ျပည္ပစာနယ္ဇင္းေတြမွာေတာ့အဲဒီလိုုမဟုုတ္ပဲသူတိုု.ကိုုထမင္းေကြ်းလစာေပး ေငြေပးသူေတြက ျမန္မာျပည္သူေတြ ပရိတ္သတ္ေတြက တိုုက္ရိုုက္မဟုုတ္ပဲ ေငြ ခ်က္လက္မွတ္ ထုုတ္ေပးသူေတြက နိုုင္ငံျခားအစိုုးရေတြ နိုုင္ငံျခား အဖြဲ.အစည္းေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ ေငြေပးတဲ့ ထမင္းေက်ြးတဲ့ နိုုင္ငံျခားအစိုုးရေတြ နိုုင္ငံျခားအဖြဲ.အစည္းအႀကီးေတြ ကိုုပဲ လူထုုအက်ိဳးထက္ ဦးစားေပးေနသလိုု ျဖစ္ေနပါသည္။ Where there is an editorial independence in the exiled media??ျပည္တြင္းက သတင္းမီဒီယာေတြဟာ ျပည္ပက အသံလႊင့္ဌာနေတြ စာနယ္ဇင္းေတြနဲ. ယွဥ္ရင္ ပိုုၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ အယ္ဒီတာအာေဘာ္ရွိတယ္လိုု. ဆိုုနိုုင္ပါသည္။
စာေပစီစစ္ေရးေတြ ရွိေနေသာ္လည္း စာနယ္ဇင္းေတြအေနျဖင့္ ေရးသင့္ေရးထိုုက္ ေျပာသင့္ေျပာထိုုက္တာကိုု မခ်န္လပ္ပဲ ေျပာက် ေရးက် တင္ျပက်တာပါ။ ခြင့္ျပဳခ်က္မရလိုု. မတင္ျပရတာက တပိုုင္းပါ။ ဒါေပမယ့္ စာနယ္ဇင္းေတြ အယ္ဒီတာေတြအေနျဖင့္ စိတ္ထဲမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ. ဘယ္ ေငြရွင္ ေၾကးရွင္၏ ဖိအားကိုုမွ ေၾကာက္စရာ မရွိပဲ လန္.စရာမရွိပဲ ေရးရဲ ေျပာရဲတာကိုု ဆိုုခ်င္တာပါ။ ကိုုယ့္ေငြကိုုယ္ရွာၿပီး လုုပ္ေနၾကလိုု.ပါ။ သူမ်ားေပးတဲ့ ေငြနဲ. စာနယ္ဇင္းေတြ အသံလႊင့္တာေတြ လုုပ္တာမဟုုတ္ေတာ့ ပိုုၿပီး စိတ္ပိုုင္းဆိုုင္ရာမွာ လြတ္လပ္မႈရွိေနတာပါ။
ျပည္ပ အသံလႊင့္ဌာနေတြမွာ ဒီလိုုလုုပ္လိုု.မရပါ။ ေငြရွင္ေၾကးရွင္ အလွဴရွင္ေတြက သတ္မွတ္ ထားတဲ့ စံတြ စည္းကမ္းေတြကိုု ေက်ာ္လြန္လိုု. စိတ္ေခၚလိုု. အန္တုုၿပီး ေရးလိုု.မရပါ။ ေရးတာ နဲ. အလုုပ္ျပဳတ္သြားမယ္ အလုုပ္ထုုတ္ခံရနိုုင္တယ္ဆိုုတဲ့ အသိစိတ္ေတြေၾကာင့္ တကယ့္ တမ္းမွာ လြတ္လပ္တဲ့ အယ္ဒီတာ အာေဘာ္ေတြ မရွိပါ။
