တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအတြက္ တစ္ခ်ိန္က ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးခဲ့ေသာ အေရွ႕ေတာင္အာရွသည္ အဆင္မေျပေသာ အခ်ိန္ေရာက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ အျငင္းပြားေနေသာကၽြန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ တ႐ုတ္အေပၚစိတ္ဆိုးမႈမ်ား၊ တစ္ခ်ိန္က စိတ္ခ်ရေသာ မဟာမိတ္ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းေလွ်ာက္ေနမႈမ်ား၊ ေဒသတြင္း အေမရိကန္၏စိတ္ဝင္စားမႈ အသစ္တစ္ဖန္ ျဖစ္လာမႈမ်ားရွိေနပါသည္။
Beijing အတြက္အေျခအေနမ်ား ေျပာင္းေနၿပီဆိုသည္ကုိ ၿပီးခဲ့သည့္အပတ္က ကေမာၻဒီးယားတြင္က်င္းပေသာ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ား ေတြ႕ဆံုမႈကို ႐ႈျမင္ျခင္းျဖင့္ သိႏိုင္ပါသည္။ မၾကာမီ ရာထူးမွ ဖယ္ေပးရေတာ့မည့္ တ႐ုတ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဝမ္က်ားေပါင္သည္ ေပ်ာ့ေျပာင္းသည့္ အသြင္ရွိ ေသာ္လည္း ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ကၽြန္းမ်ားကိစၥတြင္ ျပတ္ျပတ္သားသားတင္ျပလာမႈမ်ားကို ႀကံဳေတြ႕လာရပါသည္။ ကေမာၻဒီးယားက အဆိုပါ အျငင္း ပြားမႈတြင္ အေမရိကန္ကို ရည္ညႊန္းေသာ အျခားႏိုင္ငံတစ္ခုေခၚသြင္း မလာရန္အႀကံျပဳမႈကို ဖိလစ္ပိုင္၊ စကၤာပူႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို႔က စိတ္ဆိုးစြာ တုန္႔ျပန္ ခဲ့ၾကပါသည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွပင္ Barack Obama သည္ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ပထမဆံုးသြားေရာက္ေသာအေမရိကန္ သမၼတတစ္ဦးအျဖစ္ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္ မႈရွိေသာ ေဖာ္ေ႐ြေသာ အေမရိကန္အျဖစ္ျပသခဲ့ၿပီး တင္းမာမႈမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ရန္ေျပာဆိုခဲ့သည္။
Beijing သည္၎၏ပါဝါႀကီးထြားလာေရးအတြက္႐ုန္းကန္လွ်က္ရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္ကလည္း ေဒသတြင္းတြင္ တ႐ုတ္လႊမ္းမိုးမႈရွိေနျခင္းအား ျငင္းဆန္ခဲ့ၿပီး အျခားတိုင္းျပည္မ်ား
တ႐ုတ္လက္တြင္းမက်ေရာက္ရန္ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈရွိေရး အားေပးလွ်က္ ရွိပါသည္။
“အေမရိကန္၏အားေကာင္းစြာတည္ရွိမႈႏွင့္ စည္းကမ္းရွိၿပီး တည္ၿငိမ္ေသာ ဒီပလိုေမစီသည္ တ႐ုတ္၏ တစ္ဖက္သတ္ဆန္ေသာ ဖိအားေပးမႈထက္စာလွ်င္ ပို၍အားေကာင္းပါတယ္” ဟု ဝါရွင္တန္ D.C ရွိ မဟာဗ်ဴဟာ ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေလ့လာေရးေကာင္စီမွ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေလ့လာ ေရး ဥကၠဠ ernest Bower ကၾကာသာပေတးေန႔က မွတ္ခ်က္ျပဳေရးသားထားပါသည္။
