္း ေနာက္ဆက္တြဲ ကူးစက္ေရာဂါေတြနဲ႕အငတ္ေဘးေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရဖူးပါတယ္။ တရုတ္ျပည္က ေရကာတာေတြေၾကာင့္ လူေပါင္း ၂၃ သန္း ေနရပ္ေတြကေန စြန့္ခြာခဲ့ရပါတယ္။ လူေပါင္း ၈ ေသာင္း ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ ၂၀၀၈ စီခြ်မ္း ငလ်င္ျဖစ္ရတာ ဇီပင္ပူ ေရကာတာ (Zipingpu Dam) ေၾကာင့္လို့ ဆုိတဲ့ သိပၸံနည္းက် အေထာက္အထားေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အခု ျမန္မာျပည္မွာ တည္ေဆာက္မယ့္ ျမစ္ဆံု ေရကာတာ စီမံကိန္းဟာ ငလ်င္ေက်ာကို ဆြေပးသလို ျဖစ္မယ္လုိ့ ပညာရွင္ေတြက ေထာက္ျပ ေနၾကတာပါ။

ေရကာတာ တည္ေဆာက္တဲ့ နည္းပညာအရာမွာ တရုတ္ေတြ ဂုဏ္ယူေလ့ရွိတဲ့ ကမၻာေပၚက အႀကီးဆံုးေရကာတာဟာ တရုတ္ျပည္မွာ တည္ရွိပါတယ္။ ယန္စီျမစ္ေပၚမွာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ (Three Gorges Dam) ျမစ္က်ဉ္းသံုးသြယ္ ေရကာတာႀကီးပါ။ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား မဂၢါ၀ပ္ ၁၈,၀၀၀ ထုတ္လုပ္ၿပီး ဧရာ၀တီျမစ္ေပၚမွာ တရုတ္ကုမၸဏီက တည္ေဆာက္ေနတဲ့ ျမစ္ဆံုေရအား လွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းနဲ့ နိႈင္းယွဉ္ရင္ ၃ ဆပိုပါတယ္။ ျမစ္ခ်င္းယွဉ္ရင္လည္း ယန္စီျမစ္ကေတာ့ အာရွက အရွည္ဆံုးျမစ္ျဖစ္ၿပီး၊ မိုင္ေပါင္း ၃၉၀၀ ေက်ာ္ ရွည္လ်ားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္က မုိင္ေပါင္း ၁၃၀၀ ရွည္လ်ားတဲ့အတြက္ ယန္စီျမစ္က၊ ဧရာ၀တီထက္ ၃ ဆပို ရွည္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ယန္စီျမစ္ေပၚက ျမစ္က်ဉ္းသံုးသြယ္ေရကာတာေၾကာင့္ ေလာေလာဆယ္ ခံစားေနရတဲ့ ဆုိးက်ုိးေတြဟာ ဧရာ၀တီျမစ္ေပၚမွာ ျမစ္ဆံုေရကာတာ တည္ေဆာက္ၿပီးရင္ ၾကံဳရမယ့္ ဆိုးက်ုိဳးေတြပဲလို့ ယူဆလို႕ရ နိုင္ပါတယ္။

ယန္စီ ေရကာတာဟာ တရုတ္လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား လိုအပ္ခ်က္ရဲ့ ၂ ရာခုိင္နႈန္းကို ထုတ္လုပ္ၿပီး တႏွစ္မွာ ေက်ာက္မီးေသြး တန္ခ်ိန္ သန္း ၃၀ ကို အစားထုိး ေပးနုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူမႈေရး၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္၊ ပထ၀ီဆုိင္ရာ၊ ဘ႑ာေရး ကုန္က်မႈေတြက်ေတာ့ ယံုနုိင္စရာေတာင္ မရွိပါဘူး။ ေလာေလာဆယ္ ယန္စီျမစ္ေပၚက ျမစ္​က်ဥ္းသံုးသြယ္ေရကာတာေၾကာင့္