ျပည္တြင္းက ဂ်ာနယ္ေတြ သတင္းမီဒီယာေတြဟာ စာေစာင္ေရာင္းလိုု.ရတဲ့ေငြနဲ. ရပ္တည္တယ္။ ကိုုယ့္ရဲ့ ဂ်ာနယ္ကိုု သေဘာက်လိုု. လူၾကိဳက္မ်ား အဖတ္မ်ား ေစာင္ေရမ်ားလိုု. ေၾကာ္ၿငာအပ္တဲ့ေငြနဲ. ရပ္တည္တာပါ။ ေျပာရရင္ ကိုုယ့္ေငြကိုုယ္ရွာၿပီး ကိုုယ့္ေစ်းကြက္ ကိုုယ့္ပရိတ္သတ္ရဲ့ အားေပးမႈကိုု အေျခခံၿပီး ကိုုယ္ပိုုင္ လုုပ္ငန္းကိုု လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ. လုုပ္ေနတာျဖစ္ပါသည္။ ဒီေတာ့ ကိုုယ့္အလုုပ္ ကိုုယ့္ဂ်ာနယ္ ကိုုယ့္စီးပြား ကိုုယ္ပိုုင္ျဖစ္ေတာ့ အယ္ဒီတာအာေဘာ္ Editorial Policy ကလည္း ကိုုယ့္သေဘာအတိုုင္း ျဖစ္ပါသည္။ တျခား ဘယ္သူကမွ သတင္းခန္းအတြင္းက မဟုုတ္တဲ့လူ Anyone out side of News Room က အရိပ္မဲနဲ. ထိမ္းခ်ဳပ္တာမ်ိဳး မရွိပါ။
ျပည္ပ သတင္းဌာနေတြ အသံလႊင့္ဌာနေတြမွာ စာနယ္ဇင္းတခုု သတင္းမီဒီယာတခုု ရပ္တည္ လႈပ္ရွားနိုုင္ဖိုု. အဓိက လိုုအပ္တဲ့ေငြကိုု ကိုုယ့္ဘာသာကိုုယ္နဲ. ရွာရတာ မဟုုတ္ပဲ သူမ်ားက သနားလိုု. ေပးတဲ့ ေထာက္ပံ့ေငြ Projects Grants နဲ. ရပ္တည္ေနရတာပါ။ ျပည္ပ အသံလႊင့္ဌာနေတြအတြက္ ကုုန္က်စရိတ္ေတြ ၀န္ထမ္းလစာေတြ ခရီးစရိတ္ေတြ စသည့္ စသည့္ ကုုန္က်စရိတ္ေတြဟာ ကိုုယ့္နည္းကိုုယ့္ဟန္နဲ. ေငြရေအာင္ အသံလႊင့္အစီအစဥ္ေတြေတြကေန ေၾကာ္ညာေတြကေန စာေစာင္ေရာင္းလိုု. ရတာေတြ သိုု.မဟုုတ္ အစီအစဥ္ေတြကိုု လူေတြက ၾကိဳက္လိုု. Subscribe လုုပ္လိုု. Loyalty Fees ေပးၾကည့္လိုု. ရတဲ့ ေငြေတြနဲ. လည္ပတ္ေနတာမဟုုတ္ပဲ နိုုင္ငံျခားအစိုုးရေတြ၏ နိုုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးဌာန State Department or Foreign Office ရဲ့ အသံုုးစရိတ္အရလည္းေကာင္း နိုုင္ငံက အစိုုးရေတြကေန ေပးတဲ့ ေငြေတြကိုု နိုုင္ငံျခား NGOs ေတြက တဆင့္ခံေပးတဲ့ အကူအညီ ေထာက္ပံေငြေတြနဲ. လည္ပတ္ေနတာ ျဖစ္ပါသည္။
ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိ အသံလြင္ဌာနေတြမွာ လုုပ္ေနတဲ့ အၾကီးတန္းေရာ အငယ္တန္ေရာ ေျပာရရင္ ဌာနမွဴးေရာ ဒါရိုုက္တာေရာ လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမွဴးေရာ အားလံုုးဟာ ကိုုယ့္ အသံလႊင့္ဌာန လည္ပတ္နိုုင္ေရး ကုုန္က်စရိတ္ေတြ ရရွိၿပီး အျမတ္ထြက္ေအာင္ သိုု.မဟုုတ္ ရွိေနတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြကိုု လစာ ေပးနိုုင္ေအာင္ ေငြ၀င္ေငြရေအာင္အတြက္ ေစ်းကြက္လည္း ရွာဖိုု.မလိုု အေရာင္း ျမင့္တင္ဖိုု.လည္း မလိုု အေစာင္ေရ တိုုးဖိုု.လည္းမလိုု ေၾကာ္ညာေတြ ဆက္တိုုက္ ရေနဖိုု. အားထုုတ္ဖိုု. မလိုုပဲ--- ျမန္မာျပည္မွာ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိဘူး ဆိုုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ. ေျပာရရင္ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ့ မ်က္ႏွာနဲ. နာမည္ကိုု အသံုုးခ်ၿပီး Projects Grant ေတြ ဆက္ရေနတာပါ။
ဒါေၾကာင့္ အသံလႊင့္အစီအစဥ္ေကာင္းလိုု. လူၾကိဳက္မ်ားလိုု. ေၾကာ္ညာခေတြ မ်ားမ်ား ၀င္လာလိုု. အေစာင္ေရေတြ ေရာင္းရလိုု. ကိုုယ့္အစီအစဥ္ကိုု ၾကိဳက္လိုု. ေငြေပး ၾကည့္သူေတြ မ်ားလိုု. လက္ရွိ အသံလႊင့္ လုုပ္ငန္းေတြကိုု လည္ပတ္နိုုင္တာ လုုပ္နိုုင္တာ ၀န္ထမ္းေတြကိုု လစာ ေပးနိုုင္တာ မဟုုတ္ပဲ နိုုင္ငံေရးအေၾကာင္းျပခ်က္အရ နိုုင္ငံျခားအစိုုးရေတြက သူတိုု. အစိုုးရ၏ မူ၀ါဒလိုုအပ္ခ်က္ အထူးသျဖင့္ Soft- Power အတြက္ လႊမ္းမိုုး ထိမ္းခ်ဳပ္နိုုင္ေရး အစီအစဥ္အရ ေပးေနတဲ့ ေငြေတြနဲ. လည္ပတ္ေနတာ ျဖစ္ပါသည္။ ဒါေၾကာင့္ နိုုင္ငံျခား အစိုုးရ လက္ေအာက္ခံ နိုုင္ငံျခား အဖြဲ.အစည္းေတြ၏ လက္ေအာက္ခံ နိုုင္ငံျခား အစိုုးရေတြက ေပးတဲ့ ေငြနဲ. လည္ပတ္ေနရတဲ့ စာနယ္ဇင္းေတြ သတင္းဌာနေတြျဖစ္ေနတာမိုု. ဘယ္လိုု လုုပ္ၿပီးမွ လြတ္လပ္တဲ့ အယ္ဒီတာအာေဘာ္ဆိုုတာ မရွိနိုုင္ပါ မျဖစ္နိုုင္ပါ။
Centralized News Lines လုုပ္ၿပီး ဗဟိုုက ခ်ေပးတဲ့ သတင္းေတြကိုုပဲ ဒီေန.အတြက္ လြင့္ထုုတ္ရမည့္သတင္းေတြ အျဖစ္ သက္ဆိုုင္ရာ ဘာသာအလိုုက္ ဘာသာျပန္ၿပီး အသံလႊင့္ရတဲ့အဆင့္ပါ။
News Bulletin တခုုလံုုးကိုု ကိုုယ့္ေျခကိုုယ္လက္ ကိုုယ့္စိတ္တိုုင္းက်နဲ. ကိုုယ္လႊင့္ခ်င္တဲ့ သတင္းေတြ ကိုုယ္ဦးစားေပး ေဖာ္ျပ ေရွ.တန္းတင္ခ်င္တဲ့သတင္းေတြကိုု ကိုုယ္ၾကိဳက္သလိုုမ်ိဳး အယ္ဒီတာေတြက လုုပ္ခြင့္ရွိတာ မဟုုတ္ပဲ News and Current Affair ဌာနက ခ်ေပးလိုုက္တဲ့ ဒီေန.အတြက္ အေရးၾကီး ဦးစားေပး သတင္းေတြကိုုသာ ျမန္မာလိုု ဘာသာျပန္ဆိုုၿပီး လႊင့္ေပးရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာအသံလႊင့္ဌာနေတြမွာ စာနယ္ဇင္း သတင္းနည္းပညာ အတတ္ပညာေတြ Professional Journalism ပညာ မတတ္ပဲ နည္းနည္းေလာက္ ျမန္မာစာနဲ. အဂၤလိပ္စာ ေရးတတ္ ဖတ္တတ္ ဘာသာျပန္တတ္ရင္ေတာင္ အလုုပ္လုုပ္လိုု.ရေနတဲ့အဆင့္ပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျပည္ပ ေရာက္ေတြအၾကား သူလိုု ကိုုယ္လိုု လူေတြ သတင္းဌာနေတြမွာ အလုုပ္ရတာမိုု. ငါလည္း သူေလာက္ေတာ့ အဂၤလိပ္စာ တတ္တာပဲ သူလည္း စာနယ္ဇင္းသတင္းပညာ တတ္ထားတဲ့သူ အဲဒါနဲ. ဘြဲ.ရထားတဲ့သူမွ မဟုုတ္တာ ဌာနမွဴးနဲ. အဆင္ေျပရင္ အလုုပ္ရတာမိုု. အဲဒီအလုုပ္ကိုု ရဖိုု. တစ္ေတာင္ဆစ္ေတြ တြက္ခ်င္သူ ေျခကလန္.ထိုုးၿပီး ေနရာ ယူသူေတြ အမ်ားစားပဲ။ ဒါေၾကာင့္လည္း အသံလႊင့္ဌာနေတြမွာ အလုုပ္လုုပ္ေနသူေတြကလည္း တကယ့္လိုု.သာ ဒီအလုုပ္ ျပဳတ္သြားရင္ ငါလည္း သူမ်ားေတြလိုုပဲ စက္ရံုု အလုုပ္ရံုုေတြ စားေသာက္ဆိုုင္ေတြမွာ သြားၿပီး အလုုပ္ လုုပ္ရမယ္ ဒီေတာ့ ဒီအလုုပ္ေတာ့ အျပဳတ္မခံနိုုင္ဘူး---ဆိုုတဲ့ အသိစိတ္ ေၾကာက္စိတ္ေတြေၾကာင့္ ကိုုယ့္ကိုုယ္ကိုုယ္ ဆင္ဆာလုုပ္ၿပီး အလိုုက္အထိုုက္ လိုုက္လုုပ္ေနသူေတြလည္း အမ်ားအျပားပါ။ ဆင္ဆာဆိုုတာ အစိုုးရက သူမ်ားက ျဖတ္မွ ဆင္ဆာ မဟုုတ္ပဲ ကိုုယ့္ဘာသာကိုုယ္ ေၾကာက္ၿပီး စိုုးရိမ္ၿပီး ျဖတ္တာဟာလည္း ဆင္ဆာပဲ အဲဒါကိုု Self-Censorship လိုု. စာနယ္ဇင္းေလာကမွာ ေခၚပါသည္။
သိုု.ျဖစ္ပါ၍ လုုပ္ငန္းတခုုအတြက္ အဓိကက်တဲ့ လည္ပတ္ေငြ လိုုအပ္ခ်က္ ကုုန္က်ေငြေတြလည္း ရွာစရာမလိုု ၀န္ထမ္းေတြ လစာ ေပးစရာအတြက္လည္း စိတ္ မပူရပဲ သူမ်ားေပးတဲ့ အလကားေပးတဲ့ ေငြနဲ. စာနယ္ဇင္း သတင္းမီဒီယာကိုု လည္ပတ္ေနတာမိုု. ဘယ္လိုု လုုပ္ၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ အယ္ဒီတာအာေဘာ္ဆိုုတာ ရွိမွာလည္း။
ျပည္တြင္းက သတင္းမီဒီယာေတြ ဂ်ာနယ္ေတြကေတာ့ အဲဒီလိုု မဟုုတ္ပါ။ ကိုုယ့္ရဲ့ ဂ်ာနယ္ အရည္အေသြး ညံ့တာနဲ. လူေတြက ၀ယ္ဖတ္မွာ မဟုုတ္ပါ။ လူေတြ ၀ယ္မဖတ္တာနဲ. ၀င္ေငြ ထိခိုုက္တဲ့အျပင္ လူေတြ မဖတ္တဲ့ ဂ်ာနယ္ကိုုလည္း ဘယ္ စီးပြားေရး လုုပ္ငန္းရွင္က သူတိုု. ကုုန္ပစၥည္းေတြကိုု ေငြအကုုန္ခံၿပီး ေၾကာ္ညာ ထည့္မွာလည္း ဒီေတာ့ အေစာင္ေရ မ်ားမ်ား ေရာင္းခ်ဖိုု. ေၾကာ္ညာခ မ်ားမ်ား ၀င္ဖိုု. ဂ်ာနယ္ ကုုန္က်စရိတ္နဲ. ၀န္ထမ္းလစာေတြ မွန္မွန္ေပးဖိုု.အတြက္ ကိုုယ့္ ဂ်ာနယ္ ကိုုယ့္စာနယ္ဇင္း အရည္အခ်င္းနဲ. အရည္အေသြးေကာင္းဖိုု.