Beijing သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္း အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ ျမင့္တက္လာေသာ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ႀကီးမားေသာေစ်းကြက္မ်ား ဆဲြေဆာင္၍ေကာင္းစြာ အက်ိဳးခံစားခဲ့ရေသာ္လည္း ယခုေျပာင္းလဲလာၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ အထက္ပါ ယခင္ အဆက္အသြယ္မ်ားကို ၾကည့္၍ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွတ႐ုတ္သြင္းကုန္မ်ား တိုးတက္လာေရးအတြက္ လြတ္လပ္ေသာကုန္သြယ္မႈ သေဘာတူညီခ်က္ တိုးခ်ဲ႕ရန္ ‘ဝမ္’ က ေဆြးေႏြးခဲ့ပါသည္။
တ႐ုတ္စီးပြားေရးဆဲြငင္မႈသည္ က်န္ရွိေနေသးေသာ္လည္း အၿပံဳးမ်ားကေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း Princeton တကၠသိုလ္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ ပါေမာကၡ Aaron Friedberg က ေျပာပါသည္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွ ဒီပလိုေမစီသည္ Beijing အတြက္ ကိစၥရပ္တစ္ခု ျဖစ္လာၿပီျဖစ္ပါသည္။ ဤေဒသသည္ သမိုင္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္ တ႐ုတ္၏ ဆဲြေဆာင္ထားႏိုင္ေသာ ေဒသျဖစ္ပါသည္။ အာဆီယံဆယ္ႏိုင္ငံသည္ သန္းေပါင္း (၆၀၀) ေသာတ႐ုတ္ျပည္သူမ်ားအတြက္ ပင္ရင္းေစ်းကြက္ႀကီး ျဖစ္ၿပီး အေရးပါေသာ သေဘၤာလမ္းေၾကာင္းမ်ားရွိကာ ငါး၊ေရနံ၊ဓါတ္ေငြ႕ႏွင့္ အျခားသတၱဳမ်ား ၾကြယ္ဝေသာ ပင္လယ္ျပင္လည္းရွိပါသည္။
Beijing သည္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္မွ ကၽြန္းမ်ားကိစၥတြင္ လက္ရဲဇက္ရဲေတာင္းဆို လာမႈေၾကာင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ Beijing ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ စတင္က်ဆင္းလာခဲ့ပါသည္။
ထိုသို႔ဆူညံစြာ အျငင္းပြားမႈသည္ အေမရိကန္အတြက္ လမ္းဖြင့္ေပးသလိုျဖစ္ရပါသည္။ အေမရိကန္သည္ အီရတ္တြင္ ပါဝင္ပတ္သက္မႈ အၿပီး တြင္ တ႐ုတ္၏စိန္ေခၚမႈမ်ားကို ျပန္လည္စစ္ေဆး လာပါသည္။ အေမရိကန္၏ဗဟိုျပဳမႈေျပာင္းလာျခင္းသည္ ေဒသတြင္း သံတမန္ေရးအရ အာ႐ံုျပဳမႈ အသစ္ျဖစ္ေစၿပီး စစ္ေရးဆိုင္ရာ အရင္းအျမစ္မ်ားအတြက္ပိုမို အာမခံခ်က္ ရွိလာပါသည္။
ပြတ္တိုင္မႈမ်ားမွာ ပို၍တိုးပြားလာသည့္သေဘာရွိပါသည္။ Beijing သည္ အျငင္းပြားေနေသာ ကၽြန္းမ်ား ပတ္လည္တြင္ ကင္းလွည့္မႈမ်ားတိုးခ်ဲ႕ၿပီး ပိုမိုရန္လိုလာရာ ၿပီးခဲ့သည့္ ေႏြရာသီက ဖိလစ္ပိုင္ႏွင့္ Sarborough သႏာၱေက်ာက္တန္းကိစၥ ရန္ပဲြကို ျဖစ္ေစခဲ့ပါသည္။ ၎ႏွင့္ေဝးကြာေသာေနရာရွိ ကၽြန္းမ်ားကိစၥတြင္လည္း ဂ်ပန္ႏွင့္ အျငင္းပြားမႈမ်ားျဖစ္လာရာ တ႐ုတ္၏နယ္ခ်ဲ႕မႈကို စိုးရိမ္လာရမႈ ျဖစ္ေစပါသည္။ တ႐ုတ္သည္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ တစ္ခုလံုးအား ၎၏နယ္ေျမအျဖစ္ေျမပံုတြင္ ထည့္ရန္ႀကိဳးစားလာမႈကိုပင္ စတင္လုပ္ေဆာင္လာေနပါသည္။
အဆိုပါ တင္းမာမႈသည္ Obama တက္ေရာက္ေသာ ကေမာၻဒီးယားႏိုင္ငံဖႏြမ္းပင္တြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ား တက္ေရာက္ သည့္ ႏွစ္ပတ္လည္ထိပ္သီးညီလာခံတြင္ပင္ လူမ်ားသတိျပဳမိေစခဲ့ပါသည္။