၁။ ၿမိဳ႕ႀကီး ၁၃ၿမိဳ႕၊ ၿမိဳ႕ငယ္ ၁၄၀၊ ရြာေပါင္း ၁၃၅၀ ေရနစ္ျမဳပ္ၿပီး လူေပါင္း ၁ သန္း ၂ သိန္း ေနရပ္စြန့္ခြာခဲ့ရပါတယ္။ အစိုးရက ကတိေတြ အထပ္ထပ္ေပးေပမယ့္ ေျပာင္းေရႊ႕ရသူေတြဟာ နစ္နာေၾကးေတြ အလိမ္ခံ၊ အလုပ္လက္မဲ့၊ ေျမယာမဲ့ဘ၀ ေရာက္ၾကပါတယ္။ ၿမိဳ႕သစ္ေတြ တည္ေပမယ့္ တခ်ုိဳ႕ပဲ အေျခတက် ျပန္ျဖစ္ၿပီး အလုပ္လက္မဲ့ဘ၀၊ ဆင္းရဲမြဲေတတဲ့ အေျခအေန ေရာက္ရသူေတြလည္း မနည္းပါဘူး။

၂။ ေရကာတာေၾကာင့္ အာရွရဲ့ အရွည္ဆံုးျမစ္ ယန္စီရဲ့ ေဂဟစနစ္ အႀကီးအက်ယ္ ပ်က္ယြင္းသြားခ့ဲပါတယ္။ အရင္တုန္းက အရွိန္အဟုန္နဲ့ စီးဆင္းခဲ့ဖူးတဲ့ ယန္စီျမစ္ဟာ ေရေသျမစ္ တစင္းလို ျဖစ္လာၿပီး အမိႈက္ေတြ၊ ဒုိက္ေတြ၊ အဆိပ္ေရေမွာ္ေတြ ေပါက္ေရာက္ရာ ျမစ္ႀကီး ျဖစ္လာပါတယ္။ ငါးေတြ ကူးသန္းမႈ မရွိေတာ့တာေၾကာင့္ စီးပြားျဖစ္ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းေတြ က်ဆင္းသြားပါတယ္။ ယန္စီ လင္းပိုင္ (လပုိင္) ေတြ မ်ိဳးတံုးေပ်ာက္ကြယ္သြားသလို တျခား ေရသတၲ၀ါ မ်ုိဳးစိတ္ေတြလည္း မ်ိဳးတံုးေတာ့မယ့္ အေျခအေနနဲ့ ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။

၃။ ေရကာတာက စီးက်တဲ့ ေရအရွိန္ေၾကာင့္ ယန္စီ ေတာင္ေက်ာ တေလွ်ာက္မွာ ဆင္ေျခေလ်ာေတြ ၿပိုက်ကုန္ပါတယ္။ မၾကာခဏ ေျမၿပိုတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရကာတာ ရွိတဲ့ ေဒသရဲ့ တ၀က္ေလာက္မွာ ေျမၿပိဳတာေတြ ျဖစ္ေနၿပီး ေနာက္ထပ္ လူေပါင္း ၃ သိန္း ေျပာင္းေရႊ့ရဖို႕ရွိေနပါတယ္၊

၄။ ယန္စီျမစ္ဟာ ႏွစ္စဉ္ နုန္းတန္ သန္း ၅၀၀ ျမစ္ေအာက္ပုိင္းကို ပို့ခ်ပါတယ္။ အခုေတာ့ ေရစီးနႈန္းက်သြားၿပီး နုန္းေျမေတြ ယန္စီ ျမစ္၀ွမ္းေဒသကို မပို႕ခ်ေတာ့ပါဘူး။ အက်ုိဳးဆက္အျဖစ္ ႏွစ္စဉ္ ကမ္းရိုးတန္းေဒသ ၄ စတုရန္း ကီလိုမီတာ ေရတုိက္စားခံေနရပါတယ္။ ျမစ္၀ွမ္းေဒသ ကြ်ံသြားၿပီး ပင္လယ္ေရ ၀င္ေရာက္လာတာေၾကာင့္ စုိက္ပ်ုိးေရးႏွင့္ ေသာက္သံုးေရကို ထိခုိက္ေနပါတယ္။ ျမစ္ထဲမွာ အာဟာရဓာတ္ေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားတဲ့အတြက္ ကမ္းေျခက ငါးေတြရဲ့ အသက္ရွင္မႈကိုလည္း ထိခုိက္ေစျပန္ပါတယ္။