ဆိုုတာ အလိုုလိုုကိုု ဖိအားေပးေနတဲ့ Driving Force ေမာင္းႏွင္အား ျဖစ္ေစပါသည္။ ဒီလိုု ဖိအားေပး ေမာင္းႏွင္အားမ်ိဳး ျပည္ပ အသံလႊင့္ဌာနက ဌာနမွဴးေတြမွာ ရွိစရာမလိုု။ ျမန္မာျပည္မွာ သူတိုု. အသံလႊင့္ဌာနေတြ လူဘယ္ႏွစ္ နားေထာက္သလဲ ၾကည့္လသဲဆိုုတာလည္း မ်က္မျမင္ ပုုဏၷားေတြ ခန္.မွန္းသလိုုပဲ တကယ္ေတာ့ ဘယ္သူမွ အတိအက် မေျပာနိုုင္ပါ။ အေနာက္နိုုင္ငံေတြမွာလိုု စနစ္တက်နဲ. သုုေတသနေတြ Survey and Poll ေတြကိုု လြတ္လပ္တဲ့အဖြဲ.အစည္းေတြက လုုပ္ထားတာမ်ိဳးမရွိပဲ ကိုုယ့္ဘာသာကိုုယ္ ခန္.မွန္းၿပီး ရမ္းေျပာရတဲ့အဆင့္ပဲ မဟုုတ္ပါလား။ ဘယ္မွာလည္း စနစ္တက်နဲ. လုုပ္ထားတဲ့ စစ္တမ္းေကာက္ယူခ်က္။
ဒါေၾကာင့္ ျပည္တြင္းက စာနယ္ဇင္းေတြ ဂ်ာနယ္ေတြဟာ လူထုုရဲ့ ပရိတ္သက္ရဲ့ တံုု.ျပန္မႈကိုု တိုုက္ရိုုက္ရွိေနတာမိုု. သူတိုု.ရဲ့ ေကာင္းခ်င္း ညံ့ခ်င္းဟာ သူတိုု.ရဲ့ လုုပ္ငန္းေတြကိုု တိုုက္ရိုုက္ ထိခိုုက္တာ အက်ိဳးအျမတ္ရွိတာေတြျဖစ္ေနတာမိုု. ပိုုၿပီးေတာ့ Editorial Independence ျဖစ္တယ္လိုု ဆိုုရတာပါ။ လူထုုနဲ. ပရိတ္သတ္က သူတိုု.ကုုိ ထမင္းေက်ြးသလိုု ေငြေပးေနတာမိုု. ပရိတ္သတ္နဲ. လူထုုအက်ိဳးကိုု အလိုုလိုု ဦးစားေပးရလိုု ျဖစ္ေစပါတယ္။
ျပည္ပ စာနယ္ဇင္းေတြမွာေတာ့ အဲဒီလိုု မဟုုတ္ပဲသူတိုု.ကိုုထမင္းေကြ်းလစာေပး ေငြေပးသူေတြက ျမန္မာျပည္သူေတြ ပရိတ္သတ္ေတြက တိုုက္ရိုုက္မဟုုတ္ပဲ ေငြ ခ်က္လက္မွတ္ ထုုတ္ေပးသူေတြက နိုုင္ငံျခားအစိုုးရေတြ နိုုင္ငံျခား အဖြဲ.အစည္းေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ ေငြေပးတဲ့ ထမင္းေက်ြးတဲ့ နိုုင္ငံျခားအစိုုးရေတြ နိုုင္ငံျခားအဖြဲ.အစည္းအက်ိုုးေတြကိုုပဲ လူထုုအက်ိဳးထက္ ဦးစားေပးေနသလိုု ျဖစ္ေနပါသည္။
အဲဒီေတာ့ ဘယ္လိုု လုုပ္ၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ အယ္ဒီတာအာေဘာ္ဆိုုတာ ျဖစ္မွာလည္း ရွိမွာလည္း ေငြေပးသူရဲ့ မ်က္ႏွာမဲကိုုပဲ ၾကည့္ေနရတာပဲ မဟုုတ္ပါလား
Where there is an editorial independence in the exiled media????
Udp Myanmar
0 comments:
Post a Comment
လာေရာက္လည္ပတ္ၾကေသာ မိတ္ေဆြတို႕ရဲ႕အျမင္မ်ားလည္း ေရးႏိုင္ပါတယ္