ဖိလစ္ပိုင္သမၼတ Benigno Aquino သည္ တ႐ုတ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဝမ္က်ားေပါင္က ကၽြန္းငယ္မ်ားသည္ ေရွးယခင္ကတည္းက တ႐ုတ္နယ္ေျမ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ နယ္ေျမအျငင္းပြားမႈ မရွိေၾကာင္းေျပာၾကားခ်က္ကို တုန္႔ျပန္သည့္အေနျဖင့္ Searborough သႏာၱေက်ာက္တန္းကိစၥကို တင္ျပ လာပါ သည္။ “တ႐ုတ္ရဲ႕နယ္ေျမေတာင္းဆိုမႈဟာ သင့္ျမတ္ေလ်ာ္ကန္ပါတယ္” ဟု တံခါးပိတ္အစည္းအေဝးတြင္ ဝမ္ က ေျပာခဲ့သည္ဟု ႏိုင္ငံျခားေရးဒုတိယ ဝန္ႀကီး Fu Ying ၏ အဆိုအရသိရွိရပါသည္။
“ဝမ္ ရဲ႕ႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္မရွိတဲ့ေၾကျငာခ်က္ဟာ အႏၱရာယ္ရွိၿပီး အဖ်က္သေဘာေဆာင္ပါတယ္” ဟု CSIS မွ Bower ကေျပာပါသည္။ “သူ႔အေၾကာင္း ျပခ်က္က မခိုင္လံုပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဒသတြင္းတိုးတက္ႀကီးထြားေရးအတြက္ ခိုင္မာတဲ့အေျခခံေတြကို အားနည္းေစၿပီး ေဒသတြင္း မတည္ၿငိမ္မႈကို ျဖစ္ေစပါတယ္။” ဟု ၎ကေျပာပါသည္။
“ဒီကိစၥကို အခုအစည္းအေဝးမွာ ေကာင္းေကာင္းမကိုင္တြယ္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး” ဟု ရွန္ဟိုင္းႏိုင္ငံျခားေလ့လာေရး အင္စတီက်ဳ၏ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ဗဟိုဌာနဒါ႐ိုက္တာ zhao Gancheng ကေျပာပါသည္။
လက္ေတြ႕စီးပြားေရး အေျခအေနမ်ားမွာမူ တ႐ုတ္၏ အလုိက်ျဖစ္ဆဲ ျဖစ္သည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ေျပာပါသည္။ ေဒသတြင္းမွ တ႐ုတ္သြင္းကုန္မ်ားမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ၂၉% တိုးတက္ခဲ့ၿပီး ေဒၚလာ ၁၄၆ ဘီလီယံ ထိေရာက္ရွိခဲ့ရာ လာမည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ အေမရိကန္စီးပြားေရးကို ေက်ာ္တက္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရပါသည္။
တ႐ုတ္သည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ ၎၏ေရရွည္အက်ိဳးစီးပြားကို ထိခိုက္မည့္ ရန္စမႈမ်ားျပဳလုပ္ ေနေသာ္ျငားလည္း အာဆီယံအိမ္နီးခ်င္းမ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔၏ အနာဂတ္သည္ တ႐ုတ္ႏွင့္သာေပါင္းသင္းရမည္ ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ႏွင့္ မဟုတ္ေၾကာင္း သိလာရမည္ျဖစ္ ေၾကာင္း Beijing ကယံုၾကည္ေနသည္ဟု Princeton မွ Fried berg ကေျပာပါသည္။
Friedberg ကထင္ျမင္ေသာေမးခြန္းႀကီးတစ္ခုမွာ အေမရိကန္တြင္ ၎ေပးထားေသာကတိမ်ား အတိုင္းလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္းႏွင့္ ေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္း အေပၚ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားက ယံုၾကည္မႈရွိ မရွိဆိုသည့္ ေမးခြန္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ၎က အကယ္၍ အာဆီယံက အေမရိကန္အေပၚ သံသယရွိလာပါက Beijing ဆႏၵရွိသည္မ်ားကို လိုက္ေလ်ာ၍ ပိုမိုၿငိမ္သက္သြားေအာင္လုပ္ေဆာင္ လာႏိုင္သည္ဟု ဆိုပါသည္။
Yangon chronicle
0 comments:
Post a Comment
လာေရာက္လည္ပတ္ၾကေသာ မိတ္ေဆြတို႕ရဲ႕အျမင္မ်ားလည္း ေရးႏိုင္ပါတယ္