ဒါဟာ ျမစ္​က်ဥ္းသံုးသြယ္ေရကာတာ စတင္လည္ပတ္တဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က တြက္ရင္ ၃ ႏွစ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။

ဒါက တပုိင္းျဖစ္ပါတယ္။ တဘက္က ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ တရုတ္ျပည္ဟာ ကမၻာေပၚမွာ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕အမ်ားဆံုး ထုတ္လႊင့္တဲ့ နုိင္ငံျဖစ္လာပါတယ္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ကိုပင္ေဟဂင္ ရာသီဥတုထိပ္သီးညီလာခံမွာ တရုတ္အစိုးရက ကာဗြန္သိပ္သည္းဆ (ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ ထုတ္လႊင့္တာ) ကို ၂၀၂၀ ႏွစ္က်ရင္ ၄၀ ရာခုိင္နႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ဖို့ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကတိကို တည္ဖုိ့ တရုတ္အစိုးရအတြက္ လာမယ့္ ၅ ႏွစ္အတြင္းမွာ ၁၄၀ ဂစ္ဂါ၀ပ္ ထုတ္လုပ္ေပးနိုင္မယ့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္စက္ရံုေတြ လုိအပ္လာပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာ တရုတ္ဟာ ေရကာတာေတြေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္းနုိင္ငံေတြနဲ့ ရန္ျဖစ္ေနရပါတယ္။ မဲေခါင္ျမစ္ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္နုိင္္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ထုိင္း၊ လာအုိ၊ ကေမၻာဒီယား၊ ဗီယက္နမ္တို့က ျမစ္ထက္ပိုင္းက တရုတ္ေရကာတာ ၁၁ ခုမွာ ေရေတြ အဆမတန္ ပိတ္ေလွာင္တာေၾကာင့္ ျမစ္ေအာက္ပိုင္းေဒသေတြမွာ ေရနည္းသြားတာကို မေက်မနပ္ ကန့္ကြက္ေနၾကပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနၾကားကပဲ တရုတ္က သူ့ နုိင္ငံေတာင္ပိုင္းက ယူနန္ျပည္နယ္ထဲမွာ ေရကာ ၈ ခုကို ဆက္ေဆာက္ေနၿပီး ၄ ခုက ၿပီးေနၿပီလို့ သိရပါတယ္။ မဲေခါင္ေဒသ နုိင္ငံေတြကလည္း သူတို့ နယ္စပ္နားက အဲဒီေရကာတာေတြကို မေဆာက္ဖုိ့ အျပတ္ဆန္႕က်င္ေနၾကပါတယ္။

ဒီအေျခအေန ေနာက္ခံမွာ ျမန္မာျပည္မွာ ျမစ္ဆံုေရကာတာတည္ေဆာက္ဖုိ့ ျဖစ္လာတာပါပဲ။ ျမစ္ဆံုေရကာတာႀကီး ၿပီးသြားရင္ ကမၻာမွာ ဆဌမေျမာက္ အႀကီးဆံုး ေရကာတာ ျဖစ္လာမွာပါ။ ျမစ္ဆံုေရကာတာအရြယ္ ေရကာတာေတြ ကမၻာမွာ အေမရိကားႏွင့္ ရုရွမွာပဲ ရွိတာပါ။ ဖြ႕ံၿဖိုးတိုးတက္မႈႏွင့္ နည္းပညာ အရာမွာ ျမန္မာျပည္နဲ႕ဆီႏွင့္ ေရလို ကြာဟာေနတဲ့ နုိင္ငံေတြပါ။ တရုတ္နုိင္ငံကေတာ့ သူ့အေျခအေန၊ လူဦးေရသန္း ၁၃၀၀ ရဲ့ လိုအပ္ခ်က္၊ သူ့အက်ုိးစီးပြားႏွင့္သူမုိ့လို ဘာမွ ေျပာစရာ မရွိပါဘူး။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ုိးမွာ ျမန္မာျပည္က နုိင္ငံအႀကီးအကဲ ဆုိသူေတြက မိမိနုိင္ငံ ပုိင္နက္ထဲက၊ နုိင္ငံရဲ့ အဓိက အသက္ေသြးေက်ာလည္းျဖစ္၊ အစဉ္အလာႀကီးလွတဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္ကိုမွာ တရုတ္လက္ထဲ ၀ကြက္အပ္ဖို့ စီစဉ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ့ေတြၾကားက ဆက္ဆံေရးဟာ ေဆြမ်ုိဳးေပါက္ေဖာ္ ဆက္ဆံေရး ထက္ေတာင္ ေက်ာ္သြားၿပီလားလို႕ေတြးစရာ ျဖစ္လာပါတယ္။

အဲဒီစီမံကိန္းကေန ထြက္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ အားလံုးနီးပါးကို တရုတ္ကို ေရာင္းရင္၊ ျမန္မာအစိုးရက ႏွစ္စဉ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၅၀၀ ရမယ္လို့ ခန့္မွန္းၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုလည္း ျမန္မာျပည္ကေန သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕လို သယံဇာတေတြ၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာေတြ ထုတ္ေရာင္းေနေပမယ့္ လူထုဘ၀ေတြ ဘာတခုမွ ထူးျခား ေျပာင္းလဲသြားတာ မေတြ႕ခဲ့ရပါဘူး။

တုိင္းသူျပည္သား အမ်ားစုကေတာ့ ဆင္းရဲတြင္းထဲက မတက္နုိင္ေသးပါဘူး။ ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီးကို ေရာင္းစားလို႕ရမယ့္ေငြကိုလည္း ျပည္သူလူထုက ေမွ်ာ္လင့္ေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီစီမံကိန္းကို စမယ္ဆုိတဲ့ အခ်ိန္တုန္းကလည္း ျပည္သူလူထုကို အသိမေပးခဲ့ပါဘူး။ တဖက္မွာ တရုတ္ကုမၸဏီေတြေရာ၊ တရုတ္အစိုးရ ကိုယ္တုိင္ပါ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းေတြမွာ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈနဲ့ ပတ္သက္လို႕သူ့ျပည္တြင္းမွာေရာ၊ အာရွ၊ အာဖရိကမွာပါ နာမည္မေကာင္းပါဘူး။

ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ဧရာ၀တီျမစ္ဖ်ားမွာ တည္ေဆာက္မယ့္ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္းက ျဖစ္လာမယ့္ ဆုိးက်ုိးေတြကို တရုတ္ျမန္မာ ပညာရွင္ေတြကလည္း ေထာက္ျပထားၿပီး ဆက္မလုပ္ဖို့ ေတာင္းဆုိ ထားၾကပါၿပီး၊ ေရတုိမွာေရာ၊ ေရရွည္မွာပါ ဘာမွ အက်ုိးျပုစရာ မရွိဘူးဆုိတာ သက္ေသေတြ ေနရာတကာမွာ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။

ဒီအေျခအေန အရပ္ရပ္ကို မစူးစမ္းဘဲ အာဏာပိုင္ေတြက ေရကာတာကို ေဆာက္လုပ္ဖို့ သေဘာတူခဲ့တာပါ။ အခုလည္း ကခ်င္ျပည္နယ္က တုိက္ပြဲေတြၾကား၊ ကန္႕ကြက္ေနတဲ့ ၾကားကပဲ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို တရုတ္ကုမၸဏီက ဆက္ၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနတယ္လို့ သိရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘာမွ အသံုးမက်တဲ့ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္းကို ေရွ့ဆက္တုိးလို႕မရေအာင္ သက္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူေတြကို တြန္းတြန္းတုိက္တိုက္ တိုက္တြန္းဖို့၊ တုိက္တြန္းတဲ့နည္းနဲ႕မရရင္ ရတဲ့နည္းနဲ့ လံုး၀ရပ္သြားေအာင္ ဖ်က္ၾကဖို႕ဘဲ ျပည္သူေတြအတြက္ ေရြးစရာ က်န္ပါေတာ့တယ္။

ဒီတခါ လူထုက အေလွ်ာ့ေပးလုိက္ရင္ေတာ့ ဧရာ၀တီရဲ့ ေနာက္ဆံုးေန႕ေတြကို က်ေနာ္တို့ သက္တမ္းမွာပဲ ျမင္ေတြ႕ရဖြယ္ရွိတဲ့အေၾကာင္း တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။

http://burmese.dvb.no/archives/15058မွကူးယူေဖာ္ျပပါသည